Του Θοδωρή Χονδρίγιαννου
Νοέμβριος 2019, Πειραιάς. Τέσσερα κοντέινερ με περίπου 100 τόνους απόβλητα που αποτελούνται από πλαστικές συσκευασίες φορτώνονται στο EM ATHENS. Εκείνη την περίοδο το πλοίο ταξιδεύει με σημαία ευκαιρίας των Νήσων Μάρσαλ και είναι συμφερόντων της Eurobulk, ναυτιλιακής που ελέγχεται από την οικογένεια Πίττα.
Τα έγγραφα αναφέρουν ως προορισμό την Καζαμπλάνκα του Μαρόκου. Όμως, τα απόβλητα πολυπροπυλενίου -πλαστικές σακούλες τύπου PP Big Bags που χρησιμοποιούνται σε αγροτικές εργασίες- θα καταλήξουν παράνομα στη Λιβερία στις 23 Δεκεμβρίου 2019, πυροδοτώντας μια αλυσίδα γεγονότων που αποκαλύπτει το αποτυχημένο μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά διεθνώς.
Ψευτοανακύκλωση σε βάρος του Τρίτου Κόσμου
Τα κράτη διαχειρίζονται σημαντικό μέρος των αποβλήτων όχι σε δικές τους εγκαταστάσεις, αλλά ξαποστέλνοντάς τα μέσω πλοίων (που ρυπαίνουν καίγοντας μαζούτ) από τον αναπτυγμένο κόσμο σε φτωχές αναπτυσσόμενες χώρες. Μόνο το πρώτο εννιάμηνο του 2020, πάνω από 1,7 δισ. κιλά αποβλήτων εξήχθησαν από ΕΕ, ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιαπωνία σε τρίτες χώρες. Η Ελλάδα δεν αποτελεί εξαίρεση, εξάγοντας απόβλητα σε όλο τον κόσμο, από τη Μαλαισία και τις Φιλιππίνες έως το Πακιστάν και το Βιετνάμ.
Οι κυβερνήσεις συχνά δεν γνωρίζουν αν τελικά ανακυκλώνονται και επανεντάσσονται στην κυκλική οικονομία τα απόβλητα που ξεφορτώθηκαν. Πρόκειται για σκουπίδια που μπορεί να είναι τοξικά και να απειλούν την υγεία των πληθυσμών στις χώρες υποδοχής, αλλά κι εκείνων στις ανεπτυγμένες χώρες, όπου συχνά τα πλαστικά επιστρέφουν «ανακυκλωμένα». Επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Environment International τον Ιανουάριο του 2021 εντόπισε 126 χημικές ουσίες σε πλαστικά παιχνίδια που εγκυμονούν κινδύνους για την υγεία των παιδιών, με κάποιες από αυτές να έχουν προκύψει από ανακύκλωση μολυσμένων πλαστικών.
