H συρρίκνωση της προσφοράς χρήματος κινδυνεύει να προκαλέσει μια τεράστια, ανεξέλεγκτη συντριβή…Όπως λέει ο Rubino, «πιθανότατα ακούτε τον όρο σχήμα Ponzi για πρώτη φορά»…
Ο όρος «Σχήμα Ponzi» (Ponzi Scheme) αναφέρεται σε οποιαδήποτε χρηματική απάτη στηρίζεται σε «πυραμίδα» επενδυτών.
Η πυραμίδα επενδυτών αποτελεί ένα παράνομο επενδυτικό σχήμα που περιλαμβάνει την πληρωμή απόδοσης σε επενδυτές από τα χρήματα που πληρώνονται από μεταγενέστερους επενδυτές, αντί από τα καθαρά κέρδη που συγκεντρώνονται από πραγματικές πωλήσεις.
Συγκεκριμένα εικονικές επιχειρήσεις λειτουργούν ως φενάκη του εκάστοτε απατεώνα που διαχειρίζεται την απάτη χρησιμοποιώντας τα κεφάλαια νέων επενδυτών για να καλύψει τα κενά που αφήνει πίσω της η υπεξαίρεση χρημάτων από τους παλαιότερους επενδυτές.
Ο στόχος της οποίας εικονικής επιχείρησης ή ατόμου είναι να πείσει κάποιους ανθρώπους να επενδύσουν σε κάτι, ενδεχομένως και μη διευκρινίσιμο προϊόν, με την υπόσχεση εγγυημένης απόδοσης.
Σε αυτές τις περιπτώσεις το κίνητρο επένδυσης αφορά υψηλά επιτόκια και κατ’ επέκταση η αποπληρωμή των επενδυτών δημιουργεί δικλίδες επενδυτικής ασφαλείας για υποψηφίους επενδυτές που συρρέουν για να επενδύσουν.
Όπως γίνεται σαφές η ανατροφοδότηση της πυραμίδας – συστήματος απαιτεί όλο και περισσότερους επενδυτές πράγμα που αποδεικνύει μελλοντικά τη βραχυβιότητα της διαδικασίας αυτής και του όλου σχεδίου.
Μπορεί να συνεχίζεται θεωρητικά επ’ άπειρον ή έστω για όσο καιρό εισρέουν νέα κεφάλαια. Το είδος αυτής της απάτης πήρε «τιμητικά» το όνομα του πρώτου διδάξαντος, του Ιταλού Charles Ponzi.
Βέβαια η πρώτη αναφορά σε αντίστοιχο σχήμα έγινε από τον Charles Dickens το 1857 στη νουβέλα του με όνομα «Little Dorrit».
Ένα σχήμα Ponzi πεθαίνει όταν η εισροή νέων χρημάτων είναι ανεπαρκής για να πληρώσει τα θύματα των υπαρχόντων επενδυτών.
«Για να καταλάβουμε γιατί αυτό έχει σημασία σήμερα, ας κάνουμε ένα πείραμα σκέψης» προτρέπει ο Rubino…
«Ας πούμε ότι το επόμενο έτος, οι ΗΠΑ πρέπει να πληρώσουν 5% περισσότερο για το σύστημα ιατρικής ασφάλισης και την κοινωνική ασφάλιση και 7% περισσότερο για την παγκόσμια στρατιωτική αυτοκρατορία τους.
Εν τω μεταξύ, οι επιχειρήσεις με ληξιπρόθεσμα χρέη πρέπει να τα μεταφέρουν με υψηλότερα επιτόκια, ενώ οι ιδιοκτήτες ακινήτων με στεγαστικά δάνεια με ρυθμιζόμενο επιτόκιο βλέπουν τις μηνιαίες πληρωμές τους να αυξάνονται.
Συνολικά, πρόκειται για πολλά νέα δολάρια – ας πούμε μισό τρισεκατομμύριο – που δεν υπήρχαν πριν από ένα χρόνο αλλά χρειάζονται τώρα.
Και από κάπου πρέπει να έρθουν.
Σε ένα κανονικό νομισματικό σύστημα fiat, η κεντρική τράπεζα δημιουργεί απλώς το απαραίτητο νόμισμα από τον αέρα, όλοι πληρώνονται και η προκύπτουσα μείωση της αξίας του νομίσματος είναι τόσο μικρή που λίγοι ενοχλούνται.
Αυτό όμως δεν ισχύει σήμερα…
Καθώς υποχρεώσεις αυξάνονται, το διαθέσιμο χρηματικό ποσό… συρρικνώνεται.
Το παρακάτω διάγραμμα που απεικονίζει τον ρυθμό αύξησης της προσφοράς χρήματος M2 δείχνει τεράστια άνοδο επί… Covid (γεγονός που εν μέρει ευθύνεται για την περσινή άνοδο των τιμών καταναλωτή) και μια δραματική βουτιά φέτος (Ο δείκτης M2 περιλαμβάνει τον Μ1 και κάθε στοιχείο πλούτου που μπορεί εγγυημένα να μετατραπεί σχετικά άμεσα σε μετρητά χωρίς να χάσει την αξία του.
Ενδεικτικά στον δείκτη Μ2 περιλαμβάνονται οι βραχυπρόθεσμες προθεσμιακές καταθέσεις σε τράπεζες, οι καταθέσεις ταμιευτηρίου και τα 24ωρα αμοιβαία κεφάλαια της αγοράς χρήματος.
Η ανάλυση και η παρακολούθηση του δείκτη Μ2 παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς σε συνδυασμό με τα νομίσματα, περιλαμβάνει όλες τις ρευστές καταθέσεις σε μια οικονομία).
