Νέοι κανόνες για το ξέπλυμα χρήματος: Πώς επηρεάζεται η Ελλάδα από το ευρωπαϊκό πλαίσιο εποπτείας
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών θέτει τις βάσεις για ενοποιημένη εποπτεία – Τι αλλάζει για τις ελληνικές τράπεζες και επιχειρήσεις
Η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών (EBA) δημοσίευσε την επίσημη γνωμοδότησή της για τις αρμοδιότητες της νέας Ευρωπαϊκής Αρχής για την Καταπολέμηση της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες (AMLA), θέτοντας τις βάσεις για ένα ενοποιημένο πλαίσιο εποπτείας σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η έκθεση, αποτέλεσμα διαβούλευσης με περισσότερους από 600 φορείς και 60 εθνικές αρχές, περιλαμβάνει τεχνικές προτάσεις για κανονιστικά πρότυπα που θα καθορίσουν τον τρόπο λειτουργίας της AMLA, η οποία θα εδρεύει στη Φρανκφούρτη.
Η Ελλάδα, ως κράτος μέλος με έντονη παρουσία τραπεζών και παρόχων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών σε άλλα κράτη της Ε.Ε., θα επηρεαστεί άμεσα από τις νέες διαδικασίες αξιολόγησης κινδύνου. Σύμφωνα με την πρόταση της EBA, κάθε εποπτευόμενη οντότητα θα βαθμολογείται ως προς τον εγγενή, τον εναπομένοντα και τον συνολικό κίνδυνο ξεπλύματος χρήματος, με βάση ένα κοινό σύστημα αξιολόγησης που θα ισχύει για όλες τις χώρες.
Η Τράπεζα της Ελλάδος και οι λοιπές αρμόδιες αρχές θα πρέπει να προσαρμόσουν τις εποπτικές τους πρακτικές ώστε να εναρμονιστούν με τα νέα ευρωπαϊκά κριτήρια. Παράλληλα, η EBA προτείνει σαφή όρια για τον καθορισμό των τραπεζών που θα υπάγονται στην άμεση εποπτεία της AMLA. Συγκεκριμένα, ιδρύματα που δραστηριοποιούνται σε τουλάχιστον έξι κράτη μέλη και διαχειρίζονται τουλάχιστον 20.000 πελάτες ή συναλλαγές άνω των 50 εκατ. ευρώ ανά χώρα θα θεωρούνται επιλέξιμα.
Για τον ιδιωτικό τομέα στην Ελλάδα – από τις εμπορικές τράπεζες έως τις εταιρείες πληρωμών, τις ασφαλιστικές και τους μεσίτες ακινήτων – οι νέες προδιαγραφές συνεπάγονται αυστηρότερες διαδικασίες ταυτοποίησης και επαλήθευσης στοιχείων. Τα υπόχρεα ιδρύματα θα πρέπει να συλλέγουν και να επαληθεύουν δεδομένα από αξιόπιστες πηγές, με σαφή διάκριση μεταξύ απλοποιημένης, κανονικής και ενισχυμένης δέουσας επιμέλειας.
Συνοπτικά, οι βασικές αλλαγές που φέρνει η νέα εποπτεία:
- Ενιαία αξιολόγηση κινδύνου για όλες τις εποπτευόμενες οντότητες
- Αυστηρότερα πρότυπα δέουσας επιμέλειας και επαλήθευσης
- Ενιαίο πλαίσιο κυρώσεων και προστίμων με βαθμίδες σοβαρότητας
- Κοινά πρότυπα ανταλλαγής πληροφοριών εντός χρηματοοικονομικών ομίλων
Η εφαρμογή του νέου πλαισίου αναμένεται να ξεκινήσει πλήρως έως τον Ιούλιο του 2027, με μεταβατική περίοδο πέντε ετών. Η AMLA θα αναλάβει την άμεση εποπτεία περίπου 40–50 χρηματοπιστωτικών ομίλων σε όλη την Ευρώπη, ανάμεσά τους πιθανώς και ελληνικούς. Για τις ελληνικές επιχειρήσεις, αυτό σημαίνει επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές συμμόρφωσης και στενότερη συνεργασία με τις εποπτικές αρχές και την Αρχή για το Ξέπλυμα Χρήματος.
Το νέο πλαίσιο δεν αφορά μόνο τις τράπεζες, αλλά και κάθε επιχείρηση που διαχειρίζεται οικονομικές συναλλαγές. Η διαφάνεια, η συγκρισιμότητα και η ενιαία εποπτεία αποτελούν τα βασικά εργαλεία για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο ευρωπαϊκό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
