Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει προειδοποιήσει εδώ και μήνες ότι η μάχη προκειμένου να επανέλθει ο υψηλός πληθωρισμός σε κανονικούς ρυθμούς στις ΗΠΑ θα είναι πιθανά μια πολύ ανώμαλη διαδικασία, μια πραγματικότητα που υπογραμμίζεται και από τα νέα στοιχεία της Πέμπτης, τα οποία έδειξαν ότι ένας επιμέρους δείκτης πληθωρισμού που παρακολουθείται προσεκτικά ανέβηκε τον Ιούλιο.
Από την Jeanna Smialek/New York Times
Η νέα έκθεση κατέστησε επίσης σαφές ότι οι καταναλωτές εξακολουθούν να ανοίγουν το πορτοφόλι τους για μια σειρά από αγαθά και υπηρεσίες, από γεύματα σε εστιατόρια μέχρι φάρμακα και προϊόντα που σχετίζονται με κατοικίδια, μία ένδειξη δυναμικής που συνεχίζει να κρατά σε εγρήγορση τους κεντρικούς τραπεζίτες. Εάν οι Αμερικανοί παραμείνουν πρόθυμοι να πληρώνουν για να αγοράζουν προϊόντα που και χρειάζονται αλλά και που θέλουν, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στις εταιρείες να συνεχίσουν να χρεώνουν περισσότερα, καθιστώντας πιο δύσκολη την πλήρη εξάλειψη του πληθωρισμού.
Ο δείκτης τιμών προσωπικών δαπανών κατανάλωσης -ο επιμέρους δείκτης πληθωρισμού που παρακολουθεί η Fed- αυξήθηκε κατά 3,3% τον Ιούλιο σε σχέση με το προηγούμενο έτος, από 3% στην αμέσως προηγούμενη έκθεση. Αν και αυτό το ποσοστό είναι χαμηλότερο από το ανώτατο όριο του 7% του περασμένου καλοκαιριού, εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από το 2% στο οποίο στοχεύει η Fed.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες στις ΗΠΑ παρακολουθούν πιο στενά και έναν άλλον επιμέρους δείκτη του βασικού πληθωρισμού που δεν υπολογίζει τις ασταθείς τιμές των τροφίμων και των καυσίμων προκειμένου να έχουν μια σαφέστερη αίσθηση της υποκείμενης τάσης των τιμών. Αυτός ο δείκτης ανέβηκε επίσης, φθάνοντας στο 4,2% μετά το 4,1% τον Ιούνιο.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να επιβραδυνθεί αργότερα αυτό το έτος αλλά και το 2024 -και υπάρχουν κάποια ενθαρρυντικά σημάδια ότι βρίσκεται σε διαδικασία πτώσης, που σημαίνει ότι η χθεσινή έκθεση πιθανότατα να σηματοδοτεί ένα χτύπημα στην πτωτική πορεία του και όχι μια αντιστροφή της πρόσφατης προόδου προς τις χαμηλότερες τιμές. Αλλά καθώς τα στοιχεία για τον πληθωρισμό ανεβοκατεβαίνουν, οι αξιωματούχοι της Fed διστάζουν να πανηγυρίσουν.
«Στις λεπτομέρειες, θα μπορούσαμε να βρούμε κάποιους λόγους να μην ανησυχούμε», δηλώνει η Blerina Uruci, επικεφαλής οικονομολόγος του τομέα των ΗΠΑ στην T. Rowe Price. Αλλά η ίδια σκέφεται ότι περίπου και η Fed: «Ακόμα ανησυχώ ότι ο πυρήνας (του πληθωρισμού) είναι κολλώδης».
Αυτή η επιφυλακτικότητα ενισχύεται από την εκπληκτική δυναμική της αμερικανικής οικονομίας μετά από ενάμιση χρόνο κατά τον οποίο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της Fed αύξησαν τα επιτόκια. Το επιτόκιο πολιτικής της Fed έχει οριστεί τώρα στο 5,25 με 5,5%, από σχεδόν μηδέν τον Μάρτιο του 2022, γεγονός που καθιστά πιο ακριβό τον δανεισμό για την αγορά ενός σπιτιού ή αυτοκινήτου ή για την επέκταση μιας επιχείρησης.
Παρόλα αυτά, η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή. Μια έκθεση για την απασχόληση που θα δημοσιοποιηθεί σήμερα αναμένεται να δείξει ότι ενώ οι επιχειρήσεις πρόσθεσαν λιγότερες θέσεις εργασίας τον Αύγουστο, το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε πολύ χαμηλό, στο 3,5%. Τα σταθερά ποσοστά απασχόλησης και η αξιοπρεπής αύξηση των μισθών βοηθούν τους ανθρώπους να συνεχίσουν να ξοδεύουν χρήματα: Τα νέα στοιχεία κατανάλωσης που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη έδειξαν ότι οι προσωπικές δαπάνες αυξήθηκαν κατά 0,8% τον Ιούλιο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, περισσότερο από ό,τι περίμεναν οι οικονομολόγοι και με σταθερό ρυθμό.
Ακόμη και όταν το προσοστό αυτό προσαρμοστεί με τον πληθωρισμό, δείχνει αύξηση κατά 0,6%, δηλαδή σημειώνοντας αύξηση από το 0,4% της προηγούμενης έκθεσης, έδειξαν τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη.
Το ποσοστό αυτό ευθυγραμμίζεται με όλα όσα έχουν αναφέρει οι εταιρείες. Πολλοί προσέχουν διάφορα σημάδια ότι οι καταναλωτές αποσύρονται. Ενώ έχουν δει τους αγοραστές να γίνονται πιο απαιτητικοί σχετικά με τις αγορές τους, αρκετοί μεγάλοι λιανοπωλητές λένε ότι η εικόνα παραμένει αισιόδοξη αυτό το καλοκαίρι.
«Σε γενικές γραμμές, πιστεύουμε ότι ο καταναλωτής βρίσκεται σε καλόι σημείο», δήλωσε η Corie Barry, διευθύνων σύμβουλος της Best Buy, σε μια κλήση κερδών την Τρίτη. «Όμως, όπως είπαμε, κάνουν προσεκτικές επιλογές και αντισταθμίζουν σωστά τα έξοδα των νοικοκυριών τους».
Ο Neil Dutta, επικεφαλής οικονομικής έρευνας στην Renaissance Macro, δήλωσε ότι η συνεχιζόμενη ισχύς των οικονομικών δεδομένων πιθανότατα θα κρατήσει τη Fed επιφυλακτική τους επόμενους μήνες. Την ίδια στιγμή, βρήκε τις λεπτομέρειες της έκθεσης για τον πληθωρισμό «ενθαρρυντικές». «Η ορμή του πληθωρισμού φαίνεται να μειώνεται κάπως», είπε.
Ενώ ο ετήσιος ρυθμός πληθωρισμού στις ΗΠΑ -το ποσοστό 3,3%- κινήθηκε ελαφρώς υψηλότερα τον Ιούλιο, αναλυτές όπως ο Dutta παρακολουθούν στενά τις αυξήσεις των τιμών από μήνα σε μήνα. Αυτές περιορίστηκαν περισσότερο τους τελευταίους μήνες.
Οι αξιωματούχοι της Fed θα συνεχίζουν να παρακολουθούν τα δεδομένα και τις επόμενες εβδομάδες καθώς θα εξετάζουν τι να κάνουν με τα επιτόκια στη συνεδρίασή τους στις 20 Σεπτεμβρίου. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν πει ότι η συνεδρίαση θα είναι «πολύ ενδιαφέρουσα», πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσαν είτε να αυξήσουν τα επιτόκια είτε να τα διατηρήσουν σταθερά, αλλά αρκετοί έχουν ισχυριστεί ότι σε αυτό το σημείο αισθάνονται ότι μπορούν να κάνουν υπομονή πριν κάνουν κάποια κίνηση.
«Δεδομένου πόσο μακριά έχουμε προχωρήσει, στις προσεχείς συνεδριάσεις είμαστε σε θέση να κινηθούμε προσεκτικά καθώς θα αξιολογούμε τα εισερχόμενα δεδομένα και τις εξελισσόμενες προοπτικές και κινδύνους», δήλωσε ο Jerome H. Powell, πρόεδρος της Fed, σε μια ομιλία υψηλού προφίλ την τελευταία εβδομάδα.
Πολλοί επενδυτές πιστεύουν ότι μια τελική αύξηση των επιτοκίων είναι δυνατή φέτος, αλλά αργότερα -ίσως στη συγκέντρωση της κεντρικής τράπεζας τον Νοέμβριο.
Και ακόμη κι αν η Fed δεν αυξήσει το κόστος δανεισμού σε λίγες εβδομάδες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα δημοσιεύσουν μια νέα σειρά οικονομικών εκτιμήσεων που θα δείχνουν τόσο εάν εξακολουθούν να αναμένουν να ωθήσουν τα επιτόκια υψηλότερα φέτος όσο και κατά πόσο αναμένουν ότι ο πληθωρισμός θα επιβραδυνθεί.
Δεδομένου αυτού, η Wall Street θα αναλύσει προσεκτικά μερικά εισερχόμενα σημεία δεδομένων, συμπεριλαμβανομένης της έκθεσης θέσεων εργασίας που θα κυκλοφορήσει σήμερα και μιας έκθεσης για τον πληθωρισμό του δείκτη τιμών καταναλωτή στις 13 Σεπτεμβρίου, για να προσπαθήσει να μαντέψει τι θα κάνει η Fed.
«Τα δεδομένα για την απασχόληση είναι πολύ σημαντικά», λέει η Uruci. Σημειώνει ότι θα αναζητήσει περαιτέρω ενδείξεις ότι η αγορά εργασίας επιβραδύνεται σε ένα κανονικό επίπεδο ισχύος, γεγονός που θα μπορούσε να κάνει πιο πιθανό ότι ο πληθωρισμός θα επιβραδυνθεί χωρίς μεγάλη οικονομική ύφεση, σε αυτό που μερικές φορές αποκαλείται «άψογος αποπληθωρισμός». Αλλά δεν είναι σίγουρη αν είναι δυνατή μια τέτοια καλοήθης έκβαση. «Είναι πολύ καλό για να είναι αληθινό», προσθέτει.
