Θα παγώσει και η ΕΚΤ τα επιτόκια μετά την νέα τραπεζική κρίση;; Αναμένεται μάχη…

Διχασμένη η ΕΚΤ για τα επιτόκια στη συνεδρίαση της Πέμπτης
Πόσο θα αυξήσει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) τα επιτόκια πέρα από την προαναγγελθείσα αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης (μισή ποσοστιαία μονάδα) αυτήν την Πέμπτη;
Δεν αναμένεται από τα 26 μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου να καταλήξουν σε συμπέρασμα κατά την έντονη συζήτηση στις 16 Μαρτίου. Πιθανότατα, η ΕΚΤ θα προτείνει ότι θα ενισχύσει περαιτέρω την πολιτική της στις επόμενες συνεδριάσεις της (έμφαση στον πληθυντικό), χωρίς να δίνει σαφείς λεπτομέρειες για τις προθέσεις της, δηλαδή για το εάν θα αυξήσει κατά 25 μονάδες βάσης ή 50 μονάδες βάσης στις 4 Μαΐου. Ή για το εάν στη συνέχεια θα σταματήσει έπειτα από μία, δύο ή τρεις επιπλέον κινήσεις. Ως λιγότερο πιθανό σενάριο, η ΕΚΤ μπορεί να ανακοινώσει ότι αναμένει να αυξήσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης τον Μάιο, αλλά να προχωρήσει περαιτέρω τον Ιούνιο και πιθανώς στη συνέχεια.
Με την πρώτη ματιά, τα γεράκια της ΕΚΤ έχουν δύο ισχυρά επιχειρήματα για να σηματοδοτήσουν μια αύξηση κατά 50 μονάδες βάσης για τον Μάιο και να στοχεύσουν ένα ανώτατο επιτόκιο καταθέσεων 4% ή μεγαλύτερο:
1. Οι πληθωριστικές πιέσεις έχουν διευρυνθεί σε όλο και περισσότερα αγαθά και υπηρεσίες. Αν και ο πληθωρισμός μειώθηκε από 10,6% σε ετήσια βάση τον Οκτώβριο σε 8,5% τον Φεβρουάριο, ο δομικός πληθωρισμός εκτός ενέργειας και τροφίμων επιταχύνθηκε από 5,0% σε νέο υψηλό ρεκόρ 5,6% κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
2. Ο πληθωρισμός των μισθών φαίνεται ότι θα αυξηθεί από 2,9% κατά μέσο όρο σε ετήσια βάση τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2022 σε 5% φέτος. Το ρεκόρ απασχόλησης ενθαρρύνει τους εργαζόμενους να πιέσουν για υψηλότερους μισθούς για να αντισταθμίσουν μεγάλο μέρος της περσινής αύξησης των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων. Αυτό θα προσθέσει στον βασικό πληθωρισμό με την πάροδο του χρόνου.
Τα περιστέρια έχουν τέσσερα ισχυρά επιχειρήματα για μια λιγότερο επιθετική στάση:
1. Εκτός από κάποια αύξηση των δαπανών για αναψυχή, ψυχαγωγία και τουρισμό μετά την Covid, υπάρχουν ελάχιστα στοιχεία ότι η υπερβολική ζήτηση οδηγεί τον πυρήνα του πληθωρισμού. Αντίθετα, η άνοδος των τιμών της ενέργειας το 2022 εξακολουθεί να λειτουργεί στην αλυσίδα παραγωγής. Με υστέρηση, ο ενεργειακός αντίκτυπος στις τιμές των μη ενεργειακών αγαθών και υπηρεσιών θα μειωθεί από τον ετήσιο ρυθμό του βασικού πληθωρισμού χωρίς να χρειάζεται η ΕΚΤ να περιορίσει τη συνολική ζήτηση.
2. Η ευρωζώνη οδεύει προς προσωρινή αύξηση των μισθών και όχι σε αλυσιδωτή επίδραση μεταξύ μισθών και τιμών. Για παράδειγμα, οι διετείς μισθολογικές συμφωνίες με τα ισχυρά συνδικάτα μηχανικής μετάλλων και χημικών της Γερμανίας που συνήφθησαν το περασμένο φθινόπωρο υποδηλώνουν ότι οι μισθολογικές πιέσεις θα υποχωρήσουν στο 4% ή λιγότερο το 2024 έπειτα από μια προσωρινή υπερβολή το 2023.
3. Οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό παραμένουν καλά σταθεροποιημένες. Στην έρευνα καταναλωτικής εμπιστοσύνης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η ένδειξη για τις τάσεις των τιμών που αναμένονται τους επόμενους δώδεκα μήνες έχει πέσει κάτω από τον μέσο όρο της περιόδου 2017-2019.
4. Η απότομη πτώση των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου προμηνύει καλά την ανάπτυξη και τον πληθωρισμό.
Οι Χόλγκερ Σμίντινγκ και Σάλομον Φίντλερ είναι επικεφαλής οικονομολόγος και αναλυτής, αντίστοιχα, της Berenberg
Silicon Valley Bank: Νέος σχεδιασμός για τα επιτόκια από τις κεντρικές τράπεζες
Μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ο επικεφαλής της Ομοσπονδιακής τράπεζας των ΗΠΑ Τζερόμ Πάουελ και η ομόλογός του στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα Κριστίν Λαγκάρντ έστελναν σήματα για ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις επιτοκίων. Τα μεγάλα προβλήματα της Silicon Valley Bank (SVB) και του σοκ που προκάλεσε το κλείσιμο της αμερικανικής αυτής τράπεζας στις αγορές, κάνει τώρα πολύ πιο δύσκολο το έργο των κεντρικών τραπεζών.
Η προγραμματισμένη συνεδρίαση της ΕΚΤ την Πέμπτη 16 Μαρτίου και η συνεδρίαση της FED που ακολουθεί στις 21 και 22 Μαρτίου αναμένεται να συγκεντρώσουν τώρα πολύ σημαντικό ενδιαφέρον, καθώς οι αγορές βάζουν τα πάντα στο μικροσκόπιο αναζητώντας σήμα για το τι μέλλει γενέσθαι -και μάλιστα σύντομα.
Αλλαγή στρατηγικής
Τις προηγούμενες ημέρες η ΕΚΤ είχε δώσει σήμα ότι την Πέμπτη θα ανακοινώσει αύξηση επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης, ενώ σε αύξηση αναμενόταν μια εβδομάδα μετά να προχωρήσει και η FED.
Πλέον, η Goldman Sachs θεωρεί ότι η FED δεν θα προχωρήσει σε νέα αύξηση του κόστους δανεισμού αυτόν τον μήνα. Πληροφορίες του Bloomberg έφεραν επίσης τα «περιστέρια» της ευρωπαϊκής τράπεζας να ετοιμάζονται να αντισταθούν στα σχέδια των «γερακιών» για ακόμη πιο περιοριστική νομισματική πολιτική.
Πλέον, οι πρώτοι αναμένεται να υποστηρίξουν ότι τα δεδομένα στην οικονομία και στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν αλλάξει και πως χρειάζεται περισσότερη προσοχή στις επόμενες κινήσεις, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
H FED
Μέχρι πριν από λίγες ημέρες οι αγορές προεξοφλούσαν ότι τα επιτόκια της FED θα φτάσουν ακόμη και τα επίπεδα του 6%, από 4,75% που είναι σήμερα.
Στις αρχές του έτους άλλες προβλέψεις έκαναν λόγο για κορύφωση των αμερικανικών επιτοκίων στα επίπεδα του 5% περίπου και τώρα οι πιο τελευταίες αυτές προβλέψεις κάνουν λόγο για αύξηση περίπου 50 μονάδων βάσης από τα τρέχοντα επίπεδα (στο 5,25% περίπου).
Η ΕΚΤ
Επίσης μέχρι τώρα η Κριστίν Λαγκάρντ αναμενόταν να αυξήσει συνολικά φέτος και στις αρχές του 2024 το βασικό επιτόκιο χορηγήσεων της ΕΚΤ προς τις εμπορικές τράπεζες στο 3,75% περίπου, από 2,5% σήμερα. Τώρα οι αγορές περιμένουν επίσης νέο σήμα από τη Φρανκφούρτη.
Τα «στοιχήματα» για αυξήσεις επιτοκίων της ΕΚΤ έχουν αποδειχθεί μέχρι στιγμής πιο ανθεκτικά από εκείνα της Τράπεζας της Αγγλίας ή της Federal Reserve, ωστόσο η ευρύτερη πτωτική κίνηση στις αγορές έχει αντίκτυπο στις αποφάσεις. Η εκτιμώμενη κορύφωση του κύκλου σύσφιξης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει πέσει σε λίγο κάτω από το 3,75%, για πρώτη φορά εδώ και σχεδόν ένα μήνα.
Προσδοκίες για χαμηλότερες αυξήσεις έχουν δημιουργηθεί και για την Τράπεζα της Αγγλίας. Κι εκεί οι παίκτες των αγορών στοιχηματίζουν ότι το βασικό επιτόκιο απέχει μόλις 50 μονάδες βάσης από την κορυφή.
Τα ομόλογα
Οι παίκτες της αγοράς χρέους, όπως δείχνουν οι αγορές ομολόγων, αλλάζουν ξεκάθαρα τις προσδοκίες τους για τη νομισματική πολιτική. Η κίνηση της Goldman Sachs να αναφέρει ευθέως ότι δεν αναμένει πλέον αύξηση επιτοκίων από τη FED στη συνεδρίασή της τον Μάρτιο, δεδομένης της πίεσης στο τραπεζικό σύστημα, δεν φαίνεται καθόλου τυχαία. Για την Τράπεζα της Αγγλίας, οι επενδυτές βλέπουν τώρα περίπου 75% πιθανότητα αύξησης 25 μονάδων βάσης την επόμενη εβδομάδα.
Η στροφή προς τις αγορές ομολόγων οδήγησε σε άνοδο τις τιμές τους και σε σημαντικής πτώση των αποδόσεών τους, δείχνοντας προς αυτή την κατεύθυνση μεταβολής της νομισματικής πολιτικής. Οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων σημείωσαν παντού απώλειες, από τη Γερμανία έως τη Γαλλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ελβετία. Η αποκλιμάκωση έφτασε ακόμη και τις 30 μονάδες βάσης μέσα σε μια ημέρα λόγω των έντονων κινήσεων των αγορών.