Φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα: Επενδύσεις που ξεπερνούν τους στόχους, αλλά με απώλειες 17% στα έσοδα
Φωτοβολταϊκά: Η Ελλάδα ξεπερνά τους στόχους του ΕΣΕΚ, αλλά χάνει 17% στα έσοδα λόγω υπερπαραγωγής
Η ελληνική αγορά φωτοβολταϊκών βρίσκεται σε μια φάση εκρηκτικής ανάπτυξης που ξεπερνά κάθε πρόβλεψη. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, ήδη από το 2025 έχουν προστεθεί περίπου 2,5 με 2,6 GW νέας ισχύος, ανεβάζοντας το συνολικό χαρτοφυλάκιο σε λειτουργία στα 10,9 GW. Μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να συνδεθεί ακόμη 1 GW, γεγονός που θα οδηγήσει την εγκατεστημένη ισχύ στα 15,7 GW το 2026. Αυτό σημαίνει ότι η χώρα θα έχει ξεπεράσει κατά πολύ τον στόχο του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα, που προέβλεπε μόλις 13,5 GW το 2030. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα θα έχει πετύχει τον δεκαετή στόχο τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Η δυναμική αυτή δεν περιορίζεται μόνο στα έργα που ήδη λειτουργούν. Υπάρχει ένα pipeline έργων που ξεπερνά τα 7,8 GW, εκ των οποίων 5,34 GW βρίσκονται υπό κατασκευή και αναμένεται να τεθούν σε λειτουργία μέχρι το 2027, ενώ άλλα 2,5 GW έχουν δεσμεύσει ηλεκτρικό χώρο και βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης. Αν όλα αυτά υλοποιηθούν, η συνολική ισχύς των φωτοβολταϊκών θα φτάσει τα 19,1 GW το 2028 και τα 21,5 GW το 2030. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή πορεία που καθιστά την Ελλάδα πρωταγωνίστρια στην πράσινη ενέργεια.
Ωστόσο, αυτή η επιτυχία έχει και μια σκοτεινή πλευρά. Όσο αυξάνεται η παραγωγή από φωτοβολταϊκά, τόσο εντείνεται το φαινόμενο του οικονομικού «κανιβαλισμού». Τι σημαίνει αυτό; Τις ώρες ηλιοφάνειας, η παραγωγή ξεπερνά τη ζήτηση, με αποτέλεσμα να καταγράφονται μηδενικές ή ακόμη και αρνητικές τιμές στη χονδρική αγορά. Το 2025 υπήρξαν 280 ώρες με μηδενικές ή αρνητικές τιμές, δηλαδή το 4,3% του συνόλου, εκ των οποίων οι 89 ώρες είχαν αρνητικές τιμές.
Οι περισσότερες εντοπίστηκαν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, όταν η ηλιακή ακτινοβολία ήταν αυξημένη. Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στα έσοδα των έργων, ιδιαίτερα εκείνων που λειτουργούν με συμβάσεις Feed-in Premium. Για αυτά, η απώλεια εσόδων το 2025 εκτιμάται στο 17%, ποσοστό που δεν μπορεί να αγνοηθεί από τους επενδυτές.
Η κατάσταση αναμένεται να επιδεινωθεί μέχρι τον Μάιο του 2026, καθώς θα προστεθούν νέα φωτοβολταϊκά χωρίς να έχουν ακόμη ενταχθεί στο σύστημα επαρκείς μονάδες αποθήκευσης. Η απουσία μπαταριών σημαίνει ότι η υπερπαραγωγή δεν μπορεί να απορροφηθεί και να αξιοποιηθεί σε ώρες αιχμής, με αποτέλεσμα να συνεχίζονται οι περικοπές και οι αρνητικές τιμές.
Η πολιτεία έχει ήδη αναγνωρίσει το πρόβλημα και έχει αυξήσει τον στόχο για μπαταρίες στα 6,4 GW μέχρι το 2030, έναντι 4,33 GW που προέβλεπε το ΕΣΕΚ. Ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών, ωστόσο, θεωρεί ότι ακόμη και αυτός ο στόχος είναι ανεπαρκής και ζητά να αναθεωρηθεί στα 8 GW, ώστε να αντιμετωπιστούν οι παρενέργειες της μονοκαλλιέργειας φωτοβολταϊκών.
