Κύπρος: Πρόστιμα στις τράπεζες, αλλά όχι δικαιοσύνη για τους δανειολήπτες
Είναι θετικό το γεγονός ότι, μετά από πολλές πιέσεις και καταγγελίες, τόσο από το ΑΚΕΛ όσο και από άλλες οργανώσεις και φορείς, εντός και εκτός της Βουλής, για τις καταχρηστικές ρήτρες που επιβάλλουν αυθαίρετα ορισμένα τραπεζικά ιδρύματα, παρενέβη η Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή.
Κατόπιν σχετικής έρευνας, επιβεβαιώθηκε ότι υπάρχει σοβαρό πρόβλημα με τις συμβάσεις στεγαστικών δανείων. Η Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή ανακοίνωσε την επιβολή χρηματικών προστίμων ύψους €800.000 στην Τράπεζα Κύπρου και €600.000 για την πρώην Ελληνική Τράπεζα, για σειρά καταχρηστικών ρητρών. Διαπιστώθηκε ότι τα συγκεκριμένα τραπεζικά ιδρύματα επέτρεπαν αδιαφανείς και μονομερείς μεταβολές στα επιτόκια, χωρίς σαφή κριτήρια. Επιπλέον, παρείχαν στις τράπεζες υπέρμετρα δικαιώματα συμψηφισμού και επίσχεσης, ενώ μετέφεραν στους καταναλωτές το κόστος των επανεκτιμήσεων ακινήτων για σκοπούς υποθήκης.
Ωστόσο, οι παραβιάσεις αυτές πραγματοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια, και τα χρηματικά ποσά που έχουν αποκομίσει τα τραπεζικά ιδρύματα εις βάρος των δανειοληπτών και πελατών τους ανέρχονται σε εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για τα υπερκέρδη που ανακοινώνονται σε τριμηνιαία και εξαμηνιαία βάση. Δυστυχώς, με την ανοχή και των αρμόδιων εποπτικών Αρχών επιτράπηκε αυτή η αυθαιρεσία των τραπεζών.
Το πρόβλημα δεν επιλύεται με την επιβολή των προστίμων που ανακοινώθηκαν. Απαιτείται αυστηρότερη και συστηματική εποπτεία, ώστε να αποτρέπονται οι καταχρηστικές ρήτρες από τη στιγμή που επιβάλλονται. Χρειάζεται άμεση συμμόρφωση όλων των τραπεζικών ιδρυμάτων με τη νομοθεσία. Τα εκ των υστέρων διορθωτικά μέτρα είναι δώρον άδωρον για τους χιλιάδες δανειολήπτες, οι οποίοι επί σειρά ετών υποχρεώνονταν να καταβάλλουν καταχρηστικές χρεώσεις στα τραπεζικά ιδρύματα.
Δυστυχώς, δεν υφίσταται καμία διαδικασία επιστροφής των ποσών αυτών στους δικαιούχους δανειολήπτες. Το μόνο που μπορεί να γίνει είναι η επιβολή φορολογίας στα υπερκέρδη και η επιστροφή των χρημάτων μέσω πολιτικών στήριξης των δανειοληπτών. Η ενέργεια της Υπηρεσίας Προστασίας του Καταναλωτή αποτελεί ένα πρώτο, μικρό βήμα που δεν πρέπει να παραγνωρίζεται, αλλά θα πρέπει να έχει συνέχεια.
Τα πρόστιμα οφείλουν να είναι περισσότερο αποτρεπτικά. Παράλληλα, απαιτείται παρέμβαση και από την Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού, καθώς οι καταχρηστικές ρήτρες δημιουργούν σοβαρά προβλήματα αθέμιτου ανταγωνισμού και στρεβλώσεις στην αγορά.