Στουρνάρας 2025 εναντίον Στουρνάρα 2010-2015: Λάθος το φάρμακο του ΔΝΤ….
Καρφιά Στουρνάρα για την κυβέρνηση Καραμανλή: Δεν διορθώθηκαν τα προβλήματα όταν έπρεπε – Ατυχείς οι χειρισμοί του ΔΝΤ
Μεταδίδει το bankingnews.gr
Αιχμές για τη διακυβέρνηση του Κ. Καραμανλή ως το 2009 άφησε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) Γιάννης Στουρνάρας, υπογραμμίζοντας ότι τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής οικονομίας δεν διορθώθηκαν όταν υπήρχε ακόμη χρόνος, κάτι που είχε σοβαρές συνέπειες για την εξέλιξη της οικονομικής κρίσης.
Με ιδιαίτερο νόημα αναφέρθηκε στην «ατυχία» των χειρισμών από πλευράς ΔΝΤ, σημειώνοντας ότι η χρονική ακολουθία των μεταρρυθμίσεων ήταν λανθασμένη και ενίσχυσε τις δυσκολίες της χώρας, αντί να τις μειώσει.
Όπως είπε, σε ομιλία του στο Ινστιτούτο Bruno Leoni στη Μιλάνο, από το 2000 έως το 2007 η ελληνική οικονομία γνώρισε ραγδαία ανάπτυξη, με σημαντική μείωση των επιτοκίων και χαμηλή ανεργία, κυρίως λόγω της ένταξης στην ευρωζώνη το 2001.
Ωστόσο, οι διαρθρωτικές αδυναμίες παρέμειναν άλυτες. Η προσήλωση μόνο στην ονομαστική σύγκλιση δεν ήταν αρκετή για να λύσει τα βαθύτερα προβλήματα της χώρας, όπως η αναποτελεσματική δημόσια διοίκηση, η υπερφορολόγηση, η μη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και η περιορισμένη διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα.
Ταυτόχρονα, η υπερβολική αύξηση μισθών και δαπανών, χωρίς αντίστοιχη αύξηση της παραγωγικότητας, δημιούργησε δημοσιονομικά προβλήματα. Το χρέος εκτοξεύθηκε, ενώ η ελληνική οικονομία αντιμετώπισε σοβαρές ανισορροπίες στις εξωτερικές και δημοσιονομικές συναλλαγές.
Η κρίση και οι λανθασμένοι χειρισμοί
Το 2009, όταν η Ελλάδα έφτασε στην άκρη του γκρεμού με δημοσιονομικό έλλειμμα που ξεπέρασε το 15% του ΑΕΠ και χρέος πάνω από 128%, η χώρα βρέθηκε εκτός αγορών και η κρίση ξεκίνησε με τη μορφή του δημοσιονομικού χρέους, για να εξελιχθεί σε τραπεζική κρίση.
Η Ελλάδα δεν είχε προετοιμαστεί κατάλληλα για αυτή την κατάσταση, και οι διαρθρωτικές αδυναμίες της έγιναν έκδηλες.
Οι τράπεζες υπέστησαν μεγάλες ζημιές, οι καταθέσεις μειώθηκαν δραματικά και η ρευστότητα επιδεινώθηκε, με αποτέλεσμα την επιβολή αυστηρών περιορισμών. Η Ελλάδα έχασε την πρόσβαση στις αγορές και οι τράπεζες υπέστησαν σοβαρές ζημιές.
Το ΔΝΤ
Η πρώτη δανειακή συμφωνία με το ΔΝΤ το 2010 και τα τρία επόμενα προγράμματα οικονομικής προσαρμογής ακολούθησαν μια πολιτική αυστηρής δημοσιονομικής εξυγίανσης. Ωστόσο, η σειρά και η προτεραιότητα των μεταρρυθμίσεων αποδείχθηκαν ατυχείς, καθώς πρώτα μειώθηκαν οι μισθοί και μετά άρχισαν οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων και στη δημόσια διοίκηση. Αυτό, όπως σημείωσε ο κ. Στουρνάρας, οδήγησε σε βαριά ύφεση και δραματική μείωση της κατανάλωσης, προκαλώντας εκτεταμένα κοινωνικά προβλήματα.
Η επικέντρωση των μεταρρυθμίσεων πρώτα στις μισθολογικές μειώσεις, χωρίς τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές, επιδείνωσε την οικονομική κατάσταση.
Το κοινωνικό κόστος ήταν τεράστιο, με υψηλή ανεργία, φτώχεια και μετανάστευση νέων ανθρώπων στο εξωτερικό. Η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 25%, η ανεργία εκτοξεύθηκε και η κοινωνική ανισότητα αυξήθηκε δραματικά.
Παρά την αποκατάσταση του πρωτογενούς πλεονάσματος και τη μείωση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, η ανάπτυξη παρέμεινε αναιμική για πολλά χρόνια.
Τα διδάγματα
Η κρίση του ελληνικού χρέους προσφέρει πολύτιμα διδάγματα για την οικονομική πολιτική και τη διαχείριση κρίσεων σε νομισματικές ενώσεις. Κατ’ αρχάς, η ανάγκη για αποτελεσματική διακυβέρνηση και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, μαζί με τη δημοσιονομική πειθαρχία, είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Η αργοπορημένη αντίδραση και οι λανθασμένες πολιτικές δεν οδηγούν σε επιτυχία, όπως φάνηκε με τις ατυχείς χειρισμούς του ΔΝΤ στην περίπτωση της Ελλάδας.
Η πολιτική στήριξη και η αξιοπιστία είναι κρίσιμες για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις αγορές.
Η προτεραιότητα στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις πρέπει να είναι προφανής για να επιτευχθεί μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και βιωσιμότητα.
Η Ελλάδα λειτούργησε ως «μαμή» της ιστορίας για την ΕΕ, καθώς η κρίση οδήγησε σε νέους θεσμούς και στρατηγικές διαχείρισης κρίσεων, που αποδείχθηκαν χρήσιμοι σε μελλοντικές κρίσεις, όπως αυτή της πανδημίας, καταλήγει ο κ. Στουρνάρας.
