Επιδοτήσεις: Όλα τα προγράμματα που «τρέχουν»!!
Όλα τα προγράμματα που «τρέχουν» ή έρχονται από Αναπτυξιακό, ΕΣΠΑ, Ταμείο Ανάκαμψης και κρατικά κονδύλια – οι ημερομηνίες, τα τρία καθεστώτα και οι περιφερειακές ενότητες
Το ζεστό κοινοτικό αλλά και κρατικό χρήμα… ρέει αυτήν την περίοδο, με τις προθεσμίες να είναι ασφυκτικές σε κάποιες περιπτώσεις. Πολλά είναι τα προγράμματα που τρέχουν ή έρχονται από τον αναπτυξιακό νόμο, από το ΕΣΠΑ και από χρηματοδοτικά εργαλεία. Οι επενδυτικές ευκαιρίες πλαισιώνονται από τις τελευταίες ανοιχτές προκηρύξεις επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης (που λήγει το 2026) και έχει ανοικτό ένα μπουκέτο ψηφιακών συναλλαγών αλλά και ενεργειακών αναβαθμίσεων για επιχειρήσεις.
Η ναυαρχίδα των επιδοτήσεων αυτής της περιόδου κινείται με κρατικό χρήμα, από τον αναπτυξιακό νόμο. Υστερα από παράταση 30 ημερών που ζήτησε η αγορά υπάρχει περιθώριο έως τις 10 Οκτωβρίου για την υποβολή αιτήσεων στα τρία πρώτα καθεστώτα του νέου αναπτυξιακού νόμου, αξίας 450 εκατ. ευρώ που έχουν προκηρυχθεί: μεταποίηση, μεγάλες επενδύσεις, στήριξη παραμεθόριων νομών και περιοχών με εισόδημα κάτω του 70% του εθνικού μέσου όρου.
Το πληροφοριακό σύστημα του υπουργείου Ανάπτυξης (https://opsan.mindev.gov.gr) είναι ήδη ανοιχτό και από την 1η Ιουλίου υποδέχεται επενδυτικά σχέδια. Τα δύο από τα καθεστώτα προκηρύσσονται για πρώτη φορά, ενώ για τη μεταποίηση είναι η τρίτη προκήρυξη. Το μεγάλο στοίχημα είναι η νέα τροποποίηση που υπέστη το αναπτυξιακό αυτό εργαλείο, που λειτουργεί επί δεκαετίες, να φέρει την πολυπόθητη επιτάχυνση στον τρόπο με την οποία γίνονται η αξιολόγηση και η υπαγωγή των έργων.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του παρόντος καθεστώτος για το έτος 2025 ανέρχεται σε 150 εκατ ευρώ, εκ των οποίων 75 εκατ ευρώ αφορούν το είδος ενίσχυσης της φορολογικής απαλλαγής. Τα λοιπά 75 εκατ ευρώ αφορούν τα είδη ενίσχυσης της επιχορήγησης, της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης και της επιδότησης του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης και προέρχονται από τον προϋπολογισμό δημοσίων επενδύσεων του υπουργείου Ανάπτυξης.
1η Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Μεγάλες επενδύσεις»
Η 1η Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Μεγάλες Επενδύσεις» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022 έχει στόχο την ενίσχυση μεγάλων επενδυτικών σχεδίων που αφορούν κλάδους της οικονομίας, προκειμένου με την υλοποίησή τους να επιφέρουν σημαντικά αποτελέσματα στις τοπικές οικονομίες. Υπάγονται επενδυτικά σχέδια, ο προϋπολογισμός του συνόλου των επιλέξιμων δαπανών των οποίων υπερβαίνει το ποσό των 15 εκατ ευρώ. Πρέπει να έχουν ολοκληρωμένο χαρακτήρα αρχικής επένδυσης σε ενσώματα και άυλα στοιχεία ενεργητικού σε ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
– Τη δημιουργία νέας εγκατάστασης (νέα μονάδα),
– την επέκταση της παραγωγικής ικανότητας υφιστάμενης εγκατάστασης (μονάδας),
– τη διαφοροποίηση της παραγωγής υφιστάμενης εγκατάστασης (μονάδας) σε προϊόντα που δεν έχουν παραχθεί ποτέ ή υπηρεσίες που δεν έχουν παρασχεθεί από αυτήν με τον όρο ότι οι ενισχυόμενες δαπάνες υπερβαίνουν τουλάχιστον κατά 200% τη λογιστική αξία των στοιχείων ενεργητικού που χρησιμοποιούνται εκ νέου.
Επί μεγάλων επιχειρήσεων απαιτείται επίσης οι ενισχυόμενες επενδυτικές δαπάνες να υπερβαίνουν τις αποσβέσεις των τριών τελευταίων φορολογικών ετών των στοιχείων του ενεργητικού, τα οποία συνδέονται με τη δραστηριότητα που πρόκειται να εκσυγχρονιστεί. Οι επενδύσεις αντικατάστασης δεν συνιστούν μορφή αρχικής επένδυσης. Επίσης, δεν θεωρείται αρχική επένδυση η απόκτηση μετοχών άλλης επιχείρησης.
1η Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Καθεστώς Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης»
Το «Καθεστώς Περιοχών Ειδικής Ενίσχυσης» στοχεύει στην ενίσχυση επενδυτικών σχεδίων που υλοποιούνται στις περιοχές της χώρας, οι οποίες αντιμετωπίζουν σημαντικά οικονομικά και δημογραφικά προβλήματα, όπως οι παραμεθόριες περιφερειακές ενότητες ευρισκόμενες στα βόρεια σύνορα της χώρας και οι περιοχές που το κατά κεφαλή ΑΕΠ ανέρχεται στο 70% του ετήσιου της χώρας ή εντοπίζεται πληθυσμιακή συρρίκνωση λόγω των δυσμενών οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών.
Στο καθεστώς εντάσσονται οι ακόλουθες περιφερειακές ενότητες και τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου: 1. Λέσβου -Λήμνου. 2. Ικαρίας – Σάμου. 3. Χίου. 4. Εβρου. 5. Ξάνθης. 6. Ροδόπης. 7. Δράμας. 8. Κιλκίς. 9. Πιερίας. 10. Σερρών. 11. Φλώρινας. 12. Γρεβενών. 13. Καστοριάς. 14. Ιωαννίνων. 15. Θεσπρωτίας. 16. Αρτας. 17. Πρεβέζης. 18. Καρδίτσας. 19. Τρικάλων. 20. Μαγνησίας. 21. Λάρισας. 22. Ηλείας. 23. Ευρυτανίας. 24. Φωκίδας. 25. Τα ακόλουθα νησιά του Νοτίου Αιγαίου: Κάσος, Μεγίστη, Χάλκη, Σύμη, Νίσυρος, Ψέριμος, Τήλος, Λειψοί και Αγαθονήσι.
Υπάγονται επενδυτικά σχέδια όπως παραγωγικές επενδύσεις από μεγάλες και ΜμΕ επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των νεοφυών επιχειρήσεων, που οδηγούν σε οικονομική διαφοροποίηση, εκσυγχρονισμό και οικονομική μεγέθυνση, επενδύσεις στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων που οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, επενδύσεις στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, μεταξύ άλλων μέσω της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων, μέσω της αποδοτικής χρήσης των πόρων, της επαναχρησιμοποίησης, της επισκευής και της ανακύκλωσης.
3η Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα»
Η 3η Προκήρυξη Καθεστώτος Ενισχύσεων «Μεταποίηση – Εφοδιαστική Αλυσίδα» του αναπτυξιακού νόμου 4887/2022 αφορά τη στήριξη επενδυτικών σχεδίων που ανήκουν στον τομέα της μεταποίησης, πλην της μεταποίησης των γεωργικών προϊόντων, και των επενδυτικών σχεδίων στον κλάδο της εφοδιαστικής αλυσίδας, με αντικείμενο την τεχνολογική, παραγωγική, διοικητική και οργανωτική αναβάθμιση, καθώς και την καινοτόμο και εξωστρεφή ανάπτυξη και μεγέθυνση, με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικής θέσης των επιχειρήσεων στην εγχώρια και τη διεθνή αγορά.
Ψηφιακή αναβάθμιση και «πράσινες» επενδύσεις
Οι ψηφιακές συναλλαγές Β’ θα τρέχουν έως τις 5 Σεπτεμβρίου. Το πρόγραμμα ενισχύει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην ελληνική επικράτεια για την υιοθέτηση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων που υποστηρίζουν τις διαδικασίες τιμολόγησης, έκδοσης διακίνησης φορολογικών παραστατικών και διενέργειας ηλεκτρονικών πληρωμών. Δικαιούχοι του προγράμματος είναι υφιστάμενες μικρομεσαίες επιχειρήσεις που συνιστούν νομική οντότητα για την προμήθεια ψηφιακών προϊόντων και υπηρεσιών, μέσω συστήματος επιταγών (vouchers).
Η προμήθεια πραγματοποιείται μέσω των εγκεκριμένων, στο πλαίσιο του προγράμματος, προμηθευτών. Ενισχύονται μέσω vouchers, προκειμένου να υλοποιήσουν μία ή περισσότερες επενδύσεις σε επτά κατηγορίες (προμήθεια νέου ή αντικατάσταση υφιστάμενου EFT/POS, λήψη υπηρεσιών παρόχου ηλεκτρονικής τιμολόγησης και λογισμικών τιμολόγησης, αναβάθμιση ΦΤΜ & ΑΔΗΜΕ για διασύνδεση με EFT/POS, προμήθεια νέου ταμειακού συστήματος, αναβαθμίσεις, βελτιώσεις λογισμικού κ.λπ.).
ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΔΟΣΕΙΣ
Το πράσινο πακέτο των επιδοτήσεων του Ταμείου Ανάκαμψης περιλαμβάνει τρεις δράσεις. Η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος ενίσχυσης επιχειρήσεων για συστήματα αποθήκευσης ενέργειας αφορά την επιχορήγηση επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους και κλάδου οικονομικής δραστηριότητας, για την εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης σε φωτοβολταϊκά συστήματα (όπου επιδοτείται αποκλειστικά το σύστημα αποθήκευσης) ή για την εγκατάσταση συστήματος αποθήκευσης (μπαταρίας) σε ήδη υφιστάμενα ενεργά φωτοβολταϊκά συστήματα (όπου επιδοτείται αποκλειστικά το σύστημα αποθήκευσης). Η προθεσμία λήγει στις 30 Σεπτεμβρίου.
Η βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης επιχειρήσεων του τριτογενούς τομέα αφορά την ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων και μη κτιριακών εγκαταστάσεων υφιστάμενων επιχειρήσεων κάθε μεγέθους, που δραστηριοποιούνται σε επιλέξιμους ΚΑΔ στους κλάδους του εμπορίου, των υπηρεσιών, της εστίασης και του τουρισμού. Επίσης, το «Εξοικονομώ – Αλλάζω συσκευή» για τις επιχειρήσεις αφορά τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης υφιστάμενων επιχειρήσεων όλων των μεγεθών ακόμη και ατομικών, που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Εξαγωγικές δράσεις με 200 εκατ. ευρώ
Στο επίκεντρο των επιδοτήσεων του ΕΣΠΑ είναι το μεγάλο πρόγραμμα για την «Εξωστρέφεια μικρομεσαίων επιχειρήσεων» με καταληκτική ημερομηνία στις 9 Οκτωβρίου. Η δράση, με προϋπολογισμό 200 εκατ. ευρώ, ενισχύει τον εξαγωγικό προσανατολισμό υφιστάμενων μικρών ή μεσαίων (έως 50 εργαζομένων) επιχειρήσεων και τη διεθνή παρουσία των προϊόντων τους, μέσω της συμμετοχής σε εμπορικές εκθέσεις στην Ευρωπαϊκή Ενωση και σε τρίτες χώρες. Ενισχύονται αιτήσεις επιχειρηματικών σχεδίων με επιχορηγούμενο προϋπολογισμό από 80.000 ευρώ. Η επιχορήγηση ανέρχεται σε ποσοστό από 40% έως 50% του επιχορηγούμενου προϋπολογισμού (ανάλογα με την Περιφέρεια υλοποίησης), με ανώτατο όριο ενίσχυσης τα 200.000 ευρώ.
Ενδιαφέρον έχει ένα νέο πρόγραμμα που θα τρέξει μόνο στη Δυτική Ελλάδα «Εκσυγχρονισμός μικρής επιχειρηματικότητας Δυτικής Ελλάδας 2025». Απευθύνεται σε υφιστάμενες μικρές επιχειρήσεις, που έχουν τουλάχιστον μια (πλήρη κλεισμένη διαχειριστική χρήση πριν από την ημερομηνία ηλεκτρονικής υποβολής της αίτησης χρηματοδότησης: Καλύπτονται οι εξής κατηγορίες δικαιούχων:
Α. Επιστήμονες, ελεύθεροι Επαγγελματίες: Επενδυτικά σχέδια από 5.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ – Ποσοστό ενίσχυσης 50%
Β. Μικρές επενδύσεις, επενδυτικά σχέδια από 5.000 ευρώ έως 40.000 ευρώ – Ποσοστό ενίσχυσης 50%
Γ. Μεσαίες επενδύσεις, επενδυτικά σχέδια από 40.000 ευρώ έως 120.000 ευρώ – Ποσοστό ενίσχυσης 50%
Ενίσχυση κοινωνικών επιχειρήσεων σε Αττική, Μακεδονία, Αιγαίο
Ενεργή είναι ακόμη και η δράση για την ενίσχυση παραγωγικών επενδύσεων για την προσαρμογή, τον εκσυγχρονισμό και την ανάκαμψη στην Αττική. Αφορά τη στήριξη επενδυτικών σχεδίων υφιστάμενων, πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων της Περιφέρειας Αττικής για τον τεχνολογικό τους μετασχηματισμό, την εξωστρέφεια, την αναβάθμιση των προϊόντων, υπηρεσιών και δραστηριοτήτων τους.
«Τρέχουν» ακόμη και οι εξής τοπικές επιδοτήσεις με προθεσμία έως 15 Σεπτεμβρίου:
*Αφετηρία καινοτομίας και εξωστρέφειας στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Απευθύνεται σε νέες και υπό σύσταση. μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους κλάδους στους τομείς μεταποίησης, τουρισμού, καθώς και παροχής υπηρεσιών.
* Κλειδί προόδου: Καινοτομία, εξωστρέφεια και βιώσιμη ανάπτυξη στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Απευθύνεται σε υφιστάμενες μεσαίες, μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένους κλάδους στους τομείς μεταποίησης, τουρισμού, εμπορίου και παροχής υπηρεσιών.
*Ενίσχυση υφιστάμενων και νέων επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Ενίσχυση παραγωγικών εγχειρημάτων αυτοδιαχείρισης και συλλογικής κοινωνικής επιχειρηματικότητας, με στόχο τη μείωση της ανεργίας κυρίως ευάλωτων και ειδικών ομάδων του πληθυσμού και την ενίσχυση της απασχόλησης με τη δημιουργία ή/και τη διατήρηση θέσεων εργασίας σε φορείς ΚΑΛΟ.
Επίσης, είναι σε φάση προδημοσίευσης η Δράση Σχέδια Προσαρμογής Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων Δυναμικότητας 20-50 Ετήσιων Μονάδων Εργασίας. Θα επιδοτεί την ανάπτυξη και την εφαρμογή σχεδίων προσαρμογής σε απαιτήσεις σύγχρονης οργανωτικής λειτουργίας και ανάπτυξης δεξιοτήτων προσωπικού, με έμφαση σε θέματα επιλογών «πράσινης» διαχείρισης, ψηφιακού εκσυγχρονισμού, εξωστρέφειας και διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία
Μπορεί οι επιδοτήσεις να είναι το πιο θελκτικό στοιχείο για τους επενδυτές, αλλά υπάρχουν και άλλες μορφές στήριξης. Πέρα από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, μοχλός χρηματοδότησης είναι και το πακέτο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Εχουν ήδη δοθεί 74.158 δάνεια, εκ των οποίων τα 54.000 σε επιχειρήσεις και στο ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ θα υπάρξει νέα αύξηση πόρων κατά 780 εκατ. ευρώ στα 3,3 δισ. ευρώ.
Επιπλέον η ΕΑΤ στο Ταμείο Χαρτοφυλακίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης επεκτείνεται και στα νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων στις Περιφέρειες Βορείου και Νοτίου Αιγαίου και Κρήτης (προϋπολογισμός 187 εκατ. ευρώ). Αλλά και το χαρτοφυλάκιο της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας Επενδύσεων προσέθεσε δύο νέα fund, τα οποία στοχεύουν σε επενδύσεις σε τεχνολογίες. Το επενδυτικό οικοσύστημα της ΕΑΤΕ αριθμεί πλέον 36 VC/PE funds, τα οποία διαχειρίζονται 2,2 δισ. ευρώ συνολικά.
Σχέδιο δίκαιης μετάβασης για Κοζάνη, Φλώρινα και Μεγαλόπολη
Δρομολογείται νέο Ειδικό Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης με χρηματοδότηση 186 εκατ. ευρώ από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (κρατικοί πόροι). Εχει στόχο τη χρηματοδότηση δράσεων και έργων για την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος. Θα τρέξει στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης και Φλώρινας, στον Δήμο Μεγαλόπολης και λοιπές περιοχές μετάβασης. Παράλληλα δρομολογούνται μία σειρά από δράσεις από το ανάλογο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης 2021-2027 και είναι οι εξής:
• Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στους τομείς της πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς παραγωγής, για μια δίκαιη μετάβαση, την ενδυνάμωση του ανθρώπινου κεφαλαίου και την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του παραγωγικού μοντέλου των περιοχών ΔΑΜ (45 εκατ. ευρώ).
• Ενίσχυση νέων και υπό σύσταση και υφιστάμενων πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων σε ηπειρωτικές περιοχές εδαφικών σχεδίων δίκαιης μετάβασης (2 προσκλήσεις αξίας 20 εκατ. ευρώ).
• Επιχειρηματικά πάρκα 24 εκατ. ευρώ.
Λήγει η προθεσμία
Επιπλέον, ενεργές παραμένουν για λίγες ακόμη εβδομάδες οι ανάλογες προσκλήσεις του ΕΣΠΑ για το πακέτο ενεργειακής μετάβασης αξίας 161 εκατ. ευρώ. Στο επίκεντρο είναι η δράση Ενίσχυση της Ιδρυσης Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων στις νησιωτικές περιοχές του προγράμματος ΔΑΜ 2021-2027 («Επιχειρώ πράσινα» με 30 εκατ. ευρώ), αλλά και το ανάλογο πρόγραμμα υφιστάμενων σχημάτων Ενίσχυση Υφιστάμενων Πολύ Μικρών και Μικρών Επιχειρήσεων στις νησιωτικές περιοχές του προγράμματος ΔΑΜ 2021-2027 («Επιχειρώ Πράσινα» με 20 εκατ. ευρώ). Οι προθεσμίες αιτήσεων λήγουν στις 19 Σεπτεμβρίου.
Η στήριξη ενεργειακών κοινοτήτων για την ανάπτυξη δράσεων αυτοπαραγωγής (ενεργειακές κοινότητες) χρηματοδοτείται με 41,8 εκατ. ευρώ. Υπάρχουν και προγράμματα διά βίου μάθησης για το περιβάλλον, για την πράσινη οικονομία, για τις ψηφιακές δεξιότητες και για την επιχειρηματικότητα με προϋπολογισμό 10 εκατ. ευρώ.
