Χάνει η Ευρώπη το “τρένο” της Τεχνητής Νοημοσύνης;;

 28/03/2024    08 : 31 : 41
ai
69 / 100

Οι εξελίξεις στην Τεχνητή Νοημοσύνη καλπάζουν – και θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την αυριανή μορφή του κόσμου. Όμως στον κρίσιμο αυτό τομέα, που θα προσφέρει ανυπολόγιστο οικονομικό, αλλά και στρατιωτικό πλεονέκτημα, σε όποια δύναμη τον “δαμάσει” εγκαίρως, η Ε.Ε. να υπολείπεται. Επαναλαμβάνεται έτσι το προηγούμενο της “ψηφιακής επανάστασης”, την οποία οι Ευρωπαίοι και δη οι Γερμανοί επιχειρηματικοί και πολιτικοί ιθύνοντες πίστευαν, υπεραμυνόμενοι του έως τότε επικρατούντος αναπτυξιακού μοντέλου τους, ότι μπορούσαν να την προσπεράσουν, αναπτύσσοντας ανταγωνιστικές αναλογικές τεχνολογίες.

Το αποτέλεσμα είναι να αφήνεται χώρος για μόνο δύο πρωταγωνιστές στην Τεχνητή Νοημοσύνη: τις ΗΠΑ και την Κίνα. Οτιδήποτε άλλο θα προϋπέθετε μεγαλύτερη βούληση για επενδύσεις αρκετών δισεκατομμυρίων, περισσότερο ελαστικό ρυθμιστικό πλαίσιο και μεγαλύτερη ευκολία στη λήψη αποφάσεων από αυτήν που διαθέτει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Άρα, αργά ή γρήγορα, η ευρωπαϊκή εξάρτηση από την άλλη άκρη του Ατλαντικού προορίζεται αναπόφευκτα να βαθύνει και σε αυτό τον τομέα. Με το παράδοξο αποτέλεσμα να χαθεί αυτό που κυρίως υπερασπίζεται η Ευρώπη: τον ρυθμιστικό της έλεγχο, καθώς μέχρι τώρα τα ζητήματα της Τεχνητής Νοημοσύνης τα προσλαμβάνει σχεδόν αποκλειστικά υπό το πρίσμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων. Η γερμανική κυβέρνηση ήρθε αντιμέτωπη με τη συνειδητοποίηση αυτής της προοπτικής, μετά από έκθεση που παρήγγειλε σχετικά με μεγάλα ευρωπαϊκά μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης. Αλλά όσο διατηρούν καθοριστικό λόγο οι Γερμανοί Πράσινοι, “εκπτώσεις” σε ό,τι αφορά την προστασία δεδομένων δεν είναι νοητές.

Το Eurointelligence εκτιμά ότι οι ευρωπαϊκές εταιρείες δεν θα μπορέσουν να παραμείνουν ανταγωνιστικές, χωρίς να αγοράσουν τεχνολογίες και υπηρεσίες Τεχνητής Νοημοσύνης. Σημειώνει δε το έτερο παράδοξο, ότι δηλ. δεν είναι η ερευνητική εμπειρία που λείπει από την ευρωπαϊκή πλευρά, καθώς πολλοί από τους κορυφαίους παγκοσμίως ερευνητές του κλάδου, εδρεύουν στην Ευρώπη.

Το πρόβλημα, υποστηρίζει, έγκειται στην έλλειψη υπολογιστικής ισχύος, απαραίτητης για την τροφοδοσία με μεγάλους όγκους δεδομένων που να εκπαιδεύουν τα συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης. Αλλά χωρίς επαρκή εγχώρια χωρητικότητα, η ευρωπαϊκή πλευρά δεν μπορεί να διατηρήσει και τις ρυθμιστικές της εξουσίες. Οι ΗΠΑ ηγεμονεύουν ήδη στο πεδίο των cloud servers και αυτό αναμένεται να επιδεινωθεί (μαζί με τα προβλήματα προστασίας δεδομένων) όσο αναπτύσσεται η Τεχνητή Νοημοσύνη. Η εν γένει παραμέληση των γερμανικών υποδομών στη δεκαετία του “απόλυτου μηδενός” των δημοσιονομικών ελλειμμάτων έχει και εδώ τις επιπτώσεις της.

Αρκεί κανείς να αντιπαραβάλλει τα 10 δισ. δολάρια που πρόκειται να επενδύσει μόνο η Microsoft στο εργαστήριο ανοικτών πηγών OpenAI, με ερευνητικό προσωπικό 400 ατόμων, προς τα 3 δισ. ευρώ που έχει προϋπολογίσει η Γερμανία για επενδύσεις σε μία σειρά μικρών projects στο αντικείμενο. Το πρόβλημα, διαπιστώνει το Eurointelligence, είναι ότι η τεχνολογία προχωρά με ρυθμούς ταχύτερους από την ημερησία διάταξη της Μπούντεσταγκ.

Στη γερμανική δημόσια συζήτηση το πρόβλημα μόλις άρχισε να ξεπροβάλλει, όπως φανερώνει πρόσφατο άρθρο της Tagesschau υπό τον τίτλο “Παραμελεί η Γερμανία την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης;”. Επί του παρόντος, σημειώνει, το 73% των μεγάλων μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης αναπτύσσονται στις ΗΠΑ και το 15% στην Κίνα. Και ειδικά για τις μικρές και μεσαίες εταιρείες, η πρόσβαση σε μια υπολογιστική υποδομή Τεχνητής Νοημοσύνης είναι ένας τεράστιος μοχλός για την ψηφιακή κυριαρχία συνολικά.

Επικαλούμενη τις μελέτες της παγγερμανικής Ένωσης Τεχνητής Νοημοσύνης, η εφημερίδα αναφέρει ότι για την κάλυψη του χάσματος θα χρειαζόταν καταρχάς η συγκέντρωση περίπου 400 εκατομμυρίων ευρώ, από κρατικά κεφάλαια και όχι μόνο, για τη δημιουργία ενός κέντρου δεδομένων που να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη και εκπαίδευση μεγάλων μοντέλων Τεχνητής Νοημοσύνης, αλλά και να παρέχει υπολογιστικό χρόνο σε μικρότερες εταιρείες.

Η ανάκτηση της πρωτοβουλίας από ευρωπαϊκής πλευράς θα μπορούσε να αποτελέσει και μια μορφή προστασίας των ευρωπαϊκών ευαισθησιών, με τη δημιουργία ενός πλαισίου που δεν θα επιτρέπει την διαρροή δεδομένων ή την αναγνώριση προσώπων σε δημόσιους χώρους ή τη θέσπιση μηχανισμών όπως το “πόιντ-σύστεμ κοινωνικής αξιολόγησης” α λα κινεζικά. Ωστόσο, “δεν μπορείς απλώς να κάθεσαι και να μιλάς για μια Τεχνητή Νοημοσύνη με ευρωπαϊκές αξίες, πρέπει και να το κάνεις τεχνικά δυνατό” επισημαίνει ένας από τους ειδικούς που παραθέτει το δημοσίευμα.

Συμφωνία με τις ΗΠΑ
Προς το παρόν, πάντως, η Ευρώπη δεν έχει άλλη έμπνευση πέρα από τη συνεργασία με τους Αμερικανούς ανταγωνιστές. Εξού και την περασμένη Παρασκευή οι δύο πλευρές υπέγραψαν σε ψηφιακή τελετή την πρώτη στο είδος της συμφωνία ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας στην”Τεχνητή Νοημοσύνη για το Κοινό Καλό”, επιλέγοντας πέντε πεδία αιχμής: μετεωρολογική πρόγνωση και ακραία καιρικά φαινόμενα, μηχανισμοί ανταπόκρισης σε έκτακτες καταστάσεις, υγεία, βελτιστοποίηση του δικτύου ηλεκτροδότησης και γεωργία.

Η συμφωνία, που μένει να επικυρωθεί νομοθετικά, συνάφθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εμπορίου και Τεχνολογίας ΗΠΑ-Ε.Ε., είναι ανοικτή στην συμπερίληψη και άλλων χωρών και διέπεται από τις αρχές της Διακήρυξης για το Μέλλον του Διαδικτύου που συνυπέγραψαν 60 κράτη τον Απρίλιο του 2022. Για δε το θέμα της προστασίας δεδομένων επελέγη η σολομώντεια λύση της μη ανταλλαγής τους, καθώς οι δύο πλευρές θα μοιράζονται τα αποτελέσματα των ερευνών τους, αλλά όχι τις βάσεις στις οποίες αυτά στηρίζονται.

Ο έτερος πόλεμος των μικροτσίπς
Ένα άλλο πεδίο στο οποίο η τεχνολογία θα κρίνει τους αυριανούς διεθνείς συσχετισμούς είναι αυτό των ημιαγωγών, που έχει ήδη μετατραπεί σε πεδίο σινο-αμερικανικού οιονεί πολέμου, μετά την απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να απαγορεύσει τις εξαγωγές μικροτσίπς στην Κίνα (και να πιέσει Ολλανδία και Ιαπωνία να πράξουν το ίδιο).

Η προοπτική διατάραξης των κινεζικών εφοδιαστικών αλυσίδων, στον τομέα ακριβώς που το Πεκίνο φιλοδοξεί να υπερκαλύψει την απόσταση που το χωρίζει από τη Δύση, είναι προφανής. Όμως η αμερικανική πρωτοβουλία ενδέχεται να έχει αποτελέσματα αντίθετα του προσδοκώμενου, καθώς παρωθεί την κινεζική πλευρά να επιταχύνει τις κινήσεις εγχώριας παραγωγής μικροτσίπς και να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις που δημιουργεί η διατάραξη των εισαγωγών. “Όσο περισσότερο τους πιέζεις, τόσο πιο πιθανό είναι να διπλασιάσουν τις προσπάθειές τους” εκτίμησε, μιλώντας στο Bloomberg, o Πίτερ Ουένικ, επικεφαλής της πρωταγωνίστριας του κλάδου ASML. Η Ουάσινγκτον κινδυνεύει να συντελέσει στο να υλοποιηθεί μιαν ώρα αρχύτερα αυτό ακριβώς αυτό που προσπαθεί να αποτρέψει.

Η υποδομή υπάρχει: η κινεζική παραγωγή εξοπλισμού για ημιαγωγούς καλύπτει ήδη το 5% της παγκόσμιας αγοράς και το 15% της εγχώριας, αν και καμία από τις εταιρείες της δεν συμπεριλαμβάνεται στους “διεθνείς παίκτες”. Σε ένα περιβάλλον ελεύθερου εμπορίου η Κίνα θα αφοσιωνόταν απλώς στους τομείς εκείνους στους οποίους διατηρεί πλεονέκτημα, διότι ο “μοναχικός δρόμος” αποδεικνύεται δαπανηρός. Όμως σε ένα περιβάλλον κυρώσεων και εμπορικών πολέμων θα αναγκασθεί να κατασκευάσει ημιαγωγούς κάθε τύπου και να συμπληρώσει όλους τους κρίκους της εφοδιαστικής αλυσίδας. Και αν κρίνουμε από τις επιδόσεις της στο 5G, τους υπερταχείς σιδηροδρόμους ή το διαστημικό πρόγραμμα δεν έχει λόγους να μην αισιοδοξεί ότι θα τα καταφέρει.

ΠΗΓΗ

div#stuning-header .dfd-stuning-header-bg-container {background-color: #5dacee;background-size: initial;background-position: top center;background-attachment: initial;background-repeat: initial;}#stuning-header div.page-title-inner {min-height: 450px;}#main-content .dfd-content-wrap {margin: 0px;} #main-content .dfd-content-wrap > article {padding: 0px;}@media only screen and (min-width: 1101px) {#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars {padding: 0 0px;}#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars > #main-content > .dfd-content-wrap:first-child,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars > #main-content > .dfd-content-wrap:first-child {border-top: 0px solid transparent; border-bottom: 0px solid transparent;}#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width #right-sidebar,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width #right-sidebar {padding-top: 0px;padding-bottom: 0px;}#layout.dfd-portfolio-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars .sort-panel,#layout.dfd-gallery-loop > .row.full-width > .blog-section.no-sidebars .sort-panel {margin-left: -0px;margin-right: -0px;}}#layout .dfd-content-wrap.layout-side-image,#layout > .row.full-width .dfd-content-wrap.layout-side-image {margin-left: 0;margin-right: 0;}