Του Γιώργου Ψαράκη, δικηγόρος Αθηνών
Νέος εξωδικαστικός μηχανισμός, δεύτερη ευκαιρία, τραπεζική διαμεσολάβηση, εξυγίανση, κώδικας δεοντολογίας, πτώχευση κοκ. Δεν υπερβάλλουμε όταν ισχυριζόμαστε ότι το τοπίο είναι παντελώς πολύπλοκο όχι μόνο για τους άμεσα ενδιαφερόμενους (οφειλέτες) αλλά και για τους ίδιους τους ειδικούς συμβούλους (δικηγόρους, λογιστές κτλ.). Για άλλη μια φορά, ωστόσο, επικοινωνιακά ο νέος πτωχευτικός νόμος (ο οποίος και τιτλοφορείται κατ’ ευφημισμόν «ρύθμιση οφειλών και παροχή δεύτερης ευκαιρία») πέτυχε τον στόχο του: δελτία τύπου από το αρμόδιο υπουργείο και διάφορες ανακοινώσεις περί δυνατότητας διαγραφής χρεών, προσαυξήσεων και προστίμων έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον μεγάλης μερίδας οφειλετών. Δύσκολα, όμως, κάποιος μπορεί πραγματικά να γνωρίζει ποια είναι η βέλτιστη ρύθμιση για εκείνον∙ εύλογη συνέπεια όταν ξεδιπλώνεται μπροστά σου μια πληθώρα εναλλακτικών. Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να δώσουμε κάποιες κατευθύνσεις για να μπορεί έκαστος οφειλέτης (νομικό ή φυσικό πρόσωπο) να λάβει πιο ορθολογικές αποφάσεις, απαντώντας σε ενδεικτικά παραδείγματα. Ας σημειωθεί εκ των προτέρων ότι, συμπληρωματικά με το παρόν άρθρο, στην ιστοσελίδα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους ( http://www.keyd.gov.gr ) υπάρχουν ιδιαίτερα χρήσιμες απαντήσεις σε αντίστοιχα δεκάδες ερωτήματα που έχουν υποβληθεί στο πλαίσιο σεμιναρίων παρουσίασης που διεξάγονται σε όλη την Ελλάδα.
1. Έχω χρέη σε Τράπεζες, προμηθευτές, Δημόσιο και ΕΦΚΑ. Διατηρώ μια μικρή ατομική επιχείρηση και δεν έχω ακίνητη περιουσία (ή έχω την κατοικία μου που ωστόσο είναι βεβαρυμμένη με προσημειώσεις για ποσά κατά πολύ μεγαλύτερα της εμπορικής της αξίας).
Η λύση που αρμόζει περισσότερο στην περίπτωση αυτή είναι η πτώχευση σε συνδυασμό με το θεσμό της «δεύτερης ευκαιρίας» (απαλλαγή του οφειλέτη από τα χρέη του) και πιθανόν του «ευάλωτου οφειλέτη» (μεταβίβαση κατοικίας στον φορέα απόκτησης και επαναμίσθωση). Με την έκδοση της πτωχευτικής απόφασης και την πάροδο 3ετίας (ή έτους ανάλογα με την περιουσία που διαθέτει ο πτωχός), τα χρέη «διαγράφονται» και δύναται πλέον ο οφειλέτης να ξεκινήσει από την αρχή, εκκινώντας ακόμα και νέα επιχειρηματική δραστηριότητα (την οποία μπορεί να εκκινήσει και αμέσως μετά την έκδοση της πτωχευτικής απόφασης). Εξάλλου, ο εξοπλισμός της ατομικής επιχείρησης θα είναι κατά βάση ακατάσχετος (η πτωχευτική περιουσία περιλαμβάνει το σύνολο της περιουσίας που ανήκει στον οφειλέτη κατά την κήρυξη της πτώχευσης, οπουδήποτε και αν βρίσκεται∙ δεν ανήκουν, όμως, στην πτωχευτική περιουσία τα ακατάσχετα, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται και όσα πράγματα είναι απαραίτητα για την εργασία όσων αποκτούν εισόδημα από ατομική επιχείρηση). Η κατοικία του, ωστόσο, θα ρευστοποιηθεί προς όφελος των πιστωτών του, εκτός κι αν κριθεί «ευάλωτος οφειλέτης» και επιλέξει τη μεταβίβαση της κατοικίας στον φορέα απόκτησης και τη μίσθωσή της από τον τελευταίο. Προσοχή, επίσης, και στο εξής: σε περίπτωση διαγραφής οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές μη μισθωτής απασχόλησης, ακυρώνεται ο χρόνος ασφάλισης και τα ασφαλιστικά δικαιώματα των μη μισθωτών ασφαλισμένων.
2. Έχω μεγάλη ακίνητη περιουσία, η αξία της οποίας υπερβαίνει το σύνολο των οφειλών μου. Ωστόσο δεν έχω την ρευστότητα να εξοφλήσω τις οφειλές μου προς Δημόσιο, Τράπεζες και ΕΦΚΑ κατά το χρόνο που αυτές καθίσταται ληξιπρόθεσμες.