Τέλος εποχής για τα παλιά αυτοκίνητα στην Ελλάδα…
Οι νέες ευρωπαϊκές προδιαγραφές φέρνουν περιορισμούς και σταδιακή απόσυρση για σχεδόν τα μισά οχήματα της χώρας
Η Ελλάδα βρίσκεται μπροστά σε μια κρίσιμη καμπή όσον αφορά τον στόλο των κυκλοφορούντων οχημάτων της. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση, περίπου το 45% των αυτοκινήτων που κινούνται σήμερα στους ελληνικούς δρόμους είναι ηλικίας άνω των 10–12 ετών. Αυτό σημαίνει ότι σχεδόν τα μισά οχήματα ενδέχεται να θεωρηθούν «μη βιώσιμα» στο πλαίσιο των νέων ευρωπαϊκών προδιαγραφών για τη ρύπανση και την οδική ασφάλεια.
Ο μέσος όρος ηλικίας των Ι.Χ. στην Ελλάδα αγγίζει τα 17,5 έτη, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος κυμαίνεται στα 12–13 χρόνια. Η διαφορά αυτή δεν είναι απλώς στατιστική. Τα παλαιότερα οχήματα πληρούν ξεπερασμένα πρότυπα εκπομπών, παρουσιάζουν μεγαλύτερη φθορά και αυξημένο τεχνικό ρίσκο, ενώ θεωρούνται υπεύθυνα για σημαντικό μέρος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης.
Η ευρωπαϊκή νομοθεσία προωθεί πλέον με αποφασιστικότητα τη δημιουργία ζωνών χαμηλών εκπομπών (ZBE), την επιβολή αυστηρότερων ορίων για μικροσωματίδια όπως PM10 και NO₂, καθώς και περιορισμούς εισόδου σε αστικά κέντρα. Αν και δεν προβλέπεται άμεση και καθολική απαγόρευση κυκλοφορίας των παλαιών οχημάτων, η χρήση τους θα γίνεται όλο και πιο δύσκολη και οικονομικά ασύμφορη.
Οι οδηγοί που διαθέτουν οχήματα προδιαγραφών Euro 4 και παλαιότερα θα αντιμετωπίσουν:
- Περιορισμούς κυκλοφορίας σε αστικές περιοχές
- Αυξημένα τέλη κυκλοφορίας και ειδικούς φόρους
- Πιο αυστηρούς τεχνικούς ελέγχους μέσω ΚΤΕΟ
Η διαδικασία θα είναι σταδιακή αλλά αναπόφευκτη. Δεν θα υπάρξει ημερομηνία-κλειδί για την οριστική απόσυρση, αλλά η δυνατότητα χρήσης των παλαιών οχημάτων θα μειώνεται χρόνο με τον χρόνο. Η απαξίωση τους θα επιταχύνεται, ενώ η χώρα κινδυνεύει να δεχτεί κυρώσεις από τις ευρωπαϊκές αρχές για υπερβάσεις ρύπων, με οικονομικές συνέπειες για το δημόσιο ταμείο και τους πολίτες.
Η πολιτεία καλείται να δράσει άμεσα και με στοχευμένα μέτρα. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν επιδοτήσεις για την απόσυρση ή αντικατάσταση παλαιών οχημάτων, ευνοϊκά χρηματοδοτικά εργαλεία για ασθενέστερα νοικοκυριά, κοινωνική μίσθωση οχημάτων χαμηλών εκπομπών και ενεργή ενημέρωση των πολιτών. Αν δεν υπάρξει οργανωμένη παρέμβαση, το κόστος της μετάβασης θα μετακυλιστεί σε κοινωνικές ομάδες που δεν έχουν τη δυνατότητα αλλαγής, δημιουργώντας νέα ανισότητες.
