Τουρκία: Ο «πόλεμος των φουντουκιών» μεταξύ Ferrero και εμπόρων
Η μειωμένη παραγωγή, οι κερδοσκοπικές κινήσεις και η στρατηγική της Ferrero αλλάζουν τις ισορροπίες στην παγκόσμια αγορά ξηρών καρπών
Η Τουρκία, η χώρα που παράγει σχεδόν τα δύο τρίτα των φουντουκιών παγκοσμίως, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή κρίση στην αγορά του καρπού. Η φετινή παραγωγή έχει καταρρεύσει λόγω παγετού και εντομολογικής προσβολής, με αποτέλεσμα οι τιμές να εκτοξευθούν και η ιταλική βιομηχανία Ferrero – δημιουργός της Nutella – να αναστείλει τις αγορές της από την τουρκική αγορά.
Η παραγωγή σε ιστορικά χαμηλά
- Κανονική χρονιά: 600.000–700.000 τόνοι
- Εκτίμηση 2025: κάτω από 500.000 τόνους, με ορισμένους συνεταιριστές να προβλέπουν μόλις 300.000
- Τιμή φουντουκιού: από 9.000 δολάρια/τόνο τον Ιούνιο σε 18.000 δολάρια σήμερα
Η εισβολή του «καστανού σκαθαριού» και ο παγετός στην ανατολική Μαύρη Θάλασσα έχουν μειώσει δραματικά τις αποδόσεις, ενώ η αύξηση του κόστους εργασίας και ο πληθωρισμός άνω του 30% εξανεμίζουν τα κέρδη των παραγωγών.
Η στρατηγική της Ferrero
Η Ferrero, που απορροφά περίπου το 25% της παγκόσμιας παραγωγής φουντουκιού, έχει «παγώσει» τις αγορές της από την Τουρκία, αξιοποιώντας αποθέματα και εναλλακτικές πηγές όπως η Χιλή και οι ΗΠΑ. Η εταιρεία διαθέτει στρατηγικά αποθέματα και δηλώνει ότι «δεν βιάζεται να αγοράσει», ενώ οι τοπικοί έμποροι στοιχηματίζουν ότι θα αναγκαστεί να επανέλθει σύντομα.
Ο γενικός διευθυντής της Ferrero Hazelnut Company, Μάρκο Μπότα, δήλωσε ότι «όλοι παίζουν παιχνίδια», ενώ χαρακτήρισε τη Ferrero ως «νέο Γκοντό» για τους Τούρκους εμπόρους.
Κερδοσκοπία και φόβοι απώλειας μεριδίου αγοράς
Οι τοπικοί αντιπρόσωποι στην Τουρκία έχουν αγοράσει σχεδόν ό,τι υπάρχει διαθέσιμο, κρατώντας τη Ferrero «σε κατάσταση ομηρίας». Παράλληλα, η Χιλή αναπτύσσει επιθετικά την παραγωγή της, με στόχο τους 200.000 τόνους μέσα στην επόμενη δεκαετία, γεγονός που προκαλεί ανησυχία στην τουρκική βιομηχανία.
Ο Φιράτ Μπακίρ, διευθυντής εξαγωγών στην Poyraz Hazelnut, δήλωσε ότι «η Τουρκία δεν κατάφερε να δημιουργήσει μια μάρκα – λειτουργεί ως υπεργολάβος για την Ευρώπη». Η στάση της Ferrero έχει εντείνει την ένταση στην αγορά, με τους παραγωγούς να αποθηκεύουν φουντούκια και να αρνούνται να πουλήσουν κάτω από τις τιμές που προσφέρει η εταιρεία.
Επιπτώσεις και προοπτικές
Η κρίση φουντουκιού στην Τουρκία δεν είναι απλώς αγροτική – έχει γεωπολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις:
- Η Ferrero διαφοροποιεί τις πηγές της, μειώνοντας την εξάρτηση από την Τουρκία
- Οι Τούρκοι παραγωγοί πιέζονται από υψηλό κόστος και χαμηλή απόδοση
- Η παγκόσμια αγορά φουντουκιού ενδέχεται να αναδιαμορφωθεί, με νέους παίκτες να διεκδικούν μερίδιο
Η Nutella, το πιο εμβληματικό προϊόν της Ferrero, δεν έχει ακόμη επηρεαστεί σε επίπεδο τιμής, αλλά η εταιρεία δεν αποκλείει αλλαγές στη σύνθεση ή περιορισμό ακριβών συστατικών, εάν οι τιμές παραμείνουν «ακόρεστα υψηλές».
