Σφίγγει η θηλιά για τους δανειολήπτες στην Αυστραλία!
Τα νέα από το μέτωπο του πληθωρισμού είναι θετικά κάτι που μπορεί να σημαίνει ότι η RBA δε θα προχωρήσει -άμεσα τουλάχιστον- σε μία ακόμη αύξηση του επιτοκίου.
Ωστόσο, οι δανειολήπτες νιώθουν ήδη να πνίγονται από το ύψος των δόσεων, καθώς καλούνται να καταβάλλουν εκατοντάδες δολάρια επιπλέον κάθε μήνα στις τράπεζες σε σχέση με τις αρχές του Μαΐου πέρυσι.
Ως εκ τούτου, το επίπεδο των καθυστερούμενων ενυπόθηκων δανείων κλιμακώνεται και ο αριθμός αυτών που «κινδυνεύουν» (mortgage stress) βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο από το 2008 και την παγκόσμια οικονομική κρίση τότε.
Ειδικότερα, έρευνα της Roy Morgan που περιλαμβάνει περισσότερους από 10.000 δανειολήπτες ενυπόθηκων για ιδιοκατοίκηση κάθε χρόνο, εκτιμά ότι 1,43 εκατομμύρια νοικοκυριά στην Αυστραλία, ή το 28,7%, ήταν στα όρια τους τον Ιούνιο του 2023.
Πρόκειται για 539.000 περισσότερα από ό,τι θεωρούνταν σε κίνδυνο πριν η RBA ξεκινήσει την επιθετική σειρά αυξήσεων του επιτοκίου της από το 0,10% στο 4,10%.
Ενδεικτικά, τον Μάιο του 2008 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 1,46 εκατομμύρια, πριν η RBA αρχίσει τη μείωση τότε του επιτοκίου της από το 7,25% σε 3% σε διάστημα περίπου μισού έτους, αρχής γενομένης από τον Σεπτέμβριο εκείνης της χρονιάς.
Η Roy Morgan εκτιμά ότι ο αριθμός των νοικοκυριών που κινδυνεύουν θα ξεπεράσει το 1,5 εκατομμύριο, δηλαδή θα αγγίξει το 30% των δανειοληπτών, εάν η RBA αυξήσει το επιτόκιο της κατά 0,25% στο 4,35%.
Η διευθύνουσα σύμβουλος της εταιρείας, Michele Levine, επεσήμανε ότι ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να κλιμακωθεί δραματικά εάν αυξηθεί και η ανεργία.
«Εάν υπάρξει απότομη αύξηση της ανεργίας, το mortgage stress θα κλιμακωθεί προς το υψηλό ρεκόρ του 35,6% των κατόχων ενυπόθηκων δανείων που θεωρήθηκαν σε ‘κίνδυνο’ τον Μάιο του 2008 κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης», είπε.
Η Roy Morgan ορίζει τα νοικοκυριά που διατρέχουν κίνδυνο mortgage stress με βάση το ποσοστό του εισοδήματός τους που πρέπει να δαπανήσουν για να καταβάλλουν τις δόσεις τους.
Η κα Levine δήλωσε ότι ανησυχεί ακόμη περισσότερο για την αύξηση των νοικοκυριών «εξαιρετικά υψηλού κινδύνου» (extremely at risk), για τα οποία ακόμη οι τόκοι του στεγαστικού τους δανείου υπερβαίνουν ένα προσιτό άνετα ποσοστό του εισοδήματός τους.
«Αυτοί τώρα εκτιμώνται σε 943.000 (19,6%) -τον Ιούνιο του 2023 – το υψηλότερο ποσοστό για πάνω από μια δεκαετία από τον Σεπτέμβριο του 2011 (22,6%)», εξήγησε η ίδια.
«Πρόκειται για αύξηση κατά 400.000 και πλέον κατόχους ενυπόθηκων δανείων σε σχέση με ένα χρόνο πριν (+7,8%)».
Αν και οι έρευνες δείχνουν σταθερά ότι ένας μεγάλος αριθμός δανειοληπτών αισθάνεται οικονομική πίεση – η καταναλωτική εμπιστοσύνη για την ομάδα αυτή είναι πολύ χαμηλότερη από εκείνη αυτών χωρίς ενυπόθηκα δάνεια, συμπεριλαμβανομένων των ενοικιαστών – αυτό το άγχος δεν έχει ακόμη «μεταφραστεί» σε αύξηση των καθυστερήσεων και των αθετήσεων αποπληρωμής δανείων.
Η Erin Kitson από τον οίκο αξιολόγησης S&P Global δήλωσε στο ABC ότι οι καθυστερήσεις έχουν αυξηθεί, αλλά σε σχέση με την πολύ «χαμηλή βάση» κατά την περίοδο της πανδημίας.
«Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη δεδομένης της ραγδαίας αύξησης των επιτοκίων που έχουμε δει», είπε.
«Αλλά αν τις εξετάσετε σε συνολικά επίπεδα … εξακολουθούν να βρίσκονται γύρω από τους μακροπρόθεσμους μέσους όρους».
Η εικόνα όμως είναι πολύ πιο ζοφερή για όσους ζουν στα εξωτερικά προάστια των μεγάλων πόλεων της Αυστραλίας.
«Τείνουν να είναι υψηλότερες και έχουν σημειώσει μεγαλύτερες ετήσιες αυξήσεις σε σύγκριση με τις περιοχές των εσωτερικών προαστίων, όπου οι καθυστερήσεις υποθηκών είναι χαμηλότερες», διευκρίνισε η κα Kitson.
«Βλέπετε περισσότερους ιδιοκτήτες πρώτης κατοικίας σε αυτές τις περιοχές (στα έξω προάστια), οι οποίοι συνήθως έχουν υψηλά επίπεδα χρέους».
Τα πιο πρόσφατα στοιχεία Απογραφής (2021) από την ABS, που αναλύθηκαν από τon S&P, δείχνουν ότι πολλές από αυτές τις περιοχές έχουν επίσης εισοδήματα κάτω του μέσου όρου.
Η κα Kitson συμφωνεί ότι οι καθυστερήσεις θα αυξηθούν πάνω από τα μέσα επίπεδα, καθώς περισσότεροι δανειολήπτες βλέπουν τα δάνεια σταθερού -χαμηλότερου- επιτοκίου να μετακυλίονται σε -υψηλότερα- κυμαινόμενα.
«Νομίζω ότι οι καθυστερήσεις … δεν έχουν κορυφωθεί ακόμη», ανέφερε.
«Εκτιμούμε ότι η περαιτέρω αύξηση των καθυστερήσεων είναι μπροστά μας, ιδίως επειδή το επιτόκιο δε νομίζουμε ότι έχει κορυφωθεί ακόμη».
«Όσον αφορά το πότε, πιστεύουμε ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές είναι πιθανότερο να κορυφωθούν … προς το τέλος του πρώτου εξαμήνου του επόμενου έτους».
