Τι δεν καταλαβαίνεις;; Ξέπλυναν με Νόμπελ…τις διασώσεις των τράπεζων

 28/03/2024    04 : 48 : 18
νομπελ
70 / 100

Ξέπλυναν με Νόμπελ…τις διασώσεις των τράπεζων: Δεκατρία χρόνια από την κατάρρευση της Lehman Brothers και τη σκανδαλώδη διάσωση «των πολύ μεγάλων για να αφεθούν να πτωχεύσουν» ιδιωτικών τραπεζών της υφηλίου, με χρήματα των φορολογουμένων, η Βασιλική Ακαδημία Επιστημών της Σουηδίας αποφάσισε με το φετινό Νόμπελ Οικονομίας να «ξεπλύνει» και τα «ιδρύματα» και τα «σωσίβια» που τους πέταξαν αλλά και αυτούς που πήραν τις σχετικές αποφάσεις. Η επιλογή αυτή σήμερα -που τα επιτόκια αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς και το κόστος του χρήματος καλπάζει- ίσως να μην είναι τυχαία.

Τρεις Αμερικανοί οικονομολόγοι, μεταξύ των οποίων και ο πρώην πρόεδρος της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας Μπεν Μπερνάνκι, στη διάρκεια της θητείας του οποίου (2006-2014) αναπτύχθηκε και έσκασε η φούσκα των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου (subprime) και των δομημένων σε αυτά -από τις τράπεζες- σύνθετων χρηματοπιστωτικών παραγώγων, προκαλώντας το παγκόσμιο κραχ του 2008 και μια παρατεταμένη κρίση από την οποία η παγκόσμια οικονομία δεν συνήλθε επί της ουσίας ποτέ. Μαζί με τον Μπερνάνκι -που ηγήθηκε της πολυδάπανης διάσωσης των τραπεζών εκείνη την περίοδο- η Σουηδική Ακαδημία βράβευσε ακόμη τους καθηγητές Ντάγκλας Ντάιαμοντ και Φίλιπ Ντίμπβιγκ.

Βank run

Οπως χαρακτηριστικά ανέφερε, οι τρεις οικονομολόγοι με την εργασία τους στις αρχές της δεκαετίας του 1980 «βελτίωσαν σημαντικά την κατανόησή μας για τον ρόλο των τραπεζών στην οικονομία, ιδιαίτερα στη διάρκεια των οικονομικών κρίσεων» και «έδειξαν το πόσο ζωτικής σημασίας είναι η αποφυγή της κατάρρευσής τους».

Η Ακαδημία επισήμανε ότι ο Μπεν Μπερνάνκι με την ανάλυσή του το 1983 για τη Μεγάλη Υφεση της δεκαετίας του 1930 έδειξε πώς και γιατί η μαζική απόσυρση των καταθέσεων (bank run) από τις τράπεζες και η κατάρρευσή τους ήταν ο καθοριστικός παράγοντας που η κρίση ήταν τόσο σοβαρή και μακρoχρόνια. Από την πλευρά τους οι Ντάιαμοντ, Ντίμπβιγκ υπέδειξαν τον ενδιάμεσο ρόλο που διαδραματίζουν οι τράπεζες καθώς δέχονται τις βραχυπρόθεσμες καταθέσεις των καταθετών και δανείζουν αυτά τα μετρητά σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις.

Οι δυο οικονομολόγοι ανέδειξαν, σύμφωνα με την Ακαδημία, «τον κοινωνικά σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν οι τράπεζες στην εξομάλυνση πιθανής σύγκρουσης μεταξύ των αποταμιευτών που επιθυμούν τη βραχυπρόθεσμη πρόσβαση στα χρήματά τους και της οικονομίας που χρειάζεται τις αποταμιεύσεις για να διατεθούν αυτές σε μακροπρόθεσμες επενδύσεις». Επισήμαναν ακόμη τον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνήσεις μπορούν να συμβάλουν στην πρόληψη ενός bank run εγγυώμενες τις καταθέσεις και ενεργώντας ως δανειστής της έσχατης ανάγκης.

Η Σουηδική Ακαδημία αγνόησε πάντως σχεδόν τελείως τον «παρασιτικό» ρόλο των τραπεζών, το ότι σήμερα, για παράδειγμα, λιγότερο από το 30% των ισολογισμών τους στην Ευρώπη εστιάζει σε πιστώσεις νοικοκυριών και επιχειρήσεων εκτός χρηματοπιστωτικού τομέα, ενώ το υπόλοιπο 70% σε συναλλαγές και προϊόντα που σκοπό έχουν την κερδοσκοπία και την απόσπαση πλούτου από την οικονομία παρά τη δημιουργία.

Κίνδυνοι

Αγνόησαν την υπερτροφία του τραπεζικού τομέα αλλά και την κολοσσιαία ανάπτυξη και δράση του σκιώδους τραπεζικού συστήματος που, όπως έδειξε η πρόσφατη κρίση στη Βρετανία, αποτελεί πλέον έναν μόνιμο κίνδυνο για τη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Στο ανακοινωθέν της η Ακαδημία επαίρεται για τις εμπνευσμένες από τη θεωρία των τριών οικονομολόγων κινήσεις που έκαναν οι κεντρικές τράπεζες και οι οικονομικές αρχές του πλανήτη για την αντιμετώπιση των δύο τελευταίων μεγάλων κρίσεων – της μεγάλης ύφεσης μετά το κραχ του 2008 και της οικονομικής επιβράδυνσης λόγω της πανδημίας. Πίσω από αυτή την άποψη μεταδίδεται στις μάζες η θέση ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα αν δεν υπήρχαν τα σωσίβια, να είστε ευγνώμονες που σώσαμε τις τράπεζες με τα… χρήματά σας. Ωστόσο ο κόσμος έχασε τα σπίτια του, τις δουλειές του, τις αποταμιεύσεις του, ενώ αντίθετα κάποιοι από τους υπαίτιους που διασώθηκαν με τα λεφτά του πλουτίζουν ξανά σήμερα.

«Παρ’ όλο που αυτές οι διασώσεις έχουν προβλήματα… θα μπορούσαν πραγματικά να είναι καλές για την κοινωνία», δήλωσε από την πλευρά του ο Ντάιαμοντ σε συνέντευξη Τύπου με τη Σουηδική Ακαδημία, υποστηρίζοντας μάλιστα ότι η αποτροπή της κατάρρευσης της Lehman Brothers θα είχε καταστήσει την ύφεση που ακολούθησε το 2009 λιγότερο σοβαρή.

Υποστήριξε ότι οι χρηματοπιστωτικές κρίσεις χειροτερεύουν όταν οι άνθρωποι αρχίζουν να χάνουν την εμπιστοσύνη για τη σταθερότητα του συστήματος. Και αυτό, όπως είπε, σχετίζεται κυρίως με το πόσο πιστεύουν ότι είναι κερδοφόρος -και σταθερός- ο τραπεζικός τομέας. Σε περιόδους όπου οι εξελίξεις είναι απροσδόκητες, όπως με τη σημερινή γρήγορη άνοδο των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, πυροδοτούνται φόβοι στο σύστημα. Κάτι που, όπως είπε, συνέβη πρόσφατα στο Ηνωμένο Βασίλειο με την κρίση στην ασφαλιστική αγορά και την παραλίγο κατάρρευση των ασφαλιστικών ταμείων. Ερωτηθείς για το αν προβλέπει νέα χρηματοπιστωτική κρίση, ο Ντάιαμοντ είπε ότι το σύστημα είναι πιο οπλισμένο σήμερα, ωστόσο διεμήνυσε και ότι τα ευάλωτα σημεία μιας μαζικής απόσυρσης των καταθέσεων μπορούν να εκδηλωθούν οπουδήποτε, όχι μόνο στις εμπορικές τράπεζες… Ωχ!

ΠΗΓΗ

div#stuning-header .dfd-stuning-header-bg-container {background-color: #5dacee;background-size: initial;background-position: top center;background-attachment: initial;background-repeat: initial;}#stuning-header div.page-title-inner {min-height: 450px;}#main-content .dfd-content-wrap {margin: 0px;} #main-content .dfd-content-wrap > article {padding: 0px;}@media only screen and (min-width: 1101px) {#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars {padding: 0 0px;}#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars > #main-content > .dfd-content-wrap:first-child,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars > #main-content > .dfd-content-wrap:first-child {border-top: 0px solid transparent; border-bottom: 0px solid transparent;}#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width #right-sidebar,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width #right-sidebar {padding-top: 0px;padding-bottom: 0px;}#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars .sort-panel,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars .sort-panel {margin-left: -0px;margin-right: -0px;}}#layout .dfd-content-wrap.layout-side-image,#layout > .row.full-width .dfd-content-wrap.layout-side-image {margin-left: 0;margin-right: 0;}