Και όταν θα έρθει η ύφεση τι πρέπει να κάνω;
Η απάντηση στο ερώτημα του τίτλου είναι εξαιρετικά απλή, όσον αφορά τους επενδυτές: να παραμείνουν πιστοί στο πλάνο τους.
Το ερώτημα της ύφεσης αρχίζει να στριφογυρίζει και πάλι γύρω από τις σκέψεις των επενδυτών, αρχίζει και πάλι να μονοπωλεί τα πρωτοσέλιδα του Τύπου και οι ανησυχίες των επενδυτών αυξάνονται.
Ωστόσο, οι αναλυτές εκτιμούσαν για τουλάχιστον 18 μήνες, από το ξεκίνημα του 2022 έως και τον Ιούνιο του 2023, ότι η αμερικανική οικονομία θα εισέλθει σε ύφεση εξαιτίας των υψηλών επιτοκίων. Ωστόσο, ύφεση δεν έχουμε δει ακόμα και πλέον οι αναλυτές τη μεταθέτουν για το 2024 και βλέπουμε.
Δεν είναι κακό να προσπαθείς να “μαντέψεις” την επόμενη ύφεση αν και αυτή είναι η δουλειά των αναλυτών, να φέρνουν συνεχώς άσχημα νέα. Κακό είναι όμως να βρίσκεσαι εκτός επενδύσεων επειδή ο όρος “ύφεση” προξενεί τρόμο. Δεν υπάρχει κανένας λόγος που μια ύφεση θα πρέπει να προκαλεί τρόμο σε έναν επενδυτή και παρακάτω θα προσπαθήσω να το αποδείξω.
Αρχικά, έχει ενδιαφέρον να αναφέρω ότι η J.P. Morgan σε ανάλυσή της στις 26 Σεπτεμβρίου, θέτει έξι ερωτήματα προς απάντηση (στον εαυτό της). Ένα από αυτά τα ερωτήματα λέει: Μπορεί κάποιος να προβλέψει μια ύφεση; Η απάντηση που δίνει είναι απίστευτα ειλικρινής: “Όχι. Δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψει κάποιος μια ύφεση. Μπορεί να την εκτιμήσει αλλά ποτέ να την προβλέψει”.
Στην παραπάνω απάντηση θα προσθέσω και το ποσοστό των αναλυτών που έχουν καταφέρει να προβλέψουν έγκαιρα μια ύφεση, τα τελευταία 50 χρόνια: 0%.
Αντίθετα, αν μετρήσω όλους τους αναλυτές και τους οικονομολόγους που τελικά αλλάζουν άποψη και παραδέχονται ότι τα δεδομένα τους είναι εσφαλμένα, τότε το ποσοστό είναι μεγαλύτερο από 65%.
Ένας επενδυτής οφείλει να κοιτάζει στο απώτερο μέλλον. Ο χρόνος είναι αυτός που κάνει τις επενδύσεις να αποδώσουν όπως πρέπει και οι αγορές να αποτελούν τον μηχανισμό ο οποίος καταφέρνει να ξεπερνά κάθε κρίση και κάθε δυσκολία. Όπως και ένα επιτυχημένο στέλεχος θα ξεπεράσει πολλές δυσκολίες για να φτάσει τελικά στη θέση του Διευθύνοντος Συμβούλου, έτσι και οι επενδύσεις θα περάσουν από διαφορετικούς κύκλους για να φτάσουν να έχουν αποδώσει στο μέγιστο.
Ας δούμε ένα απλό παράδειγμα. Παρακάτω είναι μια μικρή λίστα με τα σημαντικότερα οικονομικά γεγονότα από το 2000 μέχρι και σήμερα.
– 2000: Η “φούσκα” του ίντερνετ σπάει, τα χρηματιστήρια γκρεμίζονται και η αμερικανική οικονομία βυθίζεται στην ύφεση.
– 2001: Η Αμερική δέχεται τρομοκρατική επίθεση και στέλνει την παγκόσμια οικονομία σε νέα ύφεση.
– 2003: Η Αμερική εισβάλλει στο Ιράκ και προκαλεί νέα κρίση στις οικονομίες.
– 2008: Η Παγκόσμια Οικονομική Κρίση διαλύει χρηματιστήρια και οικονομίες και κολοσσιαίες εταιρείες εξαφανίζονται σε μια μέρα.
– 2010: Ξεκινάει η Ευρωπαϊκή Κρίση Χρέους η οποία θα κρατήσει τουλάχιστον τρία έντονα χρόνια.
– 2012: Ευρώπη και Αμερική βρίσκονται και πάλι αντιμέτωπες με ύφεση.
– 2015: Η κινεζική αγορά γκρεμίζεται συμπαρασύροντας και τις υπόλοιπες.
– 2016: Η Βρετανία σοκάρει τους πάντες με το Brexit.
– 2020: Η πανδημία του Covid οδηγεί σε ιστορική παγκόσμια ύφεση με τις οικονομίες να καταρρέουν 20% και τα πάντα να σταματούν.
– 2022: Η Ρωσία εισβάλλει στην Ουκρανία, οι τιμές ενέργειας απογειώνονται, ο πληθωρισμός είναι 10% και τα επιτόκια ανεβαίνουν κατακόρυφα.
Μπορείτε να το πιστέψετε ότι όλα αυτά έγιναν σε μόλις 20 χρόνια; Να είστε απόλυτα βέβαιοι ότι αυτά θα συνεχίσουν να συμβαίνουν και στα επόμενα χρόνια. Πάντα θα υπάρχει ένας λόγος για να πουλήσει κάποιος τα πάντα και να περιμένει καλύτερες μέρες. Και υπάρχει μόνο ένας λόγος να παραμείνει απαθής και ψύχραιμος: οι αγορές χρησιμοποιούν τις κρίσεις για να ανεβαίνουν υψηλότερα.
Παρακάτω είναι ένας εξαιρετικός πίνακας από την BlackRock ο οποίος δείχνει τις χειρότερες περιόδους της χρηματιστηριακής ιστορίας και τα κέρδη των αγορών ένα χρόνο μετά.
Επιστρέφω στην J.P. Morgan και σε ένα δεύτερο ερώτημα που έθεσε στον εαυτό της: Ποιο είναι μακροπρόθεσμα το πιο αποτελεσματικό χαρτοφυλάκιο; “Αυτό που έχει ένα μεγάλο δείκτη μετοχών και ένα μεγάλο δείκτη ομολόγων. Το ποσοστό της διάρθρωσης το αφήνουμε στις επιδιώξεις του καθενός”.
Ακόμα και τώρα, που τα αμερικανικά ομόλογα διανύουν την τρίτη αρνητική τους χρονιά, η J.P. Morgan επιμένει ότι το απλό είναι και το πιο αποτελεσματικό.
Οι επενδύσεις είναι μια μακροπρόθεσμη διαδικασία παραγωγής πλούτου. Η αύξηση των κεφαλαίων σας χρειάζεται πάνω απ’ όλα χρόνο και ένα σωστό χαρτοφυλάκιο για να μπορέσει σε βάθος χρόνου να παράξει εξαιρετικές αποδόσεις.
Αναλύστε το χαρτοφυλάκιό σας και αν αισθάνεστε ότι όλα είναι καλά, τότε απλώς παραμείνετε πιστοί σε αυτό το πλάνο. Και να θυμάστε πάντοτε ότι οι βραχυπρόθεσμες ευκαιρίες έρχονται με ένα κόστος ευκαιρίας και αυτό είναι η μελλοντική σας απόδοση. Αυτό το τονίζω διότι μετά από χρόνια οι καταθέτες μπορούν να βρουν ελκυστικές αποδόσεις στις καταθέσεις τους.
Σκεφτείτε όμως, χρειάζεστε 3% για δώδεκα μήνες, ή 8% κατά μέσο όρο το χρόνο που δίνουν οι διεθνείς αγορές, για το υπόλοιπο της ζωής σας; Οι εποχές έχουν αλλάξει, το κόστος ζωής ανεβαίνει δραματικά και οι καταθέτες/επενδυτές πρέπει να δουν τις νέες επιλογές που διαθέτουν.
Κλείνω με ένα γράφημα πάλι από την BlackRock, για το πώς οι επενδύσεις μπορούν να σας βοηθήσουν να κάνετε τα παιδιά και τα εγγόνια σας εκατομμυριούχους.
* Ο Χρήστος Αλωνιστιώτης είναι Senior Portfolio Manager – XSpot Wealth
