Φωτιές: Η κατάρα της Ελλάδος
Όπως προκύπτει από εμπειρίες δεκαετιών, καθώς και από τα παγκόσμια επιστημονικά δεδομένα, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, η καταστολή των δασικών πυρκαγιών από μόνη της, δεν είναι αρκετή για την αποτελεσματική διαχείριση τους και, βέβαια -αυτό που μας καίει κυριολεκτικά- την προστασία των δασών που καταστρέφονται με ραγδαίους ρυθμούς σε όλο τον πλανήτη.
Το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών φαίνεται πλέον καθαρά, πως επιταχύνεται την τελευταία 30ετία, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση όλο και πιο σοβαρών προβλημάτων για τους ανθρώπους και τους υπόλοιπους ζωικούς πληθυσμούς, ενώ συγχρόνως περιορίζεται σημαντικά η δυνατότητα της ίδιας της φύσης για φυσική αποκατάσταση των δασικών οικοσυστημάτων μετά από μεγάλων διαστάσεων δασικές πυρκαγιές.
Όλοι γνωρίζουμε, αν και πολλοί εξ’ ημών σφυρίζουμε αδιάφορα, πως τα δάση αποτελούν τη φυσική ασπίδα των ανθρώπων απέναντι στις πλημμύρες, τη διάβρωση των εδαφών και της κλιματικής αλλαγής… που εξελίσσεται σε πλέον παγκόσμια κρίση, ενώ αποτελούν τους πνεύμονες της Γης και είναι ζωτικής σημασίας για τον άνθρωπο και τα λοιπά ζώα που ζουν μαζί του στον πλανήτη.
Τόσο στη χώρα μας όσο και σε όλες τις χώρες που έχουν μεσογειακό κλίμα, δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί ή έστω να στοχευθεί η εξάλειψη των δασικών πυρκαγιών, μιας και αυτές αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι του φυσικού κύκλου διαδοχής ή συντήρησης της ίδιας της βλάστησης. Παρ’ όλ’ αυτά, αλλά και ένεκα της απόλυτης σχεδόν εγκατάλειψης του πρωτογενούς τομέα, της απότομης και βίαιης αστικοποίησης αλλά και της κλιματικής αλλαγής, που έχει πλέον μετατραπεί σε κλιματική κρίση μεγάλων διαστάσεων, θα παρατηρούμε στο εξής, πυρκαγιές μεγάλης έντασης και, μάλιστα, όλο και πιο συχνά, με τις επιπτώσεις, όχι μόνο στα φυσικά οικοσυστήματα αλλά και στις ανθρώπινες κοινότητες να είναι τεράστιες…
Είναι ανάγκη να εργαστούμε με συνέπεια, συνέχεια, υπομονή και επιμονή, προκειμένου να εντοπιστούν τα κυρίως αιτία που πυροδοτούν δασικές πυρκαγιές, καθώς και τον σχεδιασμό ολοκληρωμένων, εφαρμοσμένων και ενισχυμένων πλαισίων πρόληψης, τα οποία θα μπορούσαν να δημιουργήσουν συνθήκες μείωσης, τόσο της έντασης, όσο και της συχνότητας των δασικών πυρκαγιών.
Σε κάθε περίπτωση, ο ρόλος των τοπικών κοινωνιών στην επιτυχημένη πρόληψη των δασικών πυρκαγιών είναι κομβικός, για τον λόγο αυτόν, απαιτούνται αλλαγές στον σχεδιασμό και βελτιώσεις στις υποδομές πρόληψης μέσω της εκπόνησης και εφαρμογής σύγχρονων τοπικών σχεδίων πρόληψης και αντιπυρικής προστασίας, ειδικά σε κρίσιμες εποχές, όπως τα καλοκαίρια -ιδιαίτερα τα θερμά, όπως αυτό που τώρα βιώνουμε.
Οι δασικές πυρκαγιές αποτελούν δυστυχώς αναπόσπαστο κομμάτι της χώρας μας και ειδικά τις τελευταίες τρεις – τέσσερις δεκαετίες οι δασικές πυρκαγιές και οι σοβαρές επιπτώσεις τους έχουν αυξηθεί δραματικά. Συνήθως οι πυρκαγιές χαρακτηρίζονται μεγάλες ή μικρές, αναλόγως της έκτασης που έχει καεί. Ωστόσο, δεν πρέπει να παραβλεφθεί, πως ακόμα και οι μικρές πυρκαγιές θα μπορούσαν να έχουν πολύ πιο σοβαρές επιπτώσεις από ό,τι οι μεγάλες.
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα των δασικών πυρκαγιών, είναι σε μεγάλο βαθμό, κατ’ εξοχήν “ανθρωπογενές”. Γύρω από το συγκεκριμένο πρόβλημα, υπάρχουν “σκοπιμότητες”, πολιτικής, είτε οικονομικό-επαγγελματικής φύσης, που δεν είναι άσχετες με την απουσία περιβαλλοντικής συνείδησης και ευαισθησίας από τους φορείς και τους ανθρώπους, που ουσιαστικά τις ανέπτυξαν, οι συνέπειες όμως αυτής της συμπεριφοράς του “ωχαδερφισμού” ήταν έως σήμερα, τεραστίων διαστάσεων και σε πολλές περιπτώσεις -ειδικά τα τελευταία χρόνια… και τραγικές.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι που τα ελληνικά δάση είναι ευάλωτα στις πυρκαγιές, όπως τα μακράς διαρκείας θερμά και ξηρά καλοκαίρια, οι σχετικά ήπιοι χειμώνες -χαρακτηριστικά του μεσογειακού κλίματος, οι ισχυρότατοι άνεμοι, το ανάγλυφο των δασικών εδαφών και η εύφλεκτη ξηροφυτική βλάστηση.
Όταν σε αυτούς τους παράγοντες προστεθεί και η έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα, η ελλιπής ή και απόλυτα λανθασμένη διαχείριση των εύφλεκτων αυτών δασών και η επικράτηση της αντίληψης ότι η προστασία από τις δασικές πυρκαγιές ταυτίζεται… με τη “δασοπυρόσβεση”, τότε δυστυχώς αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών.
Έτσι, γνωρίζοντας τόσο τις άμεσες, όσο και τις έμμεσες συνέπειες των δασικών πυρκαγιών στην πανίδα και τη χλωρίδα, είναι σίγουρο πως η ζωή δεν πρόκειται να χαθεί. Για πάρα πολλά χρόνια όμως, η σύνθεση της ζωής τόσο σε τοπικό επίπεδο, όσο και σε γενικό, θα είναι όμως πολύ διαφορετική. Εάν μάλιστα δεν φροντίσουμε με κάποιο τρόπο για την επαναφορά της πρότερης κατάστασης, -αυτό που γνωρίσαμε δηλαδή στο παρελθόν, τότε ίσως να µην το αντικρίσουν ούτε τα τρισέγγονά µας, ούτε καν οι απόγονοι τους για πολλές πολλές γενεές. Καμία φάση της φυσικής διαδοχής της βλάστησης δεν θα μπορούσε ποτέ να επαναφέρει το πρότερο δασικό περιβάλλον και μάλλον θα πρέπει να περιμένουμε πολύ… πάρα πολύ ως ανθρωπότητα; Δυστυχώς, οι δασικές πυρκαγιές δεν υπάρχει περίπτωση να κοπάσουν… ως δια μαγείας… και άρα εξαρτάται αποκλειστικά από εμάς, το πώς εντέλει θα διαχειριστούμε το πρόβλημα.
Βέβαια, υπάρχουν και ανόητα αστοιχείωτα-μαυροπαπάγαλα, που παπαγαλίζουν τις διάφορες ψευτοεπιστημονικές “ηλιθιότητες” που διαβάζουν στο διαδίκτυο, του τύπου: “…το αφήγημα της υπερθέρμανσης που θα ερημοποιούσε δήθεν τα εδάφη και θα προκαλούσε λειψυδρία, άλλαξε τροπάρι, γιατί δεν έβγαινε και έγινε κλιματική αλλαγή, που περιλαμβάνει σεισμούς λοιμούς και καταποντισμούς, όλα φυσικά για την κονόμα! Τα αποτελέσματα έδειξαν… ότι η λίπανση με… CO2, εξηγεί…το 70%… του φαινομένου του πρασίνου. Ο δεύτερος σημαντικότερος παράγοντας είναι το άζωτο, με ποσοστό 9%, γεγονός που αποδεικνύει, πόσο σημαντικό ρόλο παίζει το διοξείδιο του άνθρακα σε αυτή τη διαδικασία.
Παρά το γεγονός ότι η ίδια… η NASA γκρεμίζει το αφήγημα του “κακού” CO2, επιμένει να συντηρεί τη φάρσα της αναπόδεικτης και παντελώς αόριστης ‘κλιματικής αλλαγής’!!!”. (sic!!!) <— Δεν υπάρχει φίλες και φίλοι, κάτι πιο ηλίθιο απ’ αυτό, που ουσιαστικά υπονοεί… “κάψτε τα όλα… ελεύθερα!”.
Στο παραπάνω… επιχείρημα απαντώ, με ένα από τα περίφημα γνωμικά του αρχαίου ποιητή και συγγραφέως, Σιμωνίδη του Κείου… “Των γαρ ηλιθίων απείρων γένεθλα…”‼️