Το Γραφείο Αποικιών αναγνώριζε ότι αντιπροσώπευε την καθαρή έκφραση του κυπριακού λαού αλλά…
Στις 15 Ιανουαρίου 2022 είχαμε την επέτειο του Ενωτικού Δημοψηφίσματος που έλαβε χώρα επί αποικιοκρατίας στην Κύπρο, όπου ως γνωστόν το 95.71% του πληθυσμού ψήφισε υπέρ της Ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα. Η ψηφοφορία διεξήχθη σε δύο διαδοχικές Κυριακές, 15 και 22 Ιανουαρίου 1950.
Το δημοψήφισμα διοργάνωσε τότε η Εθναρχία με επικεφαλής τον Μακάριο Β’ Μυριανθέα.
«Εμπνευστής του ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ο Β’ ο οποίος μόλις είχε επιστρέψει από την εξορία για τη συμμετοχή του ως Μητροπολίτης Κυρηνείας, στην εξέγερση των Οκτωβριανών το 1931 και εκλεγεί ως Αρχιεπίσκοπος…» (Ανδρέας Μαϊμαρίδης («Φ» 14 Ιανουαρίου 2021).
Στη συνέχεια το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος με τις υπογραφές δέθηκε σε τόμους σε τέσσερις σειρές. Η μία σειρά κρατήθηκε στην Κύπρο. Η δεύτερη στάλθηκε στην Ελληνική Κυβέρνηση στην Αθήνα, η τρίτη σειρά μεταφέρθηκε στο Λονδίνο για την βρετανική κυβέρνηση και η τέταρτη στον ΟΗΕ.
Στο Λονδίνο, όμως, η βρετανική κυβέρνηση δια του υπουργού Αποικιών αρνήθηκε να παραλάβει τους τόμους. Και έτσι, οι τόμοι δόθηκαν για ασφαλή φύλαξη στην ηγεσία του Καθεδρικού Ναού της Αγίας Σοφίας, στο Bayswater (Λονδίνο).
Η πραγματική θέση του Γραφείου Αποικιών
Παρόλη όμως την άρνηση του υπ. Αποικιών, το τμήμα του είχε αναγνωρίσει ότι το δημοψήφισμα αντιπροσώπευε την έκφραση και θέληση του κυπριακού λαού.
Μετά το δημοψήφισμα λοιπόν για Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, ένας αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ εξέφρασε την άποψη προς τη βρετανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον, πως αν πιεστεί το τμήμα του για το δημοψήφισμα θα επικαλούνταν π.χ. πως « το δημοψήφισμα δεν αντιπροσώπευε μια έγκυρη έκφραση των επιθυμιών του κυπριακού λαού». Η βρετανική πρεσβεία αμέσως ενημέρωσε το Γραφείο Αποικιών (στο Λονδίνο) το οποίο απάντησε διά της αξιωματούχου του Μαίρης Φίσιερ, (για να μεταφερθεί στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ) τονίζοντας: