Κύπρος: Διπλάσιες οι επιστολές για εκποίηση κατοικιών
Με το που έληξε το πάγωμα των εκποιήσεων ενυπόθηκων ακινήτων στο τέλος Ιανουαρίου, οι τράπεζες και οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων έστειλαν μέσα σε δύο μήνες εκατοντάδες επιστολές σε δανειολήπτες, για να βγάλουν στο σφυρί συνολικά 252 κύριες κατοικίες, καθώς δεν ήταν συνεπείς στις δανειακές τους υποχρεώσεις.
Από το σύνολο των ειδοποιήσεων, οι 213 αφορούσαν κύριες κατοικίες με αγοραία αξία κάτω των €350 χιλ. και για τις 39 η αξία τους ξεπερνούσε τις €350 χιλ.
Παρά το γεγονός ότι οι συγκεκριμένες κατοικίες τέθηκαν σε διαδικασία εκποιήσεων, ο πλειστηριασμός τους απέτυχε. Εξαίρεση αποτέλεσαν έντεκα κατοικίες, από τις οποίες επτά είναι επαύλεις, με αγοραία αξία άνω των €350 χιλ. και τέσσερις κάτω των €350 χιλ., οι οποίες μετά την αποτυχία του πλειστηριασμού έχουν πωληθεί απευθείας σε τρίτους ή έχουν αγοραστεί από τον ενυπόθηκο δανειστή μετά την παρέλευση έξι μηνών από την ολοκλήρωση της διαδικασίας εκποίησης.
Η αναστολή του νόμου που ενέκρινε η Βουλή ήταν σε εφαρμογή από τον Οκτώβριο του 2022 και ολοκληρώθηκε τέλος Ιανουαρίου του 2023, δηλαδή παραμονές των προεδρικών εκλογών. Μάλιστα, η περίμετρος της νομοθεσίας προέβλεπε αναστολή των πλειστηριασμών για κύριες κατοικίες μέχρι €350 χιλ., επαγγελματική στέγη με κύκλο εργασιών €750 χιλ. και αγροτεμάχια αξίας μέχρι €100 χιλ.
Τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας (ΚΤ) για το πρώτο τρίμηνο του έτους (1η Ιανουαρίου μέχρι τέλος Μαρτίου) δείχνουν ότι τους δύο επόμενους μήνες μετά το πάγωμα οι πλειστηριασμοί είχαν ανεβάσει ταχύτητα.
Να σημειωθεί πως πολλές φορές τόσο οι εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων όσο και οι τράπεζες είχαν υποστηρίξει δημόσια πως δεν εκποιούν κύριες κατοικίες αξίας μέχρι €350 χιλ., ωστόσο, τα στοιχεία της ΚΤ, δείχνουν άλλα, καθώς οι επιστολές που έστειλαν οι πιστωτές προς τους δανειολήπτες με οικιστικά υποστατικά είχαν αυξηθεί σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (4ο τρίμηνο του 2022). Ουσιαστικά, οι προειδοποιητικές επιστολές από τους πιστωτές προς τους οφειλέτες, με τις οποίες ενημερώνονταν ότι υπάρχει πρόθεση για πώληση του ενυπόθηκου ακινήτου, διπλασιάστηκαν από τον Οκτώβριο μέχρι Δεκέμβριο του 2022. Την περίοδο εκείνη διά νόμου δεν γίνονταν πλειστηριασμοί.
Εκποιήθηκαν τρεις κύριες κατοικίες το ’22
Βάσει των στοιχείων της ΚΤ, μέχρι τον Μάρτιο του 2023 στάλθηκαν 252 ειδοποιήσεις για εκποίηση κύριων κατοικιών συνολικής αξίας €64.9 εκατ.ν σε σχέση με 102 ειδοποιήσεις για πρώτες κατοικίες αξίας €38.4 εκατ. τέλος του 2022. Τις προειδοποιητικές ειδοποιήσεις για εκποίηση κύριων κατοικιών ακολούθησε η αποστολή 173 επιστολών σε δανειολήπτες, με τις οποίες οριζόταν η ημερομηνία πώλησης μέσω του πρώτου πλειστηριασμού, για ενυπόθηκα ακίνητα αξίας €42.9 εκατ.
Οι 143 ενυπόθηκες κύριες κατοικίες είχαν αγοραία αξία κάτω των €350 χιλ. και οι 30 ήταν αξίας πέραν των €350 χιλ. Σε σύγκριση με το τελευταίο τρίμηνο του 2022 ο αριθμός των συγκεκριμένων επιστολών είναι τετραπλάσιος, καθώς τότε είχαν προωθηθεί επιστολές σε δανειολήπτες με τις οποίες οριζόταν η εκποίηση 40 πρώτων κατοικιών αξίας €21.7 εκατ.
Παρά τις προσπάθειες των πιστωτών, μέχρι τον Μάρτιο του 2023 καμία ακίνητη κατοικία δεν πωλήθηκε στον πρώτο πλειστηριασμό, ενώ την ίδια τύχη είχε και ο δεύτερος πλειστηριασμός. Σε αντίθεση με το τέλος του 2022, όπου κατά τον πρώτο πλειστηριασμό είχαν εκποιηθεί τρεις κύριες κατοικίες με αγοραία αξία €947 χιλ.
Εξάλλου, την ίδια περίοδο άλλη μια πρώτη κατοικία αξίας €334 χιλ. είχε πωληθεί στη δεύτερη διαδικασία πλειστηριασμού.
Αναλυτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΚΤ, μετά την αποτυχία του πρώτου πλειστηριασμού, μέχρι τον Μάρτιο ένα ενυπόθηκο ακίνητο που αποτελεί κύρια κατοικία αξίας €180 χιλ. είχε πωληθεί απευθείας σε τρίτους. Παράλληλα, τον Δεκέμβριο του 2022 με την ίδια διαδικασία είχε πωληθεί κύρια κατοικία αξίας €454 χιλ.
Στο τελευταίο στάδιο της διαδικασίας που ορίζει η νομοθεσία, προβλέπεται πως ο ενυπόθηκος δανειστής μπορεί να αγοράσει το ακίνητο μετά την πάροδο έξι μηνών από τη διαδικασία του πρώτου πλειστηριασμού. Το πρώτο τρίμηνο του έτους οι πιστωτές αγόρασαν δέκα κύριες κατοικίες, συνολικής αγοραίας αξίας €4.3 εκατ., σε σχέση με 8 ακίνητα αξίας €3.9 εκατ. τους τελευταίους τρεις μήνες του 2022.
Εναναμονή της επόμενης κίνησης
Από τον Ιούλιο μέχρι το τέλος Οκτωβρίου 2023 οι πιστωτές απέχουν οικειοθελώς από εκποιήσεις κύριων κατοικιών αξίας μέχρι €350 χιλ., σε μια προσπάθεια να δοθεί χρόνος στην εκτελεστική εξουσία να ετοιμάσει ένα συνολικό πακέτο μέτρων για ενδυνάμωση της προστασίας των δανειοληπτών αλλά και του νομικού πλαισίου.
Αξίζει να σημειωθεί πως τα κόμματα αναμένουν από τον υπουργό Οικονομικών Μάκη Κεραυνό την κατάθεση νομοσχεδίου για τη διεύρυνση των εξουσιών του Χρηματοοικονομικού Επιτρόπου, με στόχο να αυξηθεί ο αριθμός των δικαιούχων, οι οποίοι θα απευθύνονται στον Φορέα Εξώδικης Επίλυσης Διαφορών Χρηματοοικονομικής Φύσης. Παράλληλα, αναμένουν τη βελτίωση των προνοιών του νομοσχεδίου για τη σύσταση ειδικής δικαιοδοσίας, γνωστού ως Δικαστηρίου Εκποιήσεων.
Εκκρεμεί και η συζήτηση της πρότασης νόμου των συγκυβερνώντων κομμάτων ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ, στην οποία αποτυπώνεται ο μηχανισμός της Κεντρικής Τράπεζας για διαχείριση κόκκινων δανείων, ο οποίος θα συμπληρώνει το Δικαστήριο Εκποιήσεων. Με τον μηχανισμό, οι δανειολήπτες που έχουν ως εξασφάλιση την κύρια κατοικία τους, αξίας έως €350 χιλ., θα μπορούν να προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη και θα καταχωρούν αίτηση για παραμερισμό της ειδοποίησης της σκοπούμενης πώλησης, εντός 21 ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της επιστολής.
Στο σφυρί 1.156 ακίνητα
Πέραν των επιστολών και άλλων διαδικασιών για εκποίηση κύριων κατοικιών, μέχρι τον Μάρτιο 2023 είχαν σταλεί ειδοποιήσεις σε εκατοντάδες δανειολήπτες για να βγουν σε πλειστηριασμό 1.156 ακίνητα, αξίας €237.4 εκατ. Για 1.490 περιπτώσεις είχε οριστεί και ημερομηνία πώλησης των ακινήτων, από τα οποία έχουν πωληθεί μέσω πλειστηριασμού 78 ακίνητα με αγοραία αξία €14.7 εκατ.
Όπως φαίνεται από τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, από το σύνολο των ακινήτων που πέτυχε η εκποίηση, 35 αφορούσαν υπό ανέγερση/ έτοιμες κατοικίες και διαμερίσματα τα οποία πωλήθηκαν στην τιμή των €6.3 εκατ., πέντε εμπορικά ακίνητα αξίας €1.1 εκατ., επτά οικόπεδα αξίας €3 εκατ. και 30 αγροτεμάχια ύψους €4.1 εκατ. Εξάλλου, κατά τον δεύτερο πλειστηριασμό είχαν πωληθεί 19 κατοικίες, διαμερίσματα, εμπορικά ακίνητα και αγροτεμάχια στην τιμή των €2.5 εκατ.
Επιστρέφουν στα χέρια των δανειστών
Επιπρόσθετα, μετά την αποτυχία του πρώτου πλειστηριασμού είχαν πωληθεί απευθείας σε τρίτους 25 ακίνητα αξίας €4.4 εκατ. ενώ άλλα 343 ενυπόθηκα ακίνητα αξίας €40.7 εκατ. είχαν αγοραστεί από τον ενυπόθηκο δανειστή, έξι μήνες μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας του πρώτου πλειστηριασμού. Βάσει των στοιχείων της ΚΤ, από τον Οκτώβριο μέχρι τον Δεκέμβριο του 2022 είχαν πωληθεί κατά τον πρώτο και δεύτερο πλειστηριασμό 67 ενυπόθηκα ακίνητα συνολικής αξίας €17.2 εκατ., από τα οποία τα 28 αφορούσαν διαμερίσματα και 23 αγροτεμάχια. Ταυτόχρονα, πωλήθηκαν απευθείας σε τρίτους 36 ακίνητα στην τιμή των €11.8 εκατ. ενώ άλλα 762 κατέλεξαν στα χέρια των δανειστών έξι μήνες μετά τον πλειστηριασμό στην τιμή των €90.8 εκατ.
