Έγγραφη καταγγελία στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για τις πρακτικές των funds!
Μαρκάτος Μιχάλης «14.000 πλειστηριασμοί, καμία προστασία: Ο μικρός επαγγελματίας στον αέρα»
Ο Μιχάλης Μαρκάτος, πρόεδρος εμπορικού συλλόγου, περιγράφει μια ασφυκτική κατάσταση για μικρούς επαγγελματίες και νοικοκυριά: χιλιάδες πλειστηριασμοί, χρέη, αδυναμία προστασίας πρώτης κατοικίας.
Καταγγέλλει τον τρόπο λειτουργίας των funds και των servicers, καθώς και το νομικό πλαίσιο (νόμοι 4354/2015 και 3156/2003), υποστηρίζοντας ότι γίνεται «παιχνίδι» σε βάρος των δανειοληπτών.
Γίνεται αναφορά σε καταγγελία προς την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, με τη συμμετοχή εμπορικών συλλόγων, επιμελητηρίων, ομοσπονδιών και νομικών, για τις πρακτικές των funds στην Ελλάδα.
Τονίζεται η ανισότητα ανάμεσα σε μικρές επιχειρήσεις και μεγάλες αλυσίδες (ωράρια, φορολογία, κόστος ενέργειας, πρόσβαση σε δάνεια) και η σταδιακή εξαφάνιση της οικογενειακής επιχείρησης.
Γίνεται σκληρή κριτική στο πολιτικό σύστημα, στις τράπεζες, στα ΜΜΕ και σε συγκεκριμένους νόμους/αποφάσεις που –όπως λένε– οδηγούν σε απώλεια περιουσίας, γης και εισοδημάτων.
Κλείνουν με κάλεσμα η κοινωνία να σηκωθεί από τον καναπέ, να αντιδράσει συλλογικά και υπερκομματικά για να προστατεύσει το μέλλον των παιδιών της.
Ερώτηση: Κύριε Μαρκάτο, ποια είναι σήμερα η πραγματική εικόνα της αγοράς και των μικρών επαγγελματιών;
Απάντηση (Μ. Μαρκάτος): Η κατάσταση είναι πάρα πολύ σοβαρή. Κάποιοι νομίζουν ότι όλα είναι καλά, αλλά δεν είναι. Από τις αρχές του 2025 μέχρι σήμερα έχουμε περίπου 7.300 πλειστηριασμούς και μέχρι το τέλος του χρόνου αναμένονται άλλοι 8.000. Δηλαδή μιλάμε για 14.000 περιπτώσεις όπου σπίτια και επαγγελματικές στέγες θα αλλάξουν χέρια. Θα αλλάξουν «αφεντικά», όπως λέω – και τα παίρνουν αυτοί που η κυβέρνηση ονομάζει “επενδυτές”.
Ερώτηση: Πώς φτάσαμε στο σημείο τα δάνεια να τα διαχειρίζονται funds και όχι οι ίδιες οι τράπεζες;
Απάντηση: Το κράτος –δηλαδή ο ελληνικός λαός– έχει σώσει τις τράπεζες τέσσερις φορές με ανακεφαλαιοποιήσεις. Μετά όμως, τα δάνεια τα πήραν και τα πούλησαν στα funds χωρίς καν να ρωτήσουν τον δανειολήπτη. Δεν ήρθε ποτέ κανείς να πει: «Κύριε, το δάνειό σας σκεφτόμαστε να το δώσουμε στον τάδε. Συμφωνείτε;». Τίποτα. Γίνονται όλα πίσω από κλειστές πόρτες και μια μέρα απλώς έρχεται ο servicer και σου λέει «ήρθα να πάρω το σπίτι σου».
Ερώτηση: Έχετε ξεκινήσει όμως και μια πιο θεσμική, νομική προσπάθεια. Τι ακριβώς κάνετε;
Απάντηση: Από τις αρχές του Μάη ξεκινήσαμε μια πολύ δύσκολη προσπάθεια. Χρειάστηκε σωστή ενημέρωση και σοβαρές, μεθοδικές κινήσεις. Μαζί με εμπορικούς συλλόγους, επιμελητήρια, ομοσπονδίες, δικηγόρους και οικονομολόγους, συντάξαμε μια καταγγελία περίπου 26–27 σελίδων προς την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στην Αθήνα, για τις αθέμιτες πρακτικές των funds. Η καταγγελία αυτή δεν είναι ένα απλό κείμενο διαμαρτυρίας. Έχει νομική υπόσταση, έχει νομικά στοιχεία που μπορούν να σταθούν και να υποστηριχθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ερώτηση: Ποιοι φορείς στηρίζουν αυτή την κίνηση;
Απάντηση: Δεν είμαστε μόνοι μας. Συμμετέχουν πολλοί εμπορικοί σύλλογοι, επιμελητήρια, ομοσπονδίες, ενώσεις καταναλωτών και δανειοληπτών. Έχουμε την Ομοσπονδία μας, με 47 εμπορικούς συλλόγους, το Επιμελητήριο Κεφαλονιάς–Ιθάκης, επαφές με το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Αθηνών, ανθρώπους από το Ίνκα κ.ά. Έχουμε επίσης οικονομικούς συμβούλους που μιλούν καθημερινά με δικηγόρους και ειδικούς, ώστε τα κείμενα να είναι απολύτως σωστά νομικά. Είναι μια καθημερινή δουλειά, όχι ένα πυροτέχνημα.
Ερώτηση: Αναφερθήκατε σε νόμους και αποφάσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα από τα funds. Πού εντοπίζετε το πρόβλημα;
Απάντηση: Ο βασικός νόμος είναι ο 4354/2015. Όμως, με απόφαση του Αρείου Πάγου, τα funds μπορούν σε κάποια σημεία να «πατάνε» και στον 3156/2003. Στην πράξη, τους δίνεται η δυνατότητα να διαλέγουν κομμάτια από όποιο πλαίσιο τους συμφέρει. Έτσι, μικρά μαγαζιά, σπίτια, επαγγελματικοί χώροι γίνονται ένα παιχνίδι πάνω στο χαρτί. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτούς τους νόμους και αυτές τις αποφάσεις τις ψηφίζουν οι βουλευτές μέσα στη Βουλή. Άρα η ευθύνη είναι σαφώς και πολιτική.
Ερώτηση: Υπάρχει σήμερα ουσιαστική νομική προστασία για τους δανειολήπτες;
Απάντηση: Ουσιαστικά, όχι. Είμαστε στον αέρα. Δεν υπάρχει πραγματική, αποτελεσματική προστασία της πρώτης κατοικίας ή της μικρής επαγγελματικής στέγης. Για να έχεις τύχη, πρέπει να απευθυνθείς σε ευρωπαίο δικηγόρο, γιατί η μάχη πλέον δίνεται και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το κόστος όμως για έναν μικρό επαγγελματία είναι τεράστιο. Την ίδια στιγμή, συζητούν να βάλουν τόκους στη δόση, αντί να προστατέψουν το κεφάλαιο, και με τα καινούρια νομοθετήματα κινδυνεύουν πια και οι μικρές περιουσίες – χωράφια, οικόπεδα, σπίτια.
Ερώτηση: Πόσο όλα αυτά επηρεάζουν την καθημερινότητα μιας μικρής οικογενειακής επιχείρησης;
Απάντηση: Τη διαλύουν. Ο μικρός επαγγελματίας σηκώνεται από τις 6 το πρωί, καθαρίζει το μαγαζί του, τον δρόμο, φροντίζει τη βιτρίνα του. Έχει πληρώσει 30–40 χρόνια εισφορές και φόρους. Και σήμερα, με την κρίση και τους κανόνες που έχουν μπει, δεν μπορεί να επιβιώσει. Πληρώνει ακριβό ρεύμα, υψηλή φορολογία, ασφαλιστικές εισφορές, έχει να ανταγωνιστεί μεγάλες αλυσίδες και e-shops. Πώς να σταθεί; Γι’ αυτό βλέπουμε χιλιάδες λουκέτα, μια αύξηση λουκέτων που φτάνει και ξεπερνά το 40–50%.
Ερώτηση: Μιλήσατε και για τον ανταγωνισμό από τις μεγάλες αλυσίδες. Πού είναι η αδικία εδώ;
Απάντηση: Οι μεγάλες αλυσίδες έχουν άλλο καθεστώς. Ανοίγουν όποτε θέλουν – μέρα, νύχτα, γιορτές, Κυριακές. Ο μικρός επαγγελματίας είναι αναγκασμένος να κλείνει όταν του το λέει ο νόμος. Όταν εγώ κλείνω, ο πελάτης πάει στην αλυσίδα. Είναι αυτό δίκαιο; Επιπλέον, οι μεγάλες εταιρείες έχουν πρόσβαση σε άτοκα ή φθηνά δάνεια, σε άλλη φορολογία, σε ευκολίες που εμείς δεν έχουμε. Και μην ξεχνάμε και το ηλεκτρονικό εμπόριο, που χτύπησε ακόμα περισσότερο τις μικρές επιχειρήσεις. Μας έχουν πάρει όλα τα “όπλα”.
Ερώτηση: Πώς το βιώνουν αυτό οι νεότερες γενιές; Θέλουν να συνεχίσουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις;
Απάντηση: Δυστυχώς, όχι. Παλιά ο πατέρας παρέδιδε μια υγιή επιχείρηση στον γιο ή στην κόρη του. Σήμερα τα παιδιά δεν θέλουν να την πάρουν. Βλέπουν χρέη, αβεβαιότητα, φόρους, funds, πλειστηριασμούς, και λένε «δεν μπαίνω σε αυτό». Πολλά φεύγουν στο εξωτερικό. Έτσι σπάει η αλυσίδα της οικογενειακής επιχείρησης που κράτησε ζωντανή την ελληνική αγορά για δεκαετίες.
Ερώτηση: Αναφερθήκατε και στο ρόλο των ΜΜΕ και του πολιτικού συστήματος. Νιώθετε ότι δεν ακούγονται αυτές οι φωνές;
Απάντηση: Σαφώς. Υπάρχει ένα κομμάτι των ΜΜΕ που στηρίζεται οικονομικά με κρατικό χρήμα, με απευθείας ενισχύσεις. Και βλέπουμε ποιοι προβάλλονται: αυτοί που μας έφεραν εδώ, αυτοί που ψήφισαν τα μνημόνια, αυτοί που υπέγραψαν τις συμβάσεις που δέσμευσαν τη χώρα για δεκαετίες. Την ίδια στιγμή, οι φωνές των μικρών επαγγελματιών, των δανειοληπτών, των ανθρώπων της αγοράς δεν έχουν βήμα. Αν δεν υπήρχαν κάποιες εκπομπές σαν τη δική σας, δεν θα ακουγόμασταν καθόλου.
Ερώτηση: Ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να στείλετε προς την κοινωνία κλείνοντας;
Απάντηση: Το πρώτο είναι να καταλάβει ο κόσμος πού βρισκόμαστε. Δεν φταίει ο μικρός επαγγελματίας που χρωστάει, δεν φταίει ο άνθρωπος που πήρε δάνειο σε μια εποχή που του λέγανε «η οικονομία πάει καλά». Για 15 χρόνια ζούμε μια κρίση που δεν την προκαλέσαμε εμείς.
Το δεύτερο είναι ότι πρέπει επιτέλους η κοινωνία να σηκωθεί από τον καναπέ. Όπως βγήκε για το Τέμπη, χωρίς κόμματα και ταμπέλες, έτσι πρέπει να βγει και για το σπίτι, την επιχείρηση, το μέλλον των παιδιών της.
Αν παραδώσουμε στα παιδιά μας ένα μέλλον υποθηκευμένο, χωρίς προοπτική, τότε αποτύχαμε σαν άνθρωποι. Εμείς μπορεί να τελειώνουμε, αλλά τα παιδιά μας δεν έχουν δικαίωμα να τελειώσουν μαζί μας.
