Παράνομος Τζόγος: Πάει κουβά…ο έλεγχος στην Ελλάδα
9.594 είναι οι παράνομες ιστοσελίδες τζόγου που κοσμούν την πιο πρόσφατη «μαύρη λίστα» της Επιτροπής Ελέγχου και Εποπτείας Παιγνίων (ΕΕΕΠ), της ρυθμιστικής αρχής για τον τζόγο στην Ελλάδα. Η μαύρη λίστα έχει σκοπό να προστατεύσει το κοινό από τον παράνομο τζόγο, αλλά μοιάζει πιο πολύ με λευκή πετσέτα: το ελληνικό κράτος έχει συνθηκολογήσει – είτε από ανεπάρκεια είτε από συμφέρον – με τη βιομηχανία του τζόγου – νόμιμη και παράνομη.
Η έρευνα του Reporters United για τον τζόγο, σε συνεργασία με τη διεθνή δημοσιογραφική ομάδα Investigate Europe, αποκαλύπτει πόσο απροστάτευτη είναι η ελληνική κοινωνία απέναντι στην ανεξέλεγκτη εξάπλωση εθιστικών προϊόντων και υπηρεσιών (καζίνα, στοίχημα, τυχερά παιχνίδια), με τις αρχές να διαβεβαιώνουν πως ελέγχουν την αγορά και τη νόμιμη βιομηχανία του τζόγου να δείχνει με το δάχτυλο την παράνομη.
Όμως, οι διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στον νόμιμο και τον παράνομο τζόγο είναι θολές. Τα ευρήματα στο πρώτο μέρος της έρευνας:
- Η ελληνική πολιτεία έδωσε άδεια νόμιμου παρόχου στην Elabet, εταιρεία του διεθνούς ομίλου Soft2Bet που, σύμφωνα με την έρευνά μας, συνδέεται με δεκάδες παράνομα στην Ελλάδα ονλάιν καζίνα. «Η εξέταση του φακέλου της δεν βρήκε τίποτα μεμπτό», απαντά η ΕΕΕΠ. «Αβάσιμοι οι ισχυρισμοί», λέει η εταιρεία.
- Οι μεγάλες νόμιμες εταιρείες στοιχηματισμού επικαλούνται την απώλεια κρατικών εσόδων από τον παράνομο τζόγο, με σκοπό να διεκδικήσουν «προνόμια» για τους πελάτες τους τα οποία προσφέρονται από τα παράνομα σάιτ (όπως η αύξηση του ορίου στοιχηματισμού). Αυτά τα προνόμια αυξάνουν τον κίνδυνο εθισμού και στις νόμιμες ιστοσελίδες.
- Η ΕΕΕΠ δημοσιεύει «μαύρη λίστα» χιλιάδων μη αδειοδοτημένων ιστοσελίδων, που είναι μπλοκαρισμένες από το ελληνικό ίντερνετ. Κι όμως, εγγραφήκαμε, πληρώσαμε και παίξαμε σε σάιτ της μαύρης λίστας χωρίς καν VPN (πρόγραμμα που αποκρύπτει την τοποθεσία του χρήστη).
Το πλέγμα Soft2bet: Μία η νόμιμη ιστοσελίδα – 55 χωρίς άδεια
Στη σκηνή του συνεδρίου της βιομηχανίας του τζόγου SBC στη Βαρκελώνη, το 2024, ο Ούρι Πόλιαβιτς χαμογελούσε πλατιά κρατώντας στα χέρια του το βραβείο του «Ηγέτη της Χρονιάς». Ο Πόλιαβιτς, Ισραηλινός που ζει στην Κύπρο, ίδρυσε το 2016 την εταιρεία διαδικτυακού τζόγου Soft2bet, στον αστερισμό της οποίας περιλαμβάνεται μεταξύ άλλων το παράνομο (δηλαδή μη αδειοδοτημένο) στην Ελλάδα διαδικτυακό καζίνο Wazamba.
Στην Ελλάδα, η εταιρεία του Πόλιαβιτς, έλαβε άδεια νόμιμου παρόχου τον Σεπτέμβριο του 2023, με την επωνυμία Elabet. (Παρότι σε λίγο συμπληρώνονται δύο χρόνια, η Elabet βρίσκεται ακόμα σε «δοκιμαστική» λειτουργία, δηλαδή δεν επιτρέπει τον στοιχηματισμό στο σάιτ της.)
«Αν μια εταιρεία έχει δεσμούς με μη αδειοδοτημένους παρόχους δεν πρέπει να παίρνει άδεια», δήλωσε η Επιτροπή Εποπτείας και Ελέγχου Παιγνίων προς το Reporters United. «Η Επιτροπή προχώρησε σε πλήρη αξιολόγηση δέουσας επιμέλειας σύμφωνα με το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, δεν βρέθηκαν στοιχεία που να συνδέουν τη Soft2Bet με οποιονδήποτε ιστότοπο που περιλαμβάνεται στη μαύρη λίστα». (Οι πλήρεις απαντήσεις της ΕΕΕΠ εδώ.)
«Λειτουργούμε με πλήρη συμμόρφωση προς τους ισχύοντες νόμους, κανονισμούς και όρους αδειοδότησης», απάντησε η Soft2bet στα ερωτήματα του Investigate Europe και του Reporters United. «Αρνούμαστε κατηγορηματικά τους αβάσιμους ισχυρισμούς και τους παραπλανητικούς υπαινιγμούς που παρουσιάζονται στο μέιλ σας. Οποιοσδήποτε υπαινιγμός ότι η Soft2bet εμπλέκεται σε ανάρμοστες δραστηριότητες είναι εντελώς ψευδής, δυσφημιστικός και αβάσιμος».
Κι όμως, η έρευνά μας κατέδειξε ισχυρούς δεσμούς ανάμεσα στην Soft2bet, τον Πόλιαβιτς και παρόχους μη αδειοδοτημένου διαδικτυακού τζόγου. Στην ελληνική μαύρη λίστα μετρήσαμε 55 μη αδειοδοτημένες ιστοσελίδες που σχετίζονται με την Soft2bet.
Κάτω από τη νόμιμη επιφάνεια, «μια θάλασσα εγκληματικότητας»
Θεωρητικά, οι διαφορές ανάμεσα στον νόμιμο και τον παράνομο τζόγο είναι απολύτως ξεκάθαρες: Οι νόμιμες εταιρείες έχουν πληρώσει στο ελληνικό κράτος 5 εκατ. ευρώ για άδεια διάρκειας επτά ετών, δεν δέχονται παίκτες κάτω των 21 ετών και υποβάλλουν τις διαφημιστικές εκστρατείες τους προς έγκριση από την ΕΕΕΠ.
Ο διαδικτυακός τζόγος παραμένει αυστηρά περιορισμένος σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, μεταξύ άλλων στη Γερμανία. Όταν η Ελλάδα αποφάσισε να προχωρήσει σε αδειοδοτήσεις εταιρειών, προσωρινά το 2011 και οριστικά το 2020, το βασικό επιχείρημα ήταν ότι θα μπει τάξη στο χώρο και θα παταχθεί ο παράνομος τζόγος.
Η ίδια η ΕΕΕΠ το 2019 εκτιμούσε ότι το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο «θα συμβάλει αποφασιστικά στην συμμόρφωση ολοένα και περισσότερων παρόχων οι οποίοι πλέον εφόσον δεν κατέχουν σχετική άδεια θα αποφεύγουν την παράνομη δραστηριότητα τους στην πλήρως ρυθμισμένη ελληνική αγορά».
Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη ήταν ότι οι ελληνικές αρχές επέτρεψαν να σαρώσει την ελληνική κοινωνία ένα κύμα που σήκωσε όλες τις βάρκες, νόμιμες και παράνομες.
Σύμφωνα με την ΕΕΕΠ, τα έσοδα των εταιρειών (GGR – Gross Gaming Revenue, δηλαδή το καθαρό ποσό που έχασαν οι παίκτες στον νόμιμο τζόγο στην Ελλάδα) το 2024 ήταν 2,88 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 11% σε σχέση με το 2023.
Μόνος του ο διαδικτυακός τζόγος κατέγραψε αύξηση 23%, καθώς οι παίκτες έχασαν πάνω από 1 δισ. ευρώ το 2024, ενώ το 2023 είχαν χάσει «μόλις» 865 εκατ. ευρώ. Το 2024 το δημόσιο εισέπραξε παραπάνω από 1 δισ. ευρώ από φόρους και δικαιώματα, ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της αγοράς των τυχερών παιγνίων είναι πέντε φορές μεγαλύτερος από τον ρυθμό ανάπτυξης του ΑΕΠ της χώρας.
Ο παράνομος τζόγος επίσης αυξάνεται αλματωδώς, αν και λόγω της φύσης της δραστηριότητας δεν υπάρχουν ακριβή στοιχεία: Έρευνα που ανέθεσε η ΕΕΕΠ στην Kapa Research εκτίμησε ότι το 2022 περίπου 800.000 παίκτες δαπάνησαν στο διαδίκτυο και σε «παραδοσιακές» παράνομες λέσχες 1,4 δισ. ευρώ, ενώ το 2023 περίπου 900.000 παίκτες δαπάνησαν περίπου 1,7 δισ. ευρώ. Το χειρότερο: το 10% όσων τζογάρουν παράνομα είναι ανήλικοι.
Η μαύρη λίστα της ΕΕΕΠ σήμερα περιλαμβάνει πάνω από 9.500 καταχωρήσεις, σχεδόν τετραπλάσιες σε σύγκριση με το 2021, τη χρονιά που δόθηκαν οι πρώτες άδειες για τους νόμιμους διαδικτυακούς παρόχους. «Το γεγονός αυτό αποδεικνύει τη συνεχή δέσμευσή μας για ελέγχους συμμόρφωσης», δήλωσε στο Reporters United ο γενικός διευθυντής της ΕΕΕΠ Αντώνης Αλεξίου.
