Η Ευρώπη της ευημερίας απομακρύνεται όλο και περισσότερο…
Η Ευρώπη μεγαλώνει, αλλά όχι για όλους – Πώς η συσσώρευση περιουσίας βαθαίνει τις ανισότητες
Η Ευρώπη της ευημερίας απομακρύνεται όλο και περισσότερο από την Ευρώπη των πολιτών. Παρά την οικονομική ανάκαμψη και την αύξηση της συνολικής καθαρής περιουσίας των νοικοκυριών κατά περίπου 30% την τελευταία πενταετία, η κατανομή του πλούτου παραμένει βαθιά άνιση. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, το πλουσιότερο 10% των νοικοκυριών της Ευρωζώνης κατέχει το 57,4% του συνολικού πλούτου, ενώ το φτωχότερο 50% συγκεντρώνει λιγότερο από 5%. Η τάση αυτή επιταχύνθηκε μετά την πανδημία, καθώς η άνοδος των τιμών στα ακίνητα και τις επενδύσεις ευνόησε τους λίγους, αφήνοντας τους πολλούς εκτεθειμένους.
Η ιδιοκτησία ακινήτων αποτελεί πλέον το 57% της μέσης καθαρής περιουσίας, μετατρέποντας τον πλούτο σε κάτι στατικό, δύσκολα προσβάσιμο και άνισα κατανεμημένο. Στην Ελλάδα, η εικόνα είναι ακόμη πιο ανησυχητική: το 26% των πολιτών βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, ενώ η υλική στέρηση των παιδιών φτάνει το 33,6%, υπερδιπλάσια του ευρωπαϊκού μέσου όρου.
Η ανισότητα δεν είναι απλώς αποτέλεσμα εισοδηματικών διαφορών. Ενισχύεται από τις αποδόσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα, που ξεπερνούν την αύξηση των μισθών, και από φορολογικά συστήματα που επιβαρύνουν την εργασία περισσότερο από την κατοχή περιουσίας. Η ΕΚΤ προειδοποιεί ότι η ανομοιόμορφη αύξηση των περιουσιακών στοιχείων δημιουργεί έναν νέο κύκλο αστάθειας, περιορίζοντας την κατανάλωση και την επενδυτική εμπιστοσύνη.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει πλέον κοινές ρυθμίσεις για τη φορολόγηση κεφαλαίου και τη διαφάνεια στις υπεράκτιες επενδύσεις, με στόχο τη μετατόπιση από την επιδοματική αντιμετώπιση της φτώχειας στην ανακατανομή του παραγόμενου πλούτου. Το πραγματικό στοίχημα της δεκαετίας δεν είναι μόνο η καινοτομία ή η ανταγωνιστικότητα, αλλά η ικανότητα της Ευρώπης να προστατεύσει το αίσθημα δικαιοσύνης που κρατά την κοινωνία όρθια.
