Φιάσκο ολκής: Η ΕΕ πλήρωσε περισσότερα στη Ρωσία για καύσιμα παρά για βοήθεια στο Κίεβο
Η ΕΕ εμφανίζεται ως ο ακλόνητος υποστηρικτής της Ουκρανίας και «εξανίσταται» στις ενέργειες και το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου που ικανοποιεί τα βασικά αιτήματα της Ρωσίας.
Ωστόσο, έκθεση, που δημοσιεύθηκε με αφορμή τη συμπλήρωση τριών χρόνων από την έναρξη του πολέμου, φέρνει στο φως στοιχεία που εγείρουν σοβαρά ερωτήματα για τη στάση της, ιδιαίτερα τον τελευταίο χρόνο, καταδεικνύοντας παράλληλα πως το «δίχτυ» των κυρώσεων είχε πολλές τρύπες.
Σύμφωνα με τη μελέτη του Κέντρου Έρευνας για την Ενέργεια (Crea), το 2024 η ΕΕ αγόρασε ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο αξίας 21,9 δισεκατομμυρίων ευρώ. Πρόκειται για χρήματα που γεμίζουν τα ταμεία της Ρωσίας και χρηματοδοτούν τις πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Κατά το ίδιο διάστημα, σύμφωνα με το Ινστιτούτο για την Παγκόσμια Οικονομία του Kiel (IfW Kiel), το ποσό που διέθεσε η ΕΕ στην Ουκρανία ως οικονομική βοήθεια ήταν 18,7 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή κατά τρία δισεκατομμύρια, ή κατά 1/6 μικρότερο, από τα κεφάλαια που κατέληξαν στη Μόσχα.
Τα μεγέθη είναι αποκαλυπτικά της ενεργειακής «δίψας» της Ευρώπης και της αδυναμίας της – τρία χρόνια μετά την έναρξη του πολέμου – να ολοκληρώσει την ενεργειακή μετάβαση για την απεξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Σημειώνεται πως τη Δευτέρα (24/02) ανακοινώθηκε η έγκριση του νέου πακέτου κυρώσεων από την ΕΕ. Ωστόσο, και σε αυτό δεν προβλέπεται η απαγόρευση του ρωσικού υγροποιημένου αερίου (LNG) γεγονός που εκλαμβάνεται και ως μια έμμεση απάντηση και στον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει ζητήσει από την ΕΕ – εν είδει τελεσιγράφου – την αγορά περισσότερου αμερικανικού LNG απειλώντας με δασμούς.
Το φιάσκο των κυρώσεων
Σε κάθε περίπτωση η έκθεση καταδεικνύει το «διάτρητο» των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία, καθώς με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είτε με το «παράθυρο» που προσφέρουν τρίτες χώρες ως ενδιάμεσοι είτε με παράνομες μεταγγίσεις σε ανοιχτές θάλασσες, τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να φτάνουν στην Ευρώπη, εξασφαλίζοντας σημαντικά και κρίσιμα έσοδα για τη Μόσχα.
«Η αγορά ρωσικών ορυκτών καυσίμων ισοδυναμεί, πολύ απλά, με την παροχή οικονομικής βοήθειας στο Κρεμλίνο και τη διευκόλυνση της εισβολής του. Είναι μια πρακτική που πρέπει να σταματήσει αμέσως για να διασφαλιστεί όχι μόνο το μέλλον της Ουκρανίας, αλλά και η ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης», ανέφερε σύμφωνα με τον Guardian, ο Βαϊμπχάβ Ραγκουνάνταν, αναλυτής και εκ των συγγραφέων της έκθεσης του Crea.
Συνολικά εκτιμάται πως το 2024 η Ρωσία κέρδισε περίπου 242 δισεκατομμύρια ευρώ από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων παγκοσμίως, ενώ τα συνολικά έσοδα από την έναρξη του πολέμου προσεγγίζουν πλέον το 1 τρισεκατομμύριο ευρώ. Τα στοιχεία δείχνουν πως η Μόσχα, με την υποστήριξη των συμμάχων της, κατάφερε τελικά να υπερκεράσει τις κυρώσεις που τις επιβλήθηκαν και την απομόνωση που επιχείρησε η Δύση.
Σχεδόν το 50% των φορολογικών εσόδων της προέρχεται από τον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, ενώ ο αποκαλούμενος «σκιώδης στόλος» του Βλαντιμίρ Πούτιν, πλοία «φαντάσματα» αμφιβόλου ιδιοκτησίας, συνεχίζουν να πλέουν μεταφέροντας τα ρωσικά καύσιμα. Σύμφωνα με το Crea, αυτός ο «σκιώδης στόλος» είναι υπεύθυνος για τη μεταφορά περίπου του 30% των εσόδων από τις συνολικές εξαγωγές ορυκτών καυσίμων της Ρωσίας.
Το ρωσικό πετρέλαιο περνάει επίσης στη γηραιά ήπειρο και με τη συμβολή πρόθυμων τρίτων χωρών εκτός ΕΕ σε ρόλο ενδιάμεσων προμηθευτών, όπως η Τουρκία και η Ινδία, που το διυλίζουν, «αναβαπτίζουν» και το στέλνουν στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας τις κυρώσεις.
