Χρόνο με το χρόνο, η φωνή των γιατρών χάνεται στα ιατρικά συνέδρια, καθώς μετατρέπονται σε παθητικούς, σιωπηλούς ακροατές των «ειδικών» και των «opinion leaders». Αυτό σε μια εποχή που δέχονται έτσι και αλλιώς, έναν καταιγισμό από πληροφορίες από ιατρικά περιοδικά, από το διαδίκτυο, αλλά και από πλήθος εντύπων και επισκέψεων αντιπροσώπων της ιατρικής βιομηχανίας. Και όμως, ο κύριος σκοπός των συνεδρίων θα έπρεπε να ήταν η ζωντανή, ελεύθερη ανταλλαγή απόψεων και εμπειρίας, με την ενεργό συμμετοχή όλων των γιατρών.
Του διδάκτορα Πανεπιστημίου Αθηνών, Χρήστου Ντέλλου, Διευθ. Καρδιολογιού τμήματος στο Τζάνειο Νοσοκομείο –
δημοσιεύτηκε στο Καρδιολογική Άποψη, Τετάρτη, 18 Σεπτεμβρίου 2013.
Αυτό θα βοηθούσε στην αξιοποίηση του τεράστιου όγκου των ιατρικών πληροφοριών και της νέας τεχνολογίας, που μαζί με την προσωπική εμπειρία του κάθε γιατρού θα οδηγούσε σε πραγματική γνώση. Αυτή η παγκόσμια μετάλλαξη των ιατρικών συνεδρίων, τις τελευταίες δεκαετίες, από εργαστήρια επιστημονικής γνώσης, σε χώρους εντατικής πλύσης εγκεφάλου, είναι κατά τη γνώμη μου η μεγαλύτερη απειλή σήμερα για την υγεία. Και αυτό, γιατί αποτελεί την πηγή της νοσογόνου ιατρικής, της χειραγώγησης και αλλοτρίωσης των γιατρών, της διαφθοράς και της έκρηξης των δαπανών. Η ριζική αλλαγή του τρόπου διοργάνωσης και λειτουργίας των συνεδρίων, σε παγκόσμιο και εθνικό επίπεδο, πρέπει να γίνει προτεραιότητα για τους άμεσα υπεύθυνους για την παρούσα κατάσταση: την ιατρική ελίτ, την ιατρική βιομηχανία και το κράτος. Όμως, και εμείς, ο κάθε γιατρός χωριστά και όλοι μαζί, πρέπει να αναλάβουμε τις μεγάλες ευθύνες μας. Τα συνέδρια βλάπτουν σοβαρά την ιατρική μας σκέψη και συνείδηση.
Τα Μεγάλα Διεθνή Συνέδρια
Είμαστε σε ένα μεγάλο, διεθνές ιατρικό συνέδριο. Δέκα, είκοσι ή και τριάντα χιλιάδες γιατροί έχουν έρθει από όλο τον κόσμο. Δέκα, είκοσι, τριάντα αίθουσες λειτουργούν ταυτόχρονα. Σε μια κατάμεστη αίθουσα γίνεται μια τυπική συνεδρίαση, με το γνωστό στυλ. Η φωνή του ομιλητή, μονότονη και άχρωμη, σβήνει και σβήνει, καθώς διαβάζει μαζί με το ακροατήριο τις διαφάνειες με τους πίνακες και τα διαγράμματα. Φτάνει στα συμπεράσματα, που συνήθως προτείνουν μια νέα φαρμακευτική ή επεμβατική θεραπεία, ή μια νέα διαγνωστική τεχνική. Το ακροατήριο χειροκροτεί χλιαρά και ο πρόεδρος λέει το τυπικό «ευχαριστούμε για την εξαιρετική παρουσίαση» και στρέφεται στο ακροατήριο: «υπάρχει χρόνος για μια μόνο σύντομη ερώτηση και μια σύντομη απάντηση». Ή ακόμα χειρότερα: «δεν υπάρχει χρόνος για συζήτηση, προχωρούμε στην επόμενη παρουσίαση». Ή και ακόμα χειρότερα, ο πρόεδρος λέει, «η παρουσίαση είναι ανοιχτή προς συζήτηση» και ψάχνει υπομονετικά με το βλέμμα για υψωμένα χέρια. Κανείς! Νεκρική σιγή, παγωμένα πρόσωπα, ακόμα και αν το θέμα ήταν πολύ σημαντικό, όπως οι νέες οδηγίες (guidelines). Οι συνεδριάσεις στις οποίες μετά από μια μεστή ομιλία θα γίνει μια γόνιμη και ουσιαστική συζήτηση είναι λίγες και κάθε χρόνο γίνονται λιγότερες. Σκοπός των συνεδρίων δεν είναι οι γιατροί που τα παρακολουθούν να σκέφτονται και να συμμετέχουν, αλλά φεύγοντας να έχουν πάρει τα προδιαγεγραμμένα «take home messages».
Το πλήθος των συνέδρων πλημμυρίζει τους μεγάλους διαδρόμους καθώς ψάχνουν διασχίζοντας μεγάλες αποστάσεις τις αίθουσες που τους ενδιαφέρουν, θυμίζοντας το απρόσωπο, βουβό πλήθος στο μετρό, που αλλάζει βιαστικά γραμμές, μόνο που αυτό το πλήθος είναι πιο καλοντυμένο, με γραβάτες, κουστούμια και ωραία συνολάκια. Οι περισσότεροι θα καταλήξουν στους τεράστιους εκθεσιακούς χώρους της ιατρικής βιομηχανίας και θα ξεχυθούν στις πάμφωτες εκθέσεις των φαρμακευτικών προϊόντων, των ιατρικών επεμβατικών συσκευών και των διαγνωστικών μηχανημάτων, που σε πολυτέλεια και λάμψη μπορούν να συγκριθούν μόνο με εκθέσεις ακριβών αυτοκινήτων ή αίθουσες καζίνο του Las Vegas. Κάθε περίπτερο έχει το δικό του στυλ, δημιουργώντας μια μικρή όαση για τον παραζαλισμένο από το jet lag του ταξιδιού και το χαοτικό περιβάλλον του συνεδρίου γιατρό. Εδώ θα μπορέσει να ξεκουραστεί, θα του προσφέρουν αναψυκτικό και κάποιο σνακ και θα τον καλέσουν για μια ευχάριστη ενημέρωση από χαμογελαστούς, νέους και νέες, όμορφους και όμορφες αντιπροσώπους. Αν θέλει, μετά από ένα σύντομο φροντιστήριο, ατομικό ή ομαδικό, για το θέμα που ενδιαφέρει την εταιρεία, θα συμμετάσχει σε ένα μικρό διαγώνισμα με δωράκια. Όλοι κερδίζουν, ακόμα και αυτοί που δε θα βρουν τις «σωστές» για την εταιρεία απαντήσεις. Ο «εξεταστής» θα τους δείξει ευγενικά τις σωστές απαντήσεις και θα τις διορθώσουνε μαζί. Άλλωστε όλοι μαθαίνουμε από τα λάθη μας… Αυτός ο εύκολος και ανταποδοτικός τρόπος παρακολούθησης του συνεδρίου είναι εκείνος που θα ακολουθήσουν οι περισσότεροι σύνεδροι, πριν περιηγηθούν στα αξιοθέατα της πόλης. Ότι συζητείται στις 10, 20 ή 30 καταθλιπτικές αίθουσες, που έτσι κι αλλιώς δε μπορείς να τις παρακολουθείς ταυτόχρονα, στο εξηγούν και το μαθαίνεις στην έκθεση, απλά, εύκολα, ευχάριστα. Απαραίτητος εξοπλισμός… μια μεγάλη τσάντα, που θα μπουν από δωρεάν έντυπα και βιβλία, μέχρι ομπρέλες και αρκουδάκια. Το πείραμα με τα εξαρτημένα αντανακλαστικά μάθησης του Παυλώφ σε μαζική εφαρμογή, όχι σε σκύλους, αλλά σε γιατρούς.
