Όσπρια σε τιμές… κρέατος!!
Ανατιμήσεις, ελληνοποιήσεις και ασύμμετρες αλυσίδες τιμών μετατρέπουν βασικά αγαθά σε δυσπρόσιτα προϊόντα για τον καταναλωτή
Η ελληνική αγορά τροφίμων βιώνει μια πρωτοφανή ανατροπή στις ισορροπίες τιμολόγησης, καθώς τα όσπρια — παραδοσιακά φθηνή πηγή πρωτεΐνης — έχουν φτάσει να κοστίζουν όσο το μοσχάρι. Οι καταναλωτές βρίσκονται αντιμέτωποι με τιμές που προκαλούν σοκ, ενώ οι παραγωγοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για την βιωσιμότητα της αγροτικής παραγωγής.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ της ΕΡΤnews, οι αποκλίσεις μεταξύ τιμών παραγωγού και τιμών στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι εντυπωσιακές. Για παράδειγμα, οι γίγαντες Πρεσπών πωλούνται από τον παραγωγό προς 4,8–5 ευρώ το κιλό, ενώ στο ράφι φτάνουν τα 10–14 ευρώ. Αντίστοιχα, τα φασόλια μέτρια Καστοριάς κοστολογούνται από τον αγρότη στα 1,20–1,70 ευρώ, αλλά ο καταναλωτής τα αγοράζει περίπου 8,5 ευρώ το κιλό. Οι φακές, με τιμή παραγωγού 0,65–1,10 ευρώ, φτάνουν έως και 5 ευρώ στο σούπερ μάρκετ.
Η κατάσταση αυτή έχει οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης, ενώ οι παραγωγοί κάνουν λόγο για ασύμμετρη αλυσίδα τιμών, ελληνοποιήσεις εισαγόμενων προϊόντων και έλλειψη ελέγχων. Ο γενικός γραμματέας της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Οσπρίων, Μάνος Θωμάς, επισημαίνει ότι η αλυσίδα παραγωγής και διακίνησης ήταν κάποτε υγιής και συνδεδεμένη, αλλά πλέον έχει σπάσει. Όπως τονίζει, «μόνο ο παραγωγός δεν φταίει για αυτή τη διαφορά», ενώ απευθύνει έκκληση προς τους αρμόδιους φορείς να αποκαταστήσουν την ισορροπία και να διασφαλίσουν ένα λογικό κέρδος για όλους τους κρίκους της αλυσίδας.
Παράλληλα, οι κτηνοτρόφοι αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα. Ο Νίκος Παλάσκας, γραμματέας της Πανελλήνιας Ένωσης Κτηνοτρόφων, αναφέρει ότι η τιμή του ελληνικού αρνιού φεύγει από τον παραγωγό στα 8,5–9 ευρώ το κιλό και φτάνει στα 13–14 ευρώ στο κρεοπωλείο. Την ίδια στιγμή, αρνιά εισάγονται από τη Ρουμανία και πωλούνται ως ελληνικά, γεγονός που δημιουργεί αθέμιτο ανταγωνισμό και παραπλάνηση του καταναλωτή.
Η απουσία ελέγχων και η αδυναμία της πολιτείας να στηρίξει τη βιοασφάλεια των κοπαδιών, ειδικά μετά την έξαρση της ευλογιάς στη Θεσσαλία, επιδεινώνουν την κρίση. Οι παραγωγοί ζητούν άμεσες λύσεις, είτε μέσω εμβολιασμού είτε με ενίσχυση των μέτρων προστασίας, καθώς η κεντρική εξουσία παραμένει θεατής.
Η μετατροπή των οσπρίων σε είδος πολυτελείας δεν είναι απλώς οικονομικό φαινόμενο. Είναι ένδειξη μιας βαθύτερης δυσλειτουργίας στην αγροδιατροφική αλυσίδα, που απαιτεί συντονισμένη παρέμβαση για να διασφαλιστεί η πρόσβαση των πολιτών σε βασικά αγαθά και να προστατευθεί η εγχώρια παραγωγή από την υποβάθμιση και τον αθέμιτο ανταγωνισμό.
