Στη «μαύρη αγορά» τα ελληνικά τάνκερ με στόχο το ρωσικό πετρέλαιο…
Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο πανίσχυρος ναυτιλιακός κλάδος της Ελλάδας συνέχισε να κερδίζει καλά χρήματα από το ρωσικό πετρέλαιο.
Αλλά οι Έλληνες πλοιοκτήτες ανακάλυψαν μια προφανώς ακόμη πιο προσοδοφόρα πηγή εσόδων: την πώληση των ίδιων των πλοίων σε μυστηριώδεις αγοραστές που συνδέονται με τη Ρωσία, σύμφωνα με ανάλυση του Foreign Policy.
Ένα δημοσίευμα δήλωσε ότι λαμβάνει χώρα μια «Μεγάλη Πώληση Ελληνικού Δεξαμενόπλοιου» και καμία τιμή δεν φαίνεται πολύ υψηλή για ένα μεταχειρισμένο δεξαμενόπλοιο.
Όμως τα πρώην ελληνικά πλοία εισέρχονται σε μια παραοικονομία που μοιάζει με τον Άδη, αναφέρει ο FP.
Ο ρόλος της ελληνικής ναυτιλίας
Οι ελληνικές εταιρείες δεν κυβερνούν πολλούς τομείς της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, αλλά σίγουρα κυριαρχούν στη ναυτιλία. Πέρυσι, η χώρα ήταν και πάλι ο μεγαλύτερος πλοιοκτήτης στον κόσμο σε χωρητικότητα. Στη συνέχεια, η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και οι δυτικές κυβερνήσεις ενίσχυσαν τις κυρώσεις τους.
Δεν άρεσε στους Έλληνες εφοπλιστές. «Οι κυρώσεις δεν λειτούργησαν ποτέ», είπε ο Έλληνας μεγιστάνας της ναυτιλίας Γιώργος Προκοπίου σε πλήθος ναυτιλιακών εκδηλώσεων τον περασμένο Ιούνιο.
Αλλά οι κυρώσεις είναι πιο αποτελεσματικές από το να μην κάνουμε τίποτα, και τον περασμένο Δεκέμβριο οι χώρες G-7, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Αυστραλία εισήγαγαν ένα ανώτατο όριο τιμών που απαγόρευε στις εταιρείες που εδρεύουν στις χώρες που επιβάλλουν κυρώσεις να εμπορεύονται ή να στέλνουν ρωσικό αργό πετρέλαιο σε τιμές άνω των 60 δολαρίων ανά βαρέλι.
Η ζήτηση για το πετρέλαιο παρέμενε ισχυρή, αλλά ρωσικής ιδιοκτησίας δεξαμενόπλοια – τα οποία συνήθιζαν να μετακινούν ένα μεγάλο κομμάτι του – ήταν υπό κυρώσεις και δυσκολεύονταν να το μεταφέρουν.
Οι Έλληνες εφοπλιστές έδωσαν τη λύση.
Σύμφωνα με τον επικεφαλής οικονομολόγο του Ινστιτούτου Διεθνών Οικονομικών, Robin Brooks, τα ελληνικά πλοία αντιπροσωπεύουν σήμερα σχεδόν το 50% της χωρητικότητας των δεξαμενόπλοιων από τα ρωσικά λιμάνια, από 33% πριν από την εισβολή.
Οι εταιρείες που εδρεύουν σε χώρες που έχουν επιβάλει ανώτατα όρια τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο επιτρέπεται να αποστέλλουν πετρέλαιο εάν η τιμή του είναι χαμηλότερη από το ανώτατο όριο.
Στα κρίσιμα λιμάνια της Ρωσίας στη Βαλτική Θάλασσα και στη Μαύρη Θάλασσα, επτά ελληνικές εταιρείες έχουν αποστείλει συλλογικά 50% περισσότερο ρωσικό πετρέλαιο από τη ρωσική κρατική Sovcomflot, ανέφερε η Wall Street Journal.
Οι πωλήσεις πλοίων
Τώρα όμως πολλοί Έλληνες πλοιοκτήτες αποφάσισαν ότι μπορούν να επωφεληθούν ακόμη περισσότερο πουλώντας τα πλοία.
Οι πωλήσεις άρχισαν να αυξάνονται στα ύψη τον Φεβρουάριο του 2022 και υπάρχει «ζήτηση για δεξαμενόπλοια, για παλαιότερα δεξαμενόπλοια σε όλο τον κόσμο, ιδιαίτερα σε δικαιοδοσίες που δεν επιβαρύνονται από κυρώσεις κατά της Ρωσίας», εξήγησε η εμπορική έκδοση TradeWinds.
Στους 12 μήνες από τότε, οι Έλληνες ιδιοκτήτες πούλησαν περίπου 125 μεταφορείς αργού και πλοίων ύψους 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Τον Ιούνιο, η Hellenic Shipping News ανέφερε ότι οι ελληνικές εταιρείες είχαν πουλήσει 97 δεξαμενόπλοια που έχουν πουληθεί μέχρι στιγμής φέτος, το 25% του παγκόσμιου συνόλου.
Αυτό φέρνει την Ελλάδα στην πρώτη θέση, ακολουθούμενη από την Κίνα στη δεύτερη θέση.
Σύμφωνα με στοιχεία που μου έδωσε αποκλειστικά στο FP η εταιρεία συμβούλων VesselsValue, η οποία παρακολουθεί τις πωλήσεις πλοίων, οι ελληνικές εταιρείες έχουν πουλήσει 290 πλοία από την αρχή του πολέμου.
Οι κινεζικές εταιρείες είναι δεύτερες, με 221 πλοία.
Οι ρωσικές εταιρείες έχουν πουλήσει 57 πλοία, αλλά κυρίως σε άλλες ρωσικές εταιρείες ή άγνωστους αγοραστές.
Μυστικές αγοραπωλησίες
Το 2022, ο αριθμός των δεξαμενόπλοιων Suezmax που άλλαξαν ιδιοκτήτες διπλασιάστηκε σε σύγκριση με το 2021, φτάνοντας τα 103, ενώ οι πωλήσεις της Aframax αυξήθηκαν κατά 30%, στα 121 (Τα δεξαμενόπλοια Suezmax και Aframax είναι ο τρίτος και ο τέταρτος μεγαλύτερος τύπος μεταφορέων αργού πετρελαίου, αντίστοιχα).
Αυτοί οι τύποι πλοίων είναι «το μέγεθος πλοίων της επιλογής για τη μετακίνηση ρωσικών φορτίων», δήλωσε στέλεχος ναυτιλίας στην S&P Global Commodities Insight, επειδή «δεν μπορούν όλα τα λιμάνια στη Ρωσία να ελλιμενίσουν μεγαλύτερα πλοία».
Οι πωλήσεις μετά την εισβολή περιλαμβάνουν το δεξαμενόπλοιο Aframax Seatrust, το οποίο η ελληνική εταιρεία Thenamaris πούλησε για 35 εκατομμύρια δολάρια – περισσότερο από τριπλάσιο από αυτό που είχε πληρώσει η Thenamaris γι’ αυτό οκτώ χρόνια νωρίτερα.
Η Kyklades Maritime, μια άλλη ελληνική εταιρεία, πούλησε ένα VLCC (Very Large Crude Carrier, ένα μέγεθος μεγαλύτερο από το Suezmax) για 62 εκατομμύρια δολάρια – σχεδόν τα διπλάσια από τα 38 εκατομμύρια δολάρια που είχε πληρώσει γι’ αυτό.
Μια άλλη ελληνική εταιρεία πούλησε τα τέσσερα παλαιότερα πλοία μεταφοράς αργού για συνολικά 140 εκατομμύρια δολάρια, με αποτέλεσμα ένα στέλεχος ναυτιλίας να παρατηρήσει σε δημοσίευμα του κλάδου ότι «δεν υπήρξε ποτέ τέτοια αγορά δεξαμενόπλοιων».
Παρά τα καλά νέα για τους πωλητές, η ταυτότητα των γενναιόδωρων αγοραστών ως επί το πλείστον δεν έχει ανακοινωθεί.
Οι αγοραστές που σπεύδουν τώρα να πληρώσουν ένα ασφάλιστρο για μεταχειρισμένα δεξαμενόπλοια είναι, στην πραγματικότητα, αναμφισβήτητα μυστηριώδεις.
Εταιρείες με έδρα στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) έχουν αγοράσει τα περισσότερα ελληνικά τάνκερ, ακολουθούμενες από αγοραστές στην Κίνα, την Τουρκία και την Ινδία.
Η S&P Global Market Intelligence αναφέρει ότι το 2022 δημιουργήθηκαν 864 ναυτιλιακές εταιρείες με σύνδεση με τη Ρωσία.
Η ερευνήτριά Katherine Camberg, έχει εντοπίσει πάνω από δύο δωδεκάδες πλοία πρώην ελληνικής ιδιοκτησίας σε νέους ιδιοκτήτες συχνά τόσο σκοτεινούς που δεν έχουν ακόμη και ταχυδρομική διεύθυνση.
Ντουμπάι… η νέα Γενεύη
Παρά το γεγονός ότι δεν είναι γνωστό ως παγκόσμιος κόμβος ναυτιλίας, ο πρωταγωνιστικός ρόλος των ΗΑΕ στις αγορές δεξαμενόπλοιων δεν προκαλεί έκπληξη.
Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, το Ντουμπάι έχει καθιερωθεί ως «η νέα Γενεύη»—με άλλα λόγια, η “πρωτεύσουσα” για τις εταιρείες που εμπορεύονται ρωσικό πετρέλαιο.
Η Κίνα έχει εντείνει τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου της από την εισβολή και το Χονγκ Κονγκ έχει ενταχθεί στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ως νέος κόμβος εμπορίου πετρελαίου.
Η Τουρκία, επίσης, έχει αυξήσει τις εισαγωγές της σε ρωσικό πετρέλαιο και ένας από τους γνωστούς αγοραστές των ελληνικών δεξαμενόπλοιων είναι η τουρκική BEKS Ship Management & Trading.
Τα πρόσφατα εξαγορασμένα πρώην ελληνικά δεξαμενόπλοιά της έχουν δει τις τελευταίες εβδομάδες στον ιστότοπο MarineTraffic.com να ταξιδεύουν από και προς λιμάνια όπως το Βισότσκ, το Καβκάζ και το Νοβοροσίσκ της Ρωσίας.
Η Ινδία αύξησε επίσης μαζικά τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου της και η χώρα φιλοξενεί την Gatik Ship Management, μια από τις ξαφνικά ενεργές εταιρείες που τώρα κάνουν μαζικές επιχειρήσεις που συνδέονται με το ρωσικό πετρέλαιο.
Πέρυσι, η εταιρεία ξεκίνησε ένα πάρτυ αγορών μεταχειρισμένων πλοίων, αποκτώντας πέντε Suezmaxe και 16 Aframaxes, καθώς και πολλά μικρότερα δεξαμενόπλοια για διυλισμένα καύσιμα και ένα VLCC.
Συνολικά, η Gatik έχει αποκτήσει 60 πλοία από την αρχή του πολέμου, μεταξύ των οποίων ένα Suezmax για 42 εκατομμύρια δολάρια, ένα Aframax για 39,5 εκατομμύρια δολάρια και 30 εκατομμύρια δολάρια το καθένα για τουλάχιστον 19 άλλα πλοία, δείχνουν τα στοιχεία της VesselsValue.
Αλλά από τα τέλη της άνοιξης, η Gatik έχει μεταφέρει τα δεξαμενόπλοιά της σε «έναν ιστό συνδεδεμένων εταιρειών», ανέφερε η Indian Express τον περασμένο μήνα – «μια προσπάθεια των ευεργετών της Gatik να καταστήσουν δύσκολη την παρακολούθηση ολόκληρης της επιχείρησης και να διατηρήσουν τη δραστηριότητα αδιαφανή».
Η Camberg εντόπισε μερικά από τα πλοία σε νέους ιδιοκτήτες των οποίων το μόνο αποτύπωμα είναι ένα όνομα.
Πώς οι ελληνικές εταιρείες και τα πλοία “φαντάσματα” βοηθούν τη Ρωσία
Πλοία από την Ελλάδα και στόλοι φάντασμα μη νηολογημένων πλοίων επέτρεψαν στη Μόσχα να αποφύγει τις κυρώσεις και να εξάγει το πετρέλαιο της — αλλά πρόκειται να γίνει πιο δύσκολο.
Πράγματι, η αφάνεια φαίνεται να είναι ο στόχος.
Επειδή η Ρωσία σταδιακά βγαίνει από την επίσημη παγκόσμια οικονομία, πράγμα που σημαίνει απώλεια πρόσβασης σε υπηρεσίες που κυμαίνονται από το κεφάλαιο μέχρι την ασφάλιση, η αποστολή του κερδοφόρου πετρελαίου της δεν είναι τόσο απλή όσο παλιά.
Τα πρώην ελληνικά δεξαμενόπλοια εντάσσονται στον θολό στόλο των μεταχειρισμένων πλοίων που ήδη μεταφέρουν εμπορεύματα από και προς τη Ρωσία με αδιευκρίνιστους όρους ασφάλισης και συχνά χρησιμοποιούν ελιγμούς υπεκφυγής για να μην εντοπιστούν.
Τι θα συμβεί εάν ένα από αυτά τα δεξαμενόπλοια παρουσιάσει διαρροή; Ή αν συγκρουστεί με άλλο σκάφος; Ή αν τραυματιστούν μέλη του πληρώματος; Είναι βέβαιο ότι θα συμβεί.
Τον Μάιο, ένα γερασμένο πετρελαιοφόρο σκιώδους στόλου έπιασε φωτιά στα ανοικτά των ακτών της Μαλαισίας, τραυματίζοντας ορισμένα μέλη του πληρώματος.
Το δεξαμενόπλοιο ανήκε σε μια εταιρεία στα Νησιά Μάρσαλ που δεν κατέχει άλλα δεξαμενόπλοια – και δεν είχε ασφάλεια.
Και τον περασμένο μήνα, ένας ναυτικός εξαφανίστηκε από ένα δεξαμενόπλοιο σκιώδους στόλου που μετέφερε ρωσικό πετρέλαιο στην Ινδία.
Κανείς δεν ανέλαβε την ευθύνη για την ανάρρωσή του.
Οι Έλληνες πλοιοκτήτες θα μπορούσαν να είχαν συμβάλει για την ειρήνη στην Ουκρανία περιορίζοντας τις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου, αναφέρει το FP.
Αντίθετα, έχουν κερδίσει καλά χρήματα από το πετρέλαιο – και τώρα και από τις πωλήσεις πλοίων.
Δεν είναι παράνομο, αλλά οι μεγιστάνες προσθέτουν κινδύνους για τους ναυτικούς, τους ωκεανούς και την άγρια ζωή στη θάλασσα, για να μην αναφέρουμε την Ουκρανία, καταλήγει το FP.