Ο David B. Richardson του Πανεπιστημίου Irvine της Καλιφόρνια πιστεύει ότι η νέα προσέγγιση των κεντρικών τραπεζών θα μπορούσε να γίνει σημαντική πηγή τριβών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και αν επιλυθεί ο αγώνας για το ανώτατο όριο χρέους της χώρας.
«Εάν η κεντρική μας τράπεζα δεν πρόκειται πλέον να αγοράζει όλα αυτά τα ομόλογα, τότε οι τόκοι για το χρέος θα είναι πολύ υψηλότεροι», είπε. «Κάποια στιγμή, αυτό που πρόκειται να κάνει η Fed είναι να εισβάλλει στην πολιτική».
Kαθώς οι οξυδερκείς Έλληνες ετοιμάζονται να ψηφίσουν καλά θα είναι να συνειδητοποιήσουν ότι το χρήμα τελειώνει και οι κάνουλες κλείνουν. Αυτό που υποστηρίζει ο καθηγητής David B. Richardson συμβαίνει ήδη.
Η φούσκα των 400 τρις του παγκοσμίου χρέους και η ανάγκη διακυβέρνησης ενός κόσμου με μικρότερο πληθυσμό με εργαλείο τον τρόμο γέννησαν την planδημία. Δηλαδή τον θάνατο.
Οι ΗΠΑ οι οποίες έχουν να πληρώσουν το χρέος τους από το 1835 συζητούν αυτές τις μέρες την αύξηση του ορίου χρήματος για μία ακόμη φορά. Δλδ την αποδοχή μίας φούσκας fake χρήματος της οποίας όμως οι τόκοι είναι πραγματικοί και πληρώνονται με αποτέλεσμα οι δεσμώτες του χρέους πολίτες του δυτικού κόσμου να πρέπει είτε να κάνουν το χρέος τους και να εγκαταλείψουν τα εγκόσμια, είτε να αντικατασταθούν με λιγότερο κοστοβόρους πληθυσμούς αφού προηγηθεί η με κάθε τρόπο αποσάρθρωση της δυτικής κοινωνίας-οικογένειας.
Ο κ. Παπανδρέου πλήρωσε πολιτικά τις ανοησίες του περί του λεφτά υπάρχουν και όταν χρειάστηκε να το κάνει στη πράξη οι δανειστές υπέβαλαν τον λαό του σε Μνημόνια και άλλα δεινά. Μόνο που τώρα δεν υπάρχουν χρήματα ούτε για νέα μνημόνια. Βιώνουμε το σκάσιμο της φούσκας του χρέους και αναμένουμε μέλλον βαθιά δυστοπικό που η γενιά μας δεν έχει βιώσει. Τουλάχιστο για τα επόμενα 10-15 χρόνια και καθώς τα ευρωπαικά κράτη και οι κυβερνήσεις δεν έχουν την ευχέρεια να υπαγορεύσουν την δική τους οικονομική πολιτική το να μιλάμε για Πρέσπες του Αιγαίου όταν θα πρέπει να στείλεις sms για να βγεις από το σπίτι σου είναι δημαγωγία, υποκρισία και ψεύδος.
Λίγες ώρες πριν τις κάλπες καλούμε τους κ.κ. Μητσοτάκη και Τσίπρα να εξηγήσουν στους Έλληνες πολίτες την προέλευση του αφηγήματος της planδημίας αλλά και των υποχρεωτικοτήτων της. Την προέλευση της επιβολής των εμβολίων-τους εντολείς της. Καλούμε από τον κ. Μητσοτάκη να εξηγήσει στον ελληνικό λαό τι σημαίνει η φράση του “το εμβόλιο είναι το ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΧΡΕΟΣ του κάθε Έλληνα”, που εκστόμισε σε ένα από τα διαγγέλματά του.
Καλούμε επίσης τον αρχηγό της αντιπολίτευσης να μας εξηγήσει τι σημαίνει η φράση “πρέπει να αποκτήσουμε ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ” που εκστόμισε ο ίδιος.
Γιατί όπως αποδεικνύεται ένα σημαντικό ποσοστό των εμβολιασμένων ανά τον κόσμο είτε φεύγουν ξαφνικά από τη ζωή, όπως τα νέα παιδιά στα Τέμπη, είτε μένουν ανάπηροι, είτε βρίσκονται με καρκίνο από τη μία μέρα στην άλλη, με εγκεφαλικά, εμφράγματα και πάει λέγοντας. Ιδιαίτερα οι νέοι και οι αθλητές αλλά και οι εμβολιασμένοι συμπολίτες μας με υποκείμενα νοσήματα που υποτίθεται ότι έπρεπε να εμβολιαστούν από τους πρώτους για το καλό τους.
Καλούμε τους κ.κ. Μητσοτάκη και Τσίπρα να μας εξηγήσουν γιατί οι ίδιοι και τα κόμματά τους δεν κάνουν ουδεμία αναφορά στις θανάσιμες παρενέργειες των εμβολίων COVID. Ποιο αφήγημα εξακολουθούν να υπερασπίζονται οι κ.κ Μητσοτάκης-Τσίπρας αλλά και οι υπόλοιποι πολιτικοί ηγέτες;
Οσο για τα ΜΜΕ (και τα εγχώρια) είναι πράγματι αξιολύπητα καθώς ακόμη και στελέχη σε μεγάλους μηντιακούς ομίλους της χώρας έχουν φύγει από τη ζωή μετά τον εμβολιασμό τους με τα εμβόλια COVID όπως συνέβη με τον Yπεύθυνο Αρχείου μεγάλου ομίλου που έχει στην κατοχή του και πασίγνωστο P/Σ.
Το εν λόγω στέλεχος μετά το εμβόλιο της Moderna είδε την υγεία του να μπαίνει σε τρομακτικές περιπέτειες ώσπου τελικά ο άνθρωπος έφυγε από τη ζωή.
Καλούμε λοιπόν τους κ.κ. Μητσοτάκη και Τσίπρα να μας πουν εάν βλέπουν άλλη μετάφραση πέραν της ευθανασίας μας στην οδηγία να κάνουμε το χρέος μας και να εμβολιαστούμε ή στο να αποκτήσουμε κουλτούρα εμβολιασμού. Για όσους σπεύσουν να μιλήσουν για θεωρίες συνωμοσίας τους καλούμε να πάρουν τα κουβαδάκια τους και να πάνε σε άλλες παραλίες.
Η συντακτική ομάδα του Κουρδιστού Πορτοκαλιού με σκληρή δουλειά, έρευνα με κρύο αίμα, διασταύρωση πηγών και με τρομακτικά ντοκουμέντα στη διάθεσή μας έχουμε πάρει θέση πολύ νωρίς για την διαβόητη planδημία, τον έλεγχο και τη μείωση του πληθυσμού που βρίσκονται σε εξέλιξη.
Είναι θέμα ελαχίστου χρόνου να το αντιληφθεί και ο τελευταίος yolo πολίτης αυτής της χώρας καθώς θα ακολουθήσουν κι΄άλλες δοκιμασίες στο κοντινό μέλλον και καθώς το χρώμα του χρήματος γίνεται όλο και πιο δυσδιάκριτο. Φυσικά θα καταρρεύσουν πολλά άνδρα νεοπλουτισμού στο δυτικό κόσμο όχι για λόγους ηθικούς αλλά γιατί έχει βγει η γιγάντια απόχη που κάνει περισυλλογή του χρήματος-ιδιαίτερα όταν το βρίσκει εκτεθειμμένο.
Πάμε να δούμε τη συνέχεια αυτών που γράφουμε με πιο τεχνοκρατικούς όρους (ώστε να μην γίνονται αντιληπτοί από τους οξυδερκείς πολίτες όπως τους παραθέτει στο ρεπορτάζ του CNN Business η Julia Horowitz.
Οι κεντρικές τράπεζες έχουν πιστωθεί ότι απέτρεψαν μια παγκόσμια ύφεση δύο φορές τα τελευταία 15 χρόνια: Μία φορά μετά την οικονομική κρίση του 2008 και ξανά στο απόγειο της πανδημίας του κορωνοϊού.
Αλλά οι τακτικές που χρησιμοποίησαν για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη και να διατηρήσουν τη ροή των χρημάτων από τις τράπεζες στις οικονομίες ισοδυναμούσαν με ένα πείραμα υψηλού πονταρίσματος -ένα πείραμα που μπορεί να είναι αδύνατο να χαλαρώσει χωρίς αποσταθεροποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Οι κεντρικές τράπεζες αγόρασαν κρατικά ομόλογα και άλλα περιουσιακά στοιχεία αξίας δεκάδων τρισεκατομμυρίων δολαρίων σε μια προσπάθεια να μειώσουν το μακροπρόθεσμο κόστος δανεισμού και να τονώσουν τις οικονομίες τους. Αυτό το μέτρο, γνωστό ως «ποσοτική χαλάρωση», ή QE, δημιούργησε μια πλημμύρα φθηνών μετρητών και έδωσε στους διαμορφωτές πολιτικής νέα επιρροή στις αγορές. Οι επενδυτές την ονόμασαν την εποχή του «εύκολου χρήματος».
Όμως, από τότε που ο πληθωρισμός έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο της τελευταίας γενιάς πέρυσι, οι κεντρικές τράπεζες έχουν ξεκινήσει την προσπάθεια -άνευ προηγουμένου σε κλίμακα- να συρρικνώσουν τους διογκωμένους ισολογισμούς τους πουλώντας τίτλους ή αφήνοντάς τους να ωριμάσουν και να εξαφανιστούν από τα λογιαστικά βιβλία τους. Η «ποσοτική σύσφιξη» ή QT, από κορυφαίες κεντρικές τράπεζες θα απορροφήσει ρευστότητα 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από το χρηματοπιστωτικό σύστημα τα επόμενα δύο χρόνια, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση της Fitch Ratings.
Μια έλλειψη ρευστότητας αυτού του μεγέθους θα μπορούσε να ενισχύσει τις πιέσεις στο τραπεζικό σύστημα και τις αγορές, οι οποίες ήδη αντιμετωπίζουν μια απότομη αύξηση των επιτοκίων αλλά και τους νευρικούς επενδυτές.
«Υπάρχουν ανησυχίες ότι βρισκόμαστε σε μια αχαρτογράφητη περιοχή», δήλωσε ο Raghuram Rajan, ο πρώην διοικητής της Reserve Bank of India, ο οποίος παρουσίασε ένα έγγραφο σχετικά με αυτούς τους κινδύνους στην περσινή συγκέντρωση των κεντρικών τραπεζιτών στο Τζάκσον Χόουλ του Γουαϊομινγκ. Ο ίδιος σημείωσε ότι είναι πιθανές οι «απροσδόκητες συνέπειες» καθώς το QT συνεχιζόταν.
Πρησμένοι ισολογισμοί
Μεταξύ 2009 και 2022, οι αγορές μακροχρόνιων κρατικών ομολόγων και περιουσιακών στοιχείων, όπως τίτλοι με υποθήκη από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ, την Τράπεζα της Αγγλίας, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Τράπεζα της Ιαπωνίας ανήλθαν συνολικά σε 19,7 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τη Fitch.
Τώρα οι κεντρικές τράπεζες με τη μεγαλύτερη επιρροή στον κόσμο -εκτός από την Τράπεζα της Ιαπωνίας- μειώνουν σταθερά το μέγεθος των ισολογισμών τους και κανείς δεν ξέρει με βεβαιότητα τι θα συμβεί καθώς όλο και περισσότερη ρευστότητα αποσύρεται από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το 2017, η Janet Yellen συνέκρινε το QT με το «να βλέπεις το χρώμα στεγνό», περιγράφοντας τη διαδικασία ως «κάτι που τρέχει ήσυχα στο παρασκήνιο». Ο Rajan, καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, διαφωνεί. Επενδυτές και τράπεζες βαθμονομούν τις στρατηγικές τους ανάλογα με το χρηματικό ποσό στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, σημείωσε.
«Το πρόβλημα είναι ότι αυτή η ζήτηση για ρευστότητα αυξάνεται και είναι πολύ δύσκολο να απογαλακτιστεί το σύστημα», είπε ο Rajan στο CNN, παρομοιάζοντας το QE με «εθισμό».
Μια απλή ένδειξη από την Fed ότι σκόπευε να μειώσει τον ρυθμό των αγορών περιουσιακών της στοιχείων το 2013 οδήγησε στο λεγόμενο «taper tantrum», με τους επενδυτές να κάνουν ντάμπινγκ σε αμερικανικά κρατικά ομόλογα και μετοχές.
Και όταν η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δοκίμασε το QT, συρρικνώνοντας το μέγεθος του ισολογισμού της μεταξύ 2017 και 2019, σύντομα ακολούθησαν προβλήματα σε ορισμένες αγορές. Τον Σεπτέμβριο του 2019, για παράδειγμα, η αγορά δανεισμού μίας νύχτας των ΗΠΑ -την οποία οι τράπεζες χρησιμοποιούν για να δανειστούν γρήγορα και φθηνά χρήματα για σύντομες περιόδους- αντιμετώπισε άξαφνα σοβαρά προβλήματα απροσδόκητα. Η Fed χρειάστηκε να παρέμβει με μια επείγουσα έγχυση ρευστότητας.
Τελικά, «υπάρχει πολλή αβεβαιότητα» καθώς τελειώνει μια περίοδος «πολύ εύκολου χρήματος» και ξεκινά ένα νέο κεφάλαιο, σύμφωνα με τον Gary Richardson, καθηγητή οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, το Irvine.
Σημάδια καταπόνησης
Οι αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις του QT είναι εμφανείς σε δύο επεισόδια οξείας πίεσης στην αγορά τους τελευταίους οκτώ μήνες, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς.
Ένα απότομο ξεπούλημα σε κρατικά ομόλογα του Ηνωμένου Βασιλείου, τον περασμένο Σεπτέμβριο -που έριξε στα βάραθρα τη λίρα και απαίτησε από την Τράπεζα της Αγγλίας να παρέμβει επανειλημμένα- προκλήθηκε εν μέρει από φόβους προς τα σχέδια της πρώην πρωθυπουργού Liz Truss να αυξήσει τον κρατικό δανεισμό τη στιγμή που η Τράπεζα της Αγγλίας επρόκειτο να αρχίσει να πουλά δημόσιο χρέος.
Η κρίση «έδειξε τον κίνδυνο άτακτης δυναμικής» στις αγορές κρατικών ομολόγων κατά τη διάρκεια του QT και θα πρέπει να χρησιμεύσει ως «αφύπνιση», ανέφεραν στην έκθεσή τους οι αναλυτές της Fitch.
To QT συμβάλλει επίσης στην αναταραχή στον τραπεζικό τομέα των ΗΠΑ, Οι αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις του QT είναι εμφανείς σε δύο επεισόδια οξείας πίεσης στην αγορά τους τελευταίους οκτώ μήνες,εκθέτοντας ασθενέστερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα όπως η Silicon Valley Bank, η οποία κατέρρευσε τον Μάρτιο, είπε ο Rajan. Οι τράπεζες είδαν τις καταθέσεις να αυξάνονται κατά την εποχή του εύκολου χρήματος, συσσωρεύοντας υποχρεώσεις που υπερέβαιναν τα ποσά που ασφαλίζονται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση των ΗΠΑ. Στη συνέχεια, οι κεντρικές τράπεζες άρχισαν να αποσύρουν ρευστότητα από το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αυτό δημιουργεί μια επικίνδυνη αναντιστοιχία εάν οι καταθέτες απαιτήσουν ξαφνικά τα χρήματά τους πίσω.
Ακόμη χειρότερα, πολλές τράπεζες έχουν μεγάλες τρύπες στους ισολογισμούς τους επειδή οι κεντρικές τράπεζες έχουν αυξήσει ταυτόχρονα τα επιτόκια. Τα υψηλότερα επιτόκια έχουν διαβρώσει την αξία ενός σημαντικού μεριδίου των επενδύσεων των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των μακροπρόθεσμων κρατικών ομολόγων που κάποτε θεωρούνταν ασφαλή.
«Η συμβουλή μου είναι: “Μην κάνετε QT προτού βάλετε σε τάξη τα επιτόκιά σας”», είπε ο Rajan. «Το να κάνεις και τα δύο ταυτόχρονα κάνει τα πράγματα πολύ πιο περίπλοκα και μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα».
Τι θα μπορούσε να συμβεί;
Οι κεντρικοί τραπεζίτες λένε ότι ακολουθούν μια σταδιακή και προβλέψιμη προσέγγιση όσον αφορά το QT προκειμένου να ελαχιστοποιήσουν τη διαταραχή. «Αυτό που προσπαθήσαμε να κάνουμε είναι να ορίσουμε τις… πινακίδες στον χάρτη της διαδρομής», κατέθεσε την Πέμπτη στο κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου ο Dave Ramsden, αναπληρωτής κυβερνήτης για τις αγορές και τις τράπεζες στην Τράπεζα της Αγγλίας.
Σε ένα σημείωμα προς τους πελάτες αυτή την εβδομάδα, η Jennifer McKeown, επικεφαλής παγκόσμια οικονομολόγος της Capital Economics, σημείωσε ότι οι αγορές ομολόγων φάνηκαν να είναι πιο ευαίσθητες στις αυξήσεις των επιτοκίων παρά στο QT κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους. Ο αντίκτυπος του QT μέχρι στιγμής, έγραψε, ήταν «μέτριος».
Ωστόσο, οι αγορές παραμένουν εύθραυστες. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανέφερε στην έκθεσή του για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα τον περασμένο μήνα ότι το QT στη ζώνη του ευρώ, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο μείωσε τη ρευστότητα στις αγορές κρατικών ομολόγων, καθιστώντας τις ευάλωτες σε ασυνήθιστα μεγάλες διακυμάνσεις τιμών.
Η κρίση του Σεπτεμβρίου στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε επίσης ότι οι επενδυτές δεν είναι οι μόνοι που εκτίθενται σε κινδύνους από το QT. Οι πολιτικοί θα πρέπει επίσης να εξετάσουν την εν εξελίξει αλλαγή.
Ενώ τα επίπεδα του δημόσιου χρέους έχουν εκτοξευθεί στα ύψη τα τελευταία χρόνια, το κόστος εξυπηρέτησης αυτού του χρέους έχει μειωθεί εξαιτίας της προθυμίας των κεντρικών τραπεζών να αγοράζουν μεγάλα κομμάτια του. Τώρα, οι κυβερνήσεις πρέπει να βρουν άλλους αγοραστές εάν θέλουν να χρηματοδοτήσουν πράσινα επενδυτικά έργα ή να πάρουν μέτρα για την ψηφιοποίηση των οικονομιών τους.
Ο Richardson του Πανεπιστημίου Irvine της Καλιφόρνια πιστεύει ότι η νέα προσέγγιση των κεντρικών τραπεζών θα μπορούσε να γίνει σημαντική πηγή τριβών στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και αν επιλυθεί ο αγώνας για το ανώτατο όριο χρέους της χώρας. «Εάν η κεντρική μας τράπεζα δεν πρόκειται πλέον να αγοράζει όλα αυτά τα ομόλογα, τότε οι τόκοι για το χρέος θα είναι πολύ υψηλότεροι», είπε. «Κάποια στιγμή, αυτό που πρόκειται να κάνει η Fed είναι να εισβάλλει στην πολιτική».
