Γιατί βουλιάζουν οι τιμές ελαιόλαδου
Οι αγοραστές δια της απουσίας τους θα πιέζουν προς τα κάτω ώστε το νέο σημείο επανεκκίνησης να είναι το χαμηλότερο δυνατόν
Αυτά που συμβαίνουν στην αγορά του ελαιολάδου είναι πρωτοφανή. Ακόμη κι αν γυρίσουμε πίσω στο 1991, που είχαμε μια μεγάλη πτώση των τιμών, τότε οι λόγοι ήταν εξωγενείς όταν κάποια «περίεργα λάδια» ξαφνικά κατέκλυσαν τη Μεσόγειο ρίχνοντας τις τιμές, αλλά χρειάστηκε ένα διάστημα 3-4 μηνών.
Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι απότομη πτώση σχεδόν στο 50%, ενώ όμως είχε προηγηθεί ένας υπερδιπλασιασμός των τιμών.
Από το καυτό στο παγωμένο, με μόνο σίγουρα χαμένο το προϊόν, το ελαιόλαδο, καθώς αυτές οι απότομες μεταπτώσεις προκαλούν ζημιές και θύματα σε όλη την αγροδιατροφική αλυσίδα αξίας, μην εξαιρώντας τον καταναλωτή.
Γιατί οι αγορές καταρρέουν;
Αυτά που γράφονται από ορισμένες ιστοσελίδες ότι η πτώση οφείλεται στον Ερντογάν, στην Τυνησία, στις βροχές στην Ισπανία, είναι δείγματα είτε άγνοιας, είτε γνώσης συνοδευόμενης με ηθελημένη παραπλάνηση του αναγνωστικού κοινού.
Οι εξαγωγές της Τουρκίας έχουν απελευθερωθεί από τον Ιούνιo.
Δεν είναι λοιπόν τώρα που θα προστεθούν οι 400.000 τουρκικού ελαιολάδου στο παγκόσμιο ισοζύγιο. Το μόνο που άλλαξε, όχι τώρα, αλλά πριν ένα μήνα, είναι ότι η Τουρκία κατήργησε τον δασμό των 200 δολαρίων/τόνο για το χύμα. ΑΡΑ η τωρινή πτώση των τιμών είναι τελείως άσχετη με τον Ερντογάν και την Τουρκία.
Επίσης εξ’ ίσου αβάσιμη είναι η ερμηνεία ότι οι τιμές υποχώρησαν τις τελευταίες ώρες και ημέρες εξαιτίας της Τυνησίας. Πολύ βολικό και πιασάρικο για clickbait το «παζάρι της Τυνησίας» μόνο που γνωρίζουμε και έχουμε γράψει εδώ και μήνες ότι η Τυνησία θα έχει φέτος μια καλή χρονιά με 300 χιλ. τόνους περίπου και μάλιστα ότι πολύ πρόσφατα δέχτηκε κάποιες πολύ ευεργετικές βροχές.
Ακόμη πολύ περισσότερο οι πρόσφατες βροχές στην Ισπανία, ελάχιστα έως καθόλου δεν προκάλεσαν την τωρινή απότομη πτώση των τιμών. Από τον μήνα Μάιο γνωρίζουμε ότι η Ισπανία πάει για μια μεγάλη παραγωγή 1,2 έως 1,45 εκατ. τόνους με max το 1,6 εκατ. δεχόμενοι στην Ελλάδα από τους διάφορους αγροτοβομβιστές προβοκάτορες και τους ομοίους τους συνεχή υπόγειο πόλεμο. Αντιθέτως από την Ισπανία μέχρι την Αμερική, αυτές οι ποσότητες έχουν καθιερωθεί εδώ και μήνες.
ΑΡΑ, εν κατακλείδι, ούτε ο Ερντογάν, ούτε η Τυνησία, ούτε οι βροχοπτώσεις στην Ισπανία δεν προκάλεσαν την απότομη πτώση των τιμών απ’ άκρη σ’ άκρη σε όλη τη Μεσόγειο όπως είτε από άγνοια, είτε από αθέμιτα εκδοτικά συμφέροντα προβάλλονται διάφορες απόψεις.
Κι έτσι, τελικά, το αρχικό ερώτημα παραμένει: Γιατί έπεσαν και πέφτουν οι τιμές;
Η απάντηση είναι εξαιρετικά απλή, όπως όλες οι μεγάλες αλήθειες. Οι τιμές πέφτουν γιατί είχαν ανέβει υπερβολικά και απότομα, γιατί – όπως επιμένουμε να το εξηγούμε εδώ και μήνες – η ελαιοκομική χρονιά που μόλις άρχισε, η 2024/25, η παραγωγή (προσφορά) επανέρχεται στα ιστορικά φυσιολογικά της.
Οι τιμές σήμερα
Γράψαμε ότι είναι τόσο ραγδαία η πτώση, που τα όποια νούμερα ακούγονται έχουν περισσότερο θεωρητική αξία καθώς μέσα σε λίγες ώρες ανατρέπονται. Με κάθε λοιπόν επιφύλαξη και μιλώντας πάντα για φρέσκα φετινά:
- Ισπανία: Από 5,40 τα συνήθη έξτρα, έως 5,0 τα λαμπάντε 1ο και τα ραφινέ στα 5,25 ευρώ το κιλό. Ωστόσο, στην πραγματική αγορά τιμές πώλησης (FOB) μπορούν να κλείσουν από τα 5,0 ευρώ/κιλό.
- Πορτογαλία: Έχοντας (σοφά προβλέψει και) αρχίσει τις πωλήσεις από τις αρχές Σεπτεμβρίου τώρα διώχνει και τις τελευταίες παρτίδες με 5,0 έως 5,20 ευρώ το κιλό.
- Τυνησία: Έγιναν πράξεις και κάτω από τα 5,0 ευρώ με τα βιολογικά να ανεβαίνουν έως τα 5,25 ευρώ το κιλό.
- Ιταλία: Τα 8,50 ευρώ αποτελούν μια αντιπροσωπευτική τιμή για την περιοχή της Puglia.
- Τουρκία: Τα σφάλματα των τριών απαγορεύσεων εξαγωγών των δύο προηγούμενων ετών κατέστρεψαν τον κλάδο. Σε συνδυασμό με την φετινή υπερπαραγωγή (όπως διαφαίνεται) έχουν οδηγήσει σε κάθετη πτώση των τιμών, από τα 5,40 στα 4,25 ευρώ/κιλό.
- Ελλάδα: Η παγωμάρα της αγοράς σε όλη τη Μεσόγειο έχει προκαλέσει συμπτώματα ασφυξίας στην ελληνική αγορά. Οι όποιες τιμές ακούγονται ελάχιστη σημασία έχουν λόγω έλλειψης αγοραστικού ενδιαφέροντος, ενώ είναι αμφίβολη η αντιπροσωπευτικότητά τους υπό την έννοια ότι σε αυτή την τιμή είναι αμφίβολο αν γίνονται άλλες συναλλαγές.
Επίλογος – Συμπέρασμα
Το ελαιόλαδο και ειδικά το ελληνικό ελαιόλαδο, ζει την χειρότερη περίοδο των τελευταίων τουλάχιστον δεκαετιών.
Η λέξη «ψυχραιμία» έχει νόημα τουλάχιστον για να αποφύγουμε τα χειρότερα.
Όταν η κατανάλωση «ξυπνήσει» και η βιομηχανία θα πρέπει να κάνει μαζικές αγορές τότε θα δούμε τα νέα επίπεδα ισορροπίας. Μέχρι τότε οι αγοραστές δια της απουσίας τους θα πιέζουν προς τα κάτω ώστε το νέο σημείο επανεκκίνησης να είναι το χαμηλότερο δυνατόν.
Καταναλωτής
Η μέση τιμή του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου στα ράφια πέντε μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ (φιάλες ενός λίτρου), διαμορφώνεται στα 13,5 ευρώ το λίτρο. Οι τιμοληψίες από τους ιστότοπους ηλεκτρονικών αγορών των αλυσίδων δείχνουν εντός εβδομάδας (από την προηγούμενη Τετάρτη ως την περασμένη Τετάρτη), μείωση τιμών σε 11 ετικέτες και αύξηση σε 4 ετικέτες, σε ένα σύνολο 60 ετικετών που συστηματικά παρακολουθούνται.
Η μέση τιμή των 60 ετικετών που είναι τώρα 13,5 ευρώ, ήταν την προηγούμενη Τετάρτη 13,61 ευρώ και ένα μήνα πριν ήταν στα 13,1 ευρώ. Δηλαδή, σε μηνιαία βάση (από αρχές Οκτωβρίου ως τώρα), η μέση τιμή έχει αυξηθεί κατά 40 λεπτά το λίτρο.
Το φθηνότερο έξτρα παρθένο ιδιωτικής ετικέτας είναι το προϊόν της αλυσίδας My Market με τρέχουσα τιμή τα 10,60 ευρώ.
