Τα πυρά του πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ και η αποποίηση ευθυνών της προέδρου της Κομισιόν, που ρίχνει το μπαλάκι στα κράτη-μέλη. Πώς εμπλέκονται στην κόντρα οι υπουργοί Οικονομικών και οι κεντρικοί τραπεζίτες.

Λίγες μέρες μετά την ομιλία της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Στρασβούργο και λίγα 24ωρα πριν το άτυπο Eurogroup και Ecofin στη Δανία, με τη συμμετοχή όλων των κεντρικών τραπεζιτών της ΕΕ, διάλεξε ο Μάριο Ντράγκι για να «εκτοξεύσει» νέες και πιο δυσμενείς προβλέψεις για την πρόοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Αργόσυρτες μεταρρυθμίσεις, χαμηλός δείκτης επενδύσεων, υψηλό κόστος ενέργειας, προκλήσεις από την Τεχνητή Νοημοσύνη (ΑΙ) και αργή ψηφιακή μετάβαση, ήταν κάποια από τα ζητήματα που παραμένουν και «υπονομεύουν» την οικονομία της ΕΕ, κατά τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας και πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Γράφει η Αγγελική Παπαμιλτιάδου

Κύκλοι γύρω από τον Mr. «Whatever It Τakes» επισημαίνουν το γεγονός ότι μόλις το 11% των προτάσεών του έχει προωθηθεί. Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς μεταξύ των κεντρικών τραπεζιτών, των υπουργών Οικονομικών και της Κομισιόν.

Αυτή τη δυνατότητα δίνει το γεγονός ότι τα Συμβούλια της Παρασκευής και του Σαββάτου είναι άτυπα.

Πέρα λοιπόν από την τυπική ατζέντα, όπως μαθαίνει το Euro2day.gr, οι κεντρικοί τραπεζίτες και δη η ΕΚΤ ετοιμάζονται να πιέσουν ασφυκτικά τους υπουργούς Οικονομικών να βάλουν «χαλινάρι» στις δαπάνες των χωρών τους ενόψει του προϋπολογισμού του 2026 και να προχωρήσουν μεταρρυθμίσεις στο πνεύμα της έκθεσης Ντράγκι.

Όπως επεσήμανε πηγή του Eurogroup, είναι σαφές ότι δεν μπορούν όλες οι χώρες να «τρέξουν» με την ίδια ταχύτητα, ούτε να αντέξουν κάποιες μεταρρυθμίσεις κατά γράμμα.

«Μπορούν όμως να τις υιοθετήσουν σε πιο ‘χαλαρή’ μορφή», υποστήριξε η πηγή.

Κάποια από τα πυρά Ντράγκι στράφηκαν -εμμέσως πλην σαφώς- προς την ίδια την πρόεδρο της Κομισιόν. Παρόλο που η Φον ντερ Λάιεν ήταν αυτή που ζήτησε την έκθεση Ντράγκι και έχει εγκρίνει πολλές από τις αρχές της, η εκτέλεση ήταν και παραμένει αργή. Ορισμένες από τις προτάσεις μάλιστα έχουν κολλήσει σε έναν κύκλο διαπραγματεύσεων.

Ταυτόχρονα, η πρόεδρος της Κομισιόν δεν έχει υιοθετήσει όλες τις πιο ριζοσπαστικές οικονομικές προτάσεις (π.χ. κοινή έκδοση χρέους, κοινές επενδύσεις μεγάλης κλίμακας), στον βαθμό που ο Ντράγκι πιστεύει ότι είναι απαραίτητο. Ο λόγος, κατά την Κομισιόν, ήταν ότι πολλές χώρες ήταν αντίθετες ή διστακτικές.

Όμως, με μια πιο προσεκτική ματιά και ίσως λόγω των απανωτών επικρίσεων και προτάσεων μομφής εναντίον της, η Φον ντερ Λάιεν υιοθετεί όλο και πιο προσεκτική στάση για να μην εναντιωθεί σε κράτη-μέλη. Από την άλλη, ο Ντράγκι υποστηρίζει ότι απαιτείται πιο διαρθρωτική, ταχύτερη και πιο φιλόδοξη αλλαγή για να μπορέσει η ΕΕ να κάνει σοβαρή επανεκκίνηση.

εε κομισιον

Η πρόεδρος της Κομισιόν πέρασε στην αντεπίθεση. Κατά την ομιλία της την Τρίτη με τίτλο «Ενας χρόνος από την έκθεση Ντράγκι», εμφανίστηκε ευχαριστημένη με τη δουλειά και την πρόοδο που έγινε από πλευράς Κομισιόν, δίνοντας έμφαση στη συμφωνία με τις ΗΠΑ για τους δασμούς, στην προσπάθεια για λιγότερη γραφειοκρατία και στο άνοιγμα προς την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Κατά τη Φον ντερ Λάιεν, ο λόγος για την αργή εφαρμογή παραμένει το ότι ακόμα τα κράτη-μέλη «επουλώνουν πληγές» από την Covid-19 και τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Παραδέχθηκε ωστόσο μια σειρά από πράγματα:

«Η ενιαία αγορά μας απέχει πολύ από το να ολοκληρωθεί».
Προειδοποίησε ότι οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν ταχύτερα: «Χρειαζόμαστε επείγουσα δράση για να αντιμετωπίσουμε τις επείγουσες ανάγκες, γιατί οι εταιρείες και οι εργαζόμενοί μας δεν μπορούν πλέον να περιμένουν».
Επισήμανε ότι ένα βασικό στοιχείο μεταρρύθμισης -η αναθεώρηση των κανόνων συγχωνεύσεων του μπλοκ- εξακολουθεί να εκκρεμεί και κάλεσε τον επικεφαλής Ανταγωνισμού να επιταχύνει αυτή τη διαδικασία.
Σχετικά με τις κατευθυντήριες γραμμές για τις συγχωνεύσεις: «Θα πρέπει να προωθήσουμε τη δημοσίευση του οδηγού συγχωνεύσεων».

Τι κοινό έχουν οι παραδοχές της; Όλες αφορούν τα κράτη-μέλη και όχι την ίδια την Κομισιόν, η οποία περιμένει από αυτά να τις δώσουν σαφείς οδηγίες για να προχωρήσει σε προτάσεις τις οποίες και πάλι θα εγκρίνουν οι 27. Αυτή η στάση επιβεβαιώνει την κριτική Ντράγκι ότι στην προσπάθειά της να μην κάνει λάθη ή να κοντραριστεί με κράτη (όπως έκανε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ), ουσιαστικά δεν κάνει τίποτα.

Απέναντι σε αυτό το πρόβλημα, Eurogroup και Ecofin -οι υπουργοί Οικονομικών δηλαδή- δείχνουν στάσιμοι (seating ducks). Βρίσκονται ακόμα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές του Eurogroup, στη φάση που μαζεύουν στοιχεία και προσπαθούν να οργανώσουν τη μετάβασή τους σε πιο σφιχτή δημοσιονομική πολιτική. Πολλοί είναι ήδη αντιμέτωποι με τους πρωθυπουργούς και τους προέδρους τους που επιμένουν σε αύξηση δαπανών για ακόμα μια χρονιά. Αυτές δεν συμπεριλαμβάνουν τις δαπάνες για την Άμυνα.

Σίγουρα όμως οι υπουργοί θα υποστούν την πίεση τόσο της ΕΚΤ και των υπόλοιπων κεντρικών τραπεζιτών, όσο εμμέσως πλην σαφώς και του Ντράγκι, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου λέγοντας ότι η ΕΕ θα μείνει ακόμα πιο πίσω.

Στο δίλημμα πολιτική ή οικονομία, η Κομισιόν αναμένεται να παραμείνει αμέτοχη καθώς η Φον ντερ Λάιεν είναι αντιμέτωπη με δύο νέες προτάσεις μομφής τον Οκτώβριο.

Κάπου εδώ αρχίζουν οι ψίθυροι από τα Ηλύσια Πεδία μήπως αλλάξει το όνομα πάνω στην Καρέκλα Προέδρου της Κομισιόν και αντί Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να λέει Μάριο Ντράγκι…