Το δημόσιο χρέος στο 216% του ΑΕΠ το 2020 στο Προσχέδιο προϋπολογισμού 2021
Του Νίκου Στραβελάκη,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού του 2021 κατατέθηκε την περασμένη εβδομάδα. Είναι μια μαγική εικόνα που αποκλειστικό σκοπό έχει να σώσει τα επικοινωνιακά προσχήματα ενός οικονομικού πλάνου που είχε καεί από το πρώτο εξάμηνο της εφαρμογής του και αυτό ανεξάρτητα από την εμφάνιση της πανδημίας. Ας τα πάρουμε όμως με τη σειρά.
Το προσχέδιο δαπανά 16 σελίδες, περίπου το 1/3 του συνολικού του όγκου, για να καταλήξει στην εκτίμηση της ύφεσης του 2020, που ανέρχεται σε 8,2%. Σε αυτές τις 16 σελίδες επιχειρείται η δικαιολόγηση της οικονομικής επιβράδυνσης που ξεκίνησε από το δεύτερο τρίμηνο του 2019, τόσο στην Ευρωζώνη όσο και στην Ελλάδα, για να οξυνθεί υπέρμετρα με την εμφάνιση της πανδημίας και το lockdown. Στην κυβέρνηση βρίσκονται σε τρομακτική αγωνία να μας πείσουν ότι το προεκλογικό τους πρόγραμμα –ο περιορισμός των φόρων στους πλουσίους– είχε θετικά αποτελέσματα στην κατανάλωση αλλά και –για έναν περίεργο λόγο– στις επενδύσεις, μέχρι που ήρθε ο κορονοϊός. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα ρετρό νεοφιλελεύθερο πρόγραμμα, που θεωρούσε ότι η αύξηση της κατανάλωσης σε συνδυασμό με τις ιδιωτικοποιήσεις θα είχε πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την οικονομία. Όμως η Ελλάδα είναι χώρα με ανταγωνιστικό μειονέκτημα και γι’ αυτό τέτοια προγράμματα καταλήγουν να επιβαρύνουν το εμπορικό ισοζύγιο, όπως συνέβη και στην Πορτογαλία από το 2000 έως το 2010. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια που είχε γίνει ορατή από το τελευταίο τρίμηνο του 2019, πολύ πριν μπει ο κορονοϊός στη ζωή μας.
Όμως είναι εντυπωσιακό ότι σε όλη αυτήν την εκτενή αναφορά το προσχέδιο δεν αφιερώνει ούτε μισή λέξη στην παταγώδη αποτυχία του οικονομικού επιτελείου για την εκτίμηση της ύφεσης. Δεν έχουν περάσει παρά τέσσερις μήνες από τη δημοσίευση των μέτρων του μεσοπρόθεσμου προγράμματος, όπου το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης μιλούσε για ύφεση 4,8%. Μάλιστα τόσο ο κ. Σταϊκούρας όσο και ο κ. Σκυλακάκης είχαν σπεύσει να τονίσουν από τότε ότι τόσο το ΔΝΤ όσο και η ΕΕ θα πέσουν έξω στις εκτιμήσεις τους τόσο για την ύφεση όσο και για το έλλειμμα. Αναφορικά με την εκτίμηση της ύφεσης πάντως, με δεδομένη τη μείωση του τουρισμού κατά 75%, σύμφωνα με το προσχέδιο η ύφεση θα είναι γύρω στο 13%.
