Πίσω στον Ψυχρό Πόλεμο: Η πυρηνική απειλή επιστρέφει στο προσκήνιο…
ΗΠΑ, Ρωσία και Κίνα επαναφέρουν τη στρατηγική των πυρηνικών εξοπλισμών, αναζωπυρώνοντας τον φόβο μιας νέας παγκόσμιας αντιπαράθεσης
Η παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή μοιάζει να επιστρέφει σε σκοτεινές δεκαετίες του παρελθόντος, καθώς οι τρεις μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις – Ηνωμένες Πολιτείες, Ρωσία και Κίνα – επαναφέρουν στο προσκήνιο τη στρατηγική των πυρηνικών εξοπλισμών. Οι πρόσφατες κινήσεις τους, τόσο σε επίπεδο εξοπλισμών όσο και σε ρητορική, θυμίζουν έντονα τις ημέρες του Ψυχρού Πολέμου, με την πυρηνική απειλή να αποκτά ξανά κεντρική θέση στις διεθνείς σχέσεις.
Η Ρωσία, υπό τον Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει ήδη αναστείλει τη συμμετοχή της στη συμφωνία New START, ενώ προχώρησε σε δοκιμές νέων πυρηνικών συστημάτων, όπως ο υπερηχητικός πύραυλος «Avangard». Παράλληλα, η Μόσχα ενισχύει τη στρατηγική της παρουσία στην Αρκτική και την Άπω Ανατολή, με στόχο την αντιστάθμιση της αμερικανικής επιρροής.
Η Κίνα, από την πλευρά της, επιταχύνει την ανάπτυξη του πυρηνικού της οπλοστασίου, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για υπερδιπλασιασμό των πυρηνικών κεφαλών έως το 2030. Το Πεκίνο επενδύει σε νέες τεχνολογίες, όπως κινητά πυρηνικά συστήματα και υπόγειες βάσεις, ενώ η στρατηγική του επικεντρώνεται στην αποτροπή και την ενίσχυση της περιφερειακής επιρροής, ιδιαίτερα στην περιοχή της Ταϊβάν και της Νότιας Σινικής Θάλασσας.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, έχουν αυξήσει τις αμυντικές δαπάνες και επαναφέρουν στο τραπέζι τη στρατηγική «πρώτου πλήγματος». Η Ουάσινγκτον επενδύει σε νέες γενιές πυρηνικών όπλων, ενώ η αποχώρηση από διεθνείς συμφωνίες ελέγχου εξοπλισμών έχει προκαλέσει ανησυχία στους συμμάχους και αναστάτωση στο ΝΑΤΟ.
Η επιστροφή της πυρηνικής απειλής δεν είναι απλώς στρατιωτικό φαινόμενο. Έχει βαθιές πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Η αβεβαιότητα ενισχύει τον εθνικισμό, τη δυσπιστία και την αποσταθεροποίηση, ενώ η απουσία ενός ισχυρού διεθνούς πλαισίου ελέγχου καθιστά την κατάσταση ακόμη πιο επικίνδυνη. Οι διεθνείς οργανισμοί, όπως ο ΟΗΕ και η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας, καλούνται να παίξουν πιο ενεργό ρόλο, αλλά η επιρροή τους φαίνεται περιορισμένη.
Η ανθρωπότητα βρίσκεται ξανά σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Η τεχνολογική πρόοδος καθιστά τα πυρηνικά όπλα πιο ευέλικτα και πιο δύσκολα ανιχνεύσιμα, ενώ η γεωπολιτική πόλωση ενισχύει την πιθανότητα ατυχημάτων ή εσφαλμένων εκτιμήσεων. Η ανάγκη για διάλογο, διαφάνεια και επαναφορά των συμφωνιών ελέγχου εξοπλισμών είναι πιο επιτακτική από ποτέ.
