Το ντιμπέιτ των πολιτικών αρχηγών δεν έγινε, αλλά ακόμα και αν γινόταν το πιθανότερο είναι ότι η συζήτηση για τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό, που απειλεί σχεδόν τον έναν στους τρεις κατοίκους της Ελλάδας, θα πέρναγε στα «ψιλά», όπως άλλωστε συνέβη και στην πρώτη προεκλογική περίοδο. Αυτό το παράδοξο εντοπίζει το Δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας, σε νέα παρέμβασή του πριν από τις δεύτερες εκλογές.
«Τα στοιχεία σχετικά με τη φτώχεια δεν έτυχαν της προσοχής που τους αρμόζει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου», τονίζει και επιχειρεί μια προσεκτική ανάλυση της τελευταίας έκθεσης της ΕΛΣΤΑΤ για την ποιότητα διαβίωσης των νοικοκυριών, που ωστόσο αφορά το 2021, πριν από την εκτόξευση της ακρίβειας και την ενεργειακή κρίση.
«Ο πληθυσμός που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού στην Ελλάδα, με βάση τον ορισμό της στρατηγικής “Ευρώπη 2030”, ανέρχεται στο 26,3% του συνολικού πληθυσμού, δηλαδή σε 2.722.000 άτομα. (…) Ο κίνδυνος παιδικής φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού για παιδιά ώς 17 ετών είναι υψηλότερος σε σχέση με αυτόν των ενηλίκων και αγγίζει το 28,1%», υπενθυμίζει το Δίκτυο, σημειώνοντας ότι η χώρα μας παραμένει στην τρίτη χειρότερη θέση της Ε.Ε. (μετά τη Ρουμανία και τη Βουλγαρία) και βιώνει «μια παρατεταμένη δωδεκαετία λιτότητας και φτώχειας».
Παράλληλα υπογραμμίζει ότι η ΕΛΣΤΑΤ δεν περιλαμβάνει στο δείγμα των μετρήσεών της σχεδόν ένα 10% που πληθυσμού που είναι κατά τεκμήριο οι πιο φτωχοί και περιθωριοποιημένοι: όσοι διαμένουν σε ξενώνες, ιδρύματα, φυλακές, γηροκομεία, άστεγοι, Ρομά, πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, μετανάστες σε δομές, άνθρωποι χωρίς μόνιμη κατοικία. «Αν μπορούσε η ΕΛΣΤΑΤ να μεγαλώσει το δείγμα για να είναι πιο αντιπροσωπευτικό, τα ποσοστά της φτώχειας θα ήταν πολύ υψηλότερα, πιθανόν πάνω από 30%», δηλώνει στην «Εφ.Συν». ο Σπύρος Ψύχας, μέλος του Δ.Σ. του Δικτύου για την Καταπολέμηση της Φτώχειας.
Ο ίδιος διευκρινίζει ότι πρόσφατα η Κομισιόν, στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής «Ευρώπη 2030», άλλαξε τη μέθοδο υπολογισμού του δείκτη φτώχειας, εμφανίζοντας χαμηλότερα ποσοστά από ό,τι την προηγούμενη δεκαετία. Η υποχώρηση του κινδύνου φτώχειας κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες στην έρευνα του 2022 (την οποία παρουσίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως «επίτευγμα») οφείλεται μεταξύ άλλων στο γεγονός ότι η σύγκριση γίνεται με την περίοδο των λοκντάουν, όταν είχε σχεδόν παγώσει η οικονομική δραστηριότητα και τα εισοδήματα είχαν μειωθεί σημαντικά. «Σε αντίθεση με την εικόνα που παρουσιάζεται, τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλύτερα σήμερα. Αν μάλιστα δεν υπήρχαν οι κοινωνικές μεταβιβάσεις (συντάξεις, προνοιακά επιδόματα), το ποσοστό κινδύνου φτώχειας θα ήταν 46%», συμπληρώνει ο κ. Ψύχας.
Το Δίκτυο υποστηρίζει ότι το εξαιρετικά υψηλό αυτό ποσοστό «αναδεικνύει την αξία των επιδομάτων και της έγκαιρης καταβολής ολόκληρων των συντάξεων στους δικαιούχους προκειμένου να αντιμετωπίζεται, έστω εν μέρει, η φτώχεια. Το στοιχείο αυτό είναι κομβικό και διότι δεν του έχει δοθεί ο χρόνος που απαιτείται στον προεκλογικό διάλογο και διότι θα πρέπει να βοηθήσει στη διαμόρφωση της επιδοματικής πολιτικής της επόμενης κυβέρνησης». Προειδοποιεί ότι «η μείωση ή η εξάλειψη των κοινωνικών επιδομάτων (οικογενειακών, παιδιού, ελάχιστου εγγυημένου, στέγασης, θέρμανσης) θα σημάνει κατακόρυφη αύξηση της φτώχειας, αν δεν εφαρμοστούν δομικές αλλαγές».
«Μιλάμε για τη φτώχεια γύρω γύρω, λέμε ότι οι τιμές αυξάνονται, αλλά δεν αγγίζουμε την ουσία του ζητήματος», επιμένει το στέλεχος του Δικτύου. «Το γεγονός ότι τα περισσότερα έσοδα του κράτους προέρχονται από τους έμμεσους φόρους που επιβαρύνουν δυσανάλογα τους πιο φτωχούς, είναι απόδειξη ότι η άνιση φορολογία αναπαράγει την κοινωνική ανισότητα και τη φτώχεια, θέμα που έχουμε αναγάγει σε κεντρικό ζήτημα φέτος για το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Καταπολέμησης της Φτώχειας», καταλήγει.
