ΑΠΕ: Ο καταιγισμός έργων «φρακάρει» τα ηλεκτρικά δίκτυα έως το 2033
Νέο θεσμικό πλαίσιο με πολύ αυστηρούς όρους για τη χορήγηση όρων σύνδεσης με το ηλεκτρικό δίκτυο στα νέα έργα ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας) επεξεργάζεται ο ΑΔΜΗΕ. Κι αυτό γιατί το …μποτιλιάρισμα στον ηλεκτρικό χώρο θέτει «φρένο» στην ανάπτυξη νέων αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών. Είναι χαρακτηριστικό ότι η κράτηση δυναμικότητας (reserved capacity) έχει ήδη εξαντλήσει τη χωρητικότητα των δικτύων έως το 2033, όπως ανέφερε χαρακτηριστικά χθες ο αντιπρόεδρος του ΑΔΜΗΕ κ. Ιωάννης Μάργαρης μιλώντας στην ημερίδα της WindEurope και της ΕΛΕΤΑΕΝ για την «Πρόσβαση στο Δίκτυο για τα Αιολικά Πάρκα».
Το υπό επεξεργασία σχέδιο, που διαμορφώνεται σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και άλλους αρμόδιους φορείς, αναμένεται ότι θα είναι έτοιμο για να παρουσιαστεί σε λίγους μήνες και θα θέτει περιορισμούς. Σύμφωνα με τον κ. Μάργαρη, δεν είναι δυνατό να συνδεθούν στο δίκτυο όλες οι αιτήσεις για έργα ΑΠΕ διότι δεν υπάρχει ο απαιτούμενος ηλεκτρικός χώρος, ούτε μπορεί το δίκτυο να επεκτείνεται επ΄ αόριστον, όσο απαιτεί η ζήτηση.
Όπως επεσήμανε, το 2017 οι επενδύσεις στην ανάπτυξη και αναβάθμιση του συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας ήταν 70 εκατομμύρια ευρώ ενώ πλέον επενδύονται 700 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Ωστόσο, παρά τον δεκαπλασιασμό των επενδύσεων, τα δίκτυα δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του όγκου των αιτήσεων έργων για όρους σύνδεσης, τόνισε ο αντιπρόεδρος του Διαχειριστή του συστήματος μεταφοράς ρεύματος.
Ήδη στην Ελλάδα βρίσκονται σε λειτουργία έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 15 GW, εκ των οποίων περίπου τα μισά είναι συνδεδεμένα στο σύστημα του ΑΔΜΗΕ και τα υπόλοιπα στο δίκτυο διανομής του ΔΕΔΔΗΕ. Επιπλέον, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε ο Ειδικός Ενεργειακός Σύμβουλος του Πρωθυπουργού κ, Νίκος Τσάφος, υπάρχουν αιτήσεις από ΑΠΕ ισχύος άνω των 80 GW για σύνδεση στο δίκτυο.
Η γενική κατεύθυνση του ΥΠΕΝ, όπως υπογράμμισε ο κ. Μάργαρης, είναι «να προχωρήσουμε σε περισσότερες προσφορές σύνδεσης στο πλαίσιο του overbooking». Άλλωστε, η Πολιτεία έχει ανακοινώσει την στρατηγική της υπερδέσμευσης (overbooking) ηλεκτρικού χώρου, δηλαδή πρόσβασης στο Σύστημα και στο Δίκτυο περισσότερων μονάδων ΑΠΕ από αυτές που εκτιμώνται ότι θα «χωράνε» στα ηλεκτρικά δίκτυα των επόμενων ετών.
Ωστόσο, η υπερδέσμευση ηλεκτρικού χώρου αναμένεται να φέρει περικοπές ηλεκτροπαραγωγής ΑΠΕ λόγω συμφόρησης των δικτύων, άρα και αβεβαιότητα στην αγορά. Έως σήμερα οι περικοπές στα έργα ΑΠΕ οφείλονται αποκλειστικά στην έλλειψη ζήτησης κατά τις περιόδους χαμηλού φορτίου (άνοιξη και φθινόπωρο) και όχι στη δυνατότητα των δικτύων να μεταφέρουν τις παραγόμενες ποσότητες ενέργειας από ΑΠΕ.
Υπέρμετρες περικοπές και κίνδυνος blackout
Ήδη για τις ημέρες του Πάσχα προβλέπονται μεγάλες περικοπές έγχυσης «πράσινης» ενέργειας προκειμένου το ηλεκτρικό σύστημα να μην καταρρεύσει. Σχετικά με τον κίνδυνο blackout ο καθηγητής του ΕΜΠ και επικεφαλής της Ομάδας Διοίκησης Έργου του ΥΠΕΝ κ. Σταύρος Παπαθανασίου ανέφερε ότι στην Ελλάδα, η υπερπαραγωγή μπορεί να γίνει επικίνδυνη αν δεν υπάρχει τρόπος να απορροφηθεί το πλεόνασμα ενέργειας καθώς δημιουργείται ανισορροπία στο δίκτυο.
Όπως εξήγησε οι εξαγωγές μπορεί να αποτελέσουν μια λύση, αλλά όταν φτάσουν το μέγιστο όριο των διεθνών διασυνδέσεων, δηλαδή στα 2,5 GW, η επιπλέον παραγωγή δεν μπορεί να απορροφηθεί και οδηγεί το σύστημα σε over-frequency που ενδέχεται να προκαλέσει αυτόματες αποσυνδέσεις μονάδων ή ακόμα και blackout.
Το Πάσχα του 2023 οι εξαγωγές έφτασαν τα 2 GW, δηλαδή πολύ κοντά στο τεχνικό όριο των διασυνδέσεων. Και το 2024 ο κίνδυνος υπερπαραγωγής αυξήθηκε καθώς προστέθηκαν επιπλέον 2,5 GW νέων ΑΠΕ (κυρίως φωτοβολταϊκών), με τα 800 MW από αυτά να βρίσκονται συνδεδεμένα στο δίκτυο διανομής του ΔΕΔΔΗΕ τα οποία δεν μπορούν να ελεγχθούν άμεσα καθώς δεν διαθέτουν το κατάλληλο σύστημα τηλε-εποπτείας.
