Εάν οι ρυθμοί του πληθωρισμού φτάσουν στο 100%, όπως στην Αργεντινή σήμερα, η οικονομία είναι πλέον κατεστραμμένη – ενώ κανένας δεν μπορεί να σταματήσει αυτόν τον πληθωρισμό, με μέτρα νομισματικής πολιτικής. Η μοναδική λύση σήμερα της χώρας, είναι η χειραφέτηση της από τις δυτικές νεοφιλελεύθερες ιδέες για τις αγορές εργασίας, από την αντίστοιχη νομισματική πολιτική, από το δημόσιο χρέος και από τις χρηματοπιστωτικές αγορές – όπως τα κατάφερε στο παρελθόν η Ασία, μετά από τη μεγάλη κρίση της, αλλά με πόνο, με κόπο, με δουλειά, με αίμα και με δάκρυα. Όποιος πιστεύει πάντως πως οι ακραία νεοφιλελεύθερες ιδέες μπορούν να απελευθερώσουν μία σύγχρονη οικονομία, εντός μίας παγκόσμιας οικονομίας που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με μία δίκαιη τάξη πραγμάτων, βασισμένη σε κανόνες, είναι καταδικασμένος να αποτύχει ακόμη πιο οικτρά από τους προκατόχους του – ελπίζοντας να αποφύγει η Αργεντινή αυτήν τη μοίρα και να μην αυτοκτονήσει τελικά.
Ανάλυση
Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές σε θέματα που αφορούν την Αργεντινή – όπως στη χρεοκοπία της του 2001 , στις περιπέτειες της το 2015, στη νέα προσφυγή της στο ΔΝΤ το 2018 , στην πτώση της ισοτιμίας του νομίσματος της , καθώς επίσης στην επιστροφή του χάους το 2019, γράφοντας τότε τα εξής:
«Το βασικότερο πρόβλημα της Αργεντινής, όπως επίσης των περισσοτέρων αναπτυσσομένων οικονομιών, στις οποίες δυστυχώς συμπεριλαμβάνεται και η Ελλάδα, με εξαίρεση μία μικρή ομάδα επιτυχημένων κρατών στην Ασία, είναι η ελλιπής και μη μεθοδική συμμετοχή των εργαζομένων στην αύξηση της παραγωγικότητας – όχι μόνο δηλαδή η σύνδεση των μισθών με τον πληθωρισμό που σε ορισμένες χώρες δεν συμβαίνει ούτε καν αυτό.
Η συγκεκριμένη μέθοδος, η οποία προϋποθέτει επενδύσεις για να αυξάνεται συνεχώς η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, είναι η εγγύηση για την οικονομική επιτυχία – κάτι που έχουν υποτιμήσει πλέον ακόμη και οι βόρειες χώρες, όπως η Γερμανία, υιοθετώντας την πολιτική του μισθολογικού dumping . Το εύλογο αποτέλεσμα είναι η διεύρυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων, η μείωση της κατανάλωσης οπότε της ανάπτυξης και του ΑΕΠ, καθώς επίσης η άνοδος των χρεών – οδηγώντας τις κοινωνίες σε επικίνδυνα αδιέξοδα.
Σε κάθε περίπτωση, τα ποσοστά του πληθωρισμού στην Αργεντινή ήταν σταθερά υψηλά μετά το 2010 – ενώ η κεντρική τράπεζα της χώρας προσπαθούσε απεγνωσμένα να τα αντιμετωπίσει, με την άνοδο των επιτοκίων. Έτσι, το 2019 τα επιτόκια καταθέσεων είχαν αυξηθεί σχεδόν στο 50% – ενώ τα επιτόκια χορηγήσεων, δανείων δηλαδή, πλησίαζαν στο 70%.
Εξέλιξη εξωτερικού χρέους της Αργεντινής
Τα πραγματικά επιτόκια δανεισμού δε, δηλαδή τα ονομαστικά μείον τον πληθωρισμό, ήταν της τάξης του 10% – όπου ο κάθε οικονομολόγος γνωρίζει ότι, τόσο έντονα υψηλά επιτόκια στραγγαλίζουν την οικονομία. Αυτό ακριβώς συνέβη στην Αργεντινή, η οικονομία της οποίας σε ονομαστικούς όρους (=με τον πληθωρισμό) συρρικνώθηκε σχεδόν κατά 30% μεταξύ των ετών 2017 και 2019 – γεγονός που με τη σειρά του επιδείνωσε το βάρος του χρέους της σε ξένα νομίσματα (γράφημα, το εξωτερικό χρέος της Ελλάδας έχει υπερβεί τα 550 δις €).
Ξεκινώντας εδώ από την πραγματική και ονομαστική ισοτιμία του πέσο, του νομίσματος της (γράφημα), η δραματική υποτίμηση του το 2001 προσέφερε στη χώρα μία απίστευτη άνθηση – η οποία τροφοδοτήθηκε από τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της. Εν προκειμένω, το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της (το τεράστιο σημερινό μειονέκτημα της Ελλάδας), από σταθερά ελλειμματικό τα προηγούμενα χρόνια, παρουσίασε πολύ υψηλό πλεόνασμα – ενθουσιάζοντας κυριολεκτικά ολόκληρο τον κόσμο.
Εν τούτοις, η κυβέρνηση της Αργεντινής δεν κατάφερε να διατηρήσει το εξαιρετικά μεγάλο αυτό πλεονέκτημα, όσον αφορά το διεθνές εμπόριο – με αποτέλεσμα ήδη από το 2010 να παρουσιάζει ξανά έλλειμμα (γράφημα). Ακόμη χειρότερα, παρά το ότι η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία του πέσο υποτιμούταν συνεχώς μετά το 2003 – γεγονός που σημαίνει ότι, υπήρξε στην ουσία μία συνεχής περαιτέρω βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της χώρας.
Βέβαια, υπάρχουν πολλές ενδείξεις, σύμφωνα με τις οποίες η κυβέρνηση της Αργεντινής επέτρεψε μεν τον πληθωρισμό στη χώρα μετά το 2001, αλλά αυτό δεν αντικατοπτρίσθηκε ή δεν επιτρεπόταν να αντικατοπτρισθεί στις επίσημες στατιστικές – οπότε το πέσο μπορεί στην ουσία να ανατιμήθηκε σε πραγματικούς όρους, επειδή η υποτίμηση της ονομαστικής συναλλαγματικής ισοτιμίας δεν ήταν επαρκής, για να αντισταθμίσει τη διαφορά του πραγματικού πληθωρισμού με τα δυτικά νομίσματα.
Υπέρ αυτής της εκδοχής δεν συνηγορεί μόνο η έντονη συζήτηση εκείνης της εποχής, για τους ανεπίσημους ρυθμούς του πληθωρισμού – αλλά, επί πλέον, η αρνητική εξέλιξη του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών μετά το 2010, με το έλλειμμα να έχει διευρυνθεί σε περισσότερο από 5% έως το 2018. Παρεμπιπτόντως, για να κατανοήσουμε εδώ πόσο πολύ χειρότερη είναι η θέση της Ελλάδας, είχαμε έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών 6,6% το 2020, 6,8% το 2021 και 9,7% το 2022 (γράφημα) – γεγονότα που σημαίνουν πως τόσο το «ελληνικό ευρώ», όσο και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, έχουν καταρρεύσει.
Συνεχίζοντας στην Αργεντινή, μόνο με τη βαθιά ύφεση και με την κατάρρευση των εισαγωγών τα έτη 2020 και 2021, επέστρεψε σε πλεόνασμα το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της – όπου όμως οι διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές την είχαν ήδη ξεγράψει. Αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που απευθύνθηκε ξανά στο ΔΝΤ – ενώ, όπως έχουμε τεκμηριώσει πολλές φορές, το ΔΝΤ ενεργεί όπως εκείνος ο τεχνίτης που κρύβει μεσοπρόθεσμα προβλήματα στο κτίριο ή στη μηχανή που επιδιορθώνει, για να αναγκασθεί να το καλέσει ξανά αργότερα ο ιδιοκτήτης του
Ειδικότερα, το καλοκαίρι του 2017, όπου οι αγορές ήταν ακόμη αισιόδοξες για τις προοπτικές της, καθώς επίσης γενικότερα για τις αναδυόμενες αγορές, η Αργεντινή κατάφερε να εκδώσει ακόμη και ένα 100ετές ομόλογο – με απόδοση μόλις 8% .Εν τούτοις στις αρχές του 2018, με την αμερικανική οικονομία να αναπτύσσεται και με τις νέες θέσεις εργασίας να υπερβαίνουν τις προσδοκίες, οι χρηματοπιστωτικές αγορές ξεκίνησαν να «στοιχηματίζουν» σε μία αυστηρότερη νομισματική πολιτική της Fed – οπότε στην ανατίμηση του δολαρίου.
Το γεγονός αυτό ισοδυναμούσε με τη φυγή κεφαλαίων από την Αργεντινή προς τις ΗΠΑ – οπότε με την ελεύθερη πτώση της ισοτιμίας του πέσο (γράφημα). Η αρνητική δε αυτή εξέλιξη μπορούσε να αντιμετωπισθεί μόνο με υψηλότερα επιτόκια, εις βάρος της οικονομίας – λόγω των χαμηλών συναλλαγματικών αποθεμάτων και της έλλειψης διεθνούς υποστήριξης.
Η επανάληψη της ιστορίας
Περαιτέρω, παραμένει από τα παραπάνω το εξής απλό μήνυμα – το ότι ακόμη και 20 χρόνια μετά το συναλλαγματικό δράμα της Αργεντινής, ούτε η Δύση, ούτε η ίδια η χώρα έχουν καταλάβει γιατί οι άνθρωποι κάνουν κύκλους και η ιστορία επαναλαμβάνεται, αντί να προοδεύουν. Ειδικότερα, δεν μπορεί παρά να απορεί κανείς σχετικά με το γιατί το νομισματικό μας σύστημα καθιστά αδύνατο το διεθνές εμπόριο και δεν επιτρέπει στις αναπτυσσόμενες χώρες εκτός Ασίας, να σταθεροποιήσουν την εξωτερική αξία του νομίσματος τους – με τέτοιον τρόπο, έτσι ώστε να παραμένουν ανταγωνιστικές διεθνώς.
Από την άλλη πλευρά είναι γνωστό πως το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό «καζίνο» εξακολουθεί να δίνει τον τόνο και να παράγει ψευδείς συναλλαγματικές ισοτιμίες – οι οποίες οδηγούν συστηματικά σε λάθος οικονομικές πολιτικές. Ταυτόχρονα, τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και στα διεθνή χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, δεν έχει γίνει κατανοητό το ότι, μόνο μία μισθολογική πολιτική σταθεροποίησης των ρυθμών του πληθωρισμού, είναι κατάλληλη για το συνδυασμό της σταθερότητας των τιμών και για την άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Αντίθετα, η λανθασμένη οικονομική πολιτική που επιβάλλεται καταναγκαστικά από το εξωτερικό, έχει ως αποτέλεσμα να αναζητούνται με μεγεθυντικό φακό οι αναπτυξιακές επιτυχίες σε αυτές τις χώρες – με εξαίρεση πάντα την Ασία που οι οικονομίες της είναι «οχυρωμένες» (προστατευτισμός).
Τα θύματα αυτής της λανθασμένης πολιτικής είναι κυρίως οι άνθρωποι στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες χώρες – οι προοπτικές των οποίων για ένα καλύτερο μέλλον «μπλοκάρονται», οπότε αναζητούν τη σωτηρία τους τη μετανάστευση. Έτσι όμως μεταφέρονται τα προβλήματα τους στη Δύση – η οποία αδυνατεί πια να ανταπεξέλθει με τις μεταναστευτικές εισροές.
Στην περίπτωση της Αργεντινής, το πόσο παράλογος ήταν ο καθορισμός της ισοτιμίας του πέσο προς το δολάριο στο 1:1 στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η σύνδεση δηλαδή του πέσο με το δολάριο με τη σύμφωνη γνώμη του ΔΝΤ, φαίνεται από το γεγονός ότι, αφενός μεν η Αργεντινή χρεοκόπησε, αφετέρου το ένα δολάριο κοστίζει σήμερα πάνω από 350 πέσο – ενώ την ίδια στιγμή ο βιομηχανοποιημένος κόσμος παρακολουθεί το νοτιοαμερικανικό δράμα πάνω από 20 χρόνια, χωρίς καν να σκέφτεται να εμπλακεί.
Οι σημερινές εξελίξεις
Συνεχίζοντας, η κατάσταση στη χώρα σήμερα είναι τραγική – αφού το ποσοστό του πληθωρισμού έχει υπερβεί πλέον το 100%, ενώ η φτώχεια έχει εξελιχθεί σε μαζικό φαινόμενο. Χρειάστηκαν δε αρκετές σοσιαλιστικές κυβερνήσεις και η υπερσυντηρητική του M. Macri από το 2015 έως το 2019, καθώς επίσης η «βοήθεια» του ΔΝΤ, για να καταστραφεί ξανά η Αργεντινή – μία χώρα που έχει πραγματικά τεράστιες αναπτυξιακές δυνατότητες.
Τα ίδια ακριβώς θα λέγαμε και για την Ελλάδα – όπου, παρά το PSI, το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας και τους πλειστηριασμούς της ιδιωτικής, τα δημόσια και ιδιωτικά μας χρέη συνεχίζουν να αυξάνονται. Την ίδια στιγμή, η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας μειώνεται, παρά την εγκληματική εσωτερική υποτίμηση, τα δίδυμα ελλείμματα επανήλθαν και το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι το τρίτο χαμηλότερο στην ΕΕ – ενώ η παρακάτω εικόνα είναι χαρακτηριστική του καταντήματος μας (ενώ η σημερινή εικόνα μας είναι φαινομενικά μόνο καλύτερη και η πραγματικότητα θα φανεί στην επόμενη ύφεση και αποπληθωρισμό, όπως συνέβη το 2009).
Η Αργεντινή τώρα έχει ξανά εκλογές το Φθινόπωρο – ενώ στις προκριματικές που διεξήχθησαν ήδη, δεν κέρδισε οριακά ένας υπερσυντηρητικός πολιτικός όπως ο M. Macri, αλλά κάποιος «τρελός» ακραία νεοφιλελεύθερος και πολύ πιο δεξιός: ο J. Milei. Ο άνθρωπος αυτός, ο οποίος έχει περιγράψει τον εαυτό του ως «αναρχοκαπιταλιστή», έχει πολλές τρελές ιδέες – ενώ η «καλύτερη» ίσως είναι η πρόθεση του να καταργήσει το εθνικό νόμισμα, το πέσο, αντικαθιστώντας το με το δολάριο. Η μαγική λέξη του είναι η πλήρης δολαριοποίηση – ενώ υπόσχεται πως δεν θα υπάρξει έτσι πια κανένα νόμισμα και καμία εθνική νομισματική πολιτική που να μπορεί να οδηγήσει τους Πολίτες σε απόγνωση.
Βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον δείχνουν να σκίζει κάρτες με τα ονόματα των υπουργείων από έναν τοίχο και να τις πετάει στον αέρα – για να τονίσει τη δέσμευσή του να συρρικνώσει το κράτος. Όπως δηλώνει δε o Milei, πρώην τηλεοπτικός σχολιαστής που στα 52 του δεν είχε ποτέ εκτελεστικό αξίωμα και μπήκε στην πολιτική μόλις πριν από τέσσερα χρόνια, «Το κράτος δεν είναι η λύση, είναι το πρόβλημα – ο φιλελευθερισμός είναι παρών σε κάθε πτυχή της ζωής μου» .
Έχει δυσφημήσει πάντως ολόκληρη την πολιτική τάξη της Αργεντινής ως κλέφτες και αποκαλεί τους φόρους «βίαιη πράξη» – ενώ οι λύσεις που προτείνει είναι απλές: «Μειώστε τις δαπάνες, εξισορροπήστε τον προϋπολογισμό, αντικαταστήστε το απελπιστικά υποτιμημένο πέσο με το δολάριο ΗΠΑ ως εθνικό νόμισμα και κλείστε την κεντρική τράπεζα». Προφανώς δε, είναι υπέρ του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας – την οποία επικροτούν πάντοτε οι αγορές.
Φυσικά δεν κέρδισε ακόμη τις προεδρικές εκλογές που θα διεξαχθούν στα τέλη Οκτωβρίου, αλλά το γεγονός ότι πήρε το 30% των ψήφων στις προκριματικές, με ένα τέτοιο πρόγραμμα, τεκμηριώνει την πλήρη απόγνωση των Αργεντινών – καθώς επίσης την ολοκληρωτική αποτυχία του ΔΝΤ.
Το παράδειγμα δολαριοποίησης του Ισημερινού
Περαιτέρω, το τι ακριβώς σημαίνει «δολαριοποίηση», μπορεί εύκολα να μελετηθεί σε μία άλλη χώρα της Λατινικής Αμερικής – στον Ισημερινό, γνωστό από το επαχθές χρέος , ο οποίος επίσης θα έχει εκλογές και φαίνεται πως θα διολισθήσει σε μία πολιτική κατάσταση, τουλάχιστον τόσο χαοτική, όσο στην Αργεντινή. Ο Ισημερινός έχει προβεί στη δολαριοποίηση το 2000 – ενώ το αποτέλεσμα αυτής της μετάβασης απέχει πολύ από την πρόοδο και τη σταθερότητα που διακηρύσσουν οι υποστηρικτές αυτής της ριζοσπαστικής κίνησης.
Ειδικότερα, ενώ δεν υπάρχουν πλέον άμεσες συναλλαγματικές κρίσεις σε μία «δολαριοποιημένη» χώρα, σημειώνεται συνήθως μία σταδιακή πτώση της οικονομίας της – επειδή (α) ο πληθωρισμός είναι σχεδόν πάντα πολύ υψηλός, διαβρώνοντας ως εκ τούτου την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της και (β) η πληρωμή των δανείων σε δολάρια, έχει ως αποτέλεσμα τη συστηματική υπερφορολόγηση των εγχωρίων επενδυτών.
Το χειρότερο όμως είναι το ότι, πρόκειται για ένα «ταξίδι» χωρίς επιστροφή – μονής κατεύθυνσης. Εν προκειμένω ο ηγέτης του Εκουαδόρ, ο R. Correa, προσπάθησε πολλές φορές κατά τη διάρκεια της δεκαετούς θητείας του, να σχηματίσει ένα συνασπισμό νομισματικής συνεργασίας στη Λατινική Αμερική – ο οποίος θα του έδινε πιθανότατα την ευκαιρία να αμφισβητήσει τη δολαριοποίηση. Δεν τα κατάφερε όμως, επειδή ολόκληρη η περιοχή δεν στήριξε αυτήν την πρωτοβουλία – είτε από αδιαφορία, είτε από αντιπαλότητα, είτε από το φόβο της απέναντι στις ΗΠΑ, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο.
Έτσι, χωρίς μία τέτοια διεθνή συμφωνία, ο Correa δεν τόλμησε την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα – σημειώνοντας πως από τη στιγμή εκείνη και μετά που οι Πολίτες έχουν ένα σταθερό νόμισμα, όπως το δολάριο (το ευρώ οι Έλληνες), καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να τους πείσει πως θα είναι σε θέση να υιοθετήσει ένα νέο εθνικό νόμισμα που θα είναι τόσο σταθερό όσο το δολάριο, ενώ ταυτόχρονα δεν θα έχει τα πολύ σοβαρά μειονεκτήματα της δολαριοποίησης. Με απλά λόγια, οι άνθρωποι που έχουν υποφέρει από έναν συνεχή πληθωρισμό και από υποτιμήσεις, δεν μπορούν ποτέ να «παρασυρθούν» στην περιπέτεια ενός εθνικού νομίσματος – όσο και αν είναι φανερά τα μειονεκτήματα του ξένου που διαθέτουν.
Παρεμπιπτόντως στην περίπτωση της Ευρωζώνης, παρά το ότι όλες οι χώρες γνωρίζουν πως «ληστεύονται» νομισματικά, μέσω του ευρώ δηλαδή, κυρίως από τη Γερμανία και δευτερευόντως από την Ολλανδία, από τις δύο χώρες που έχουν υιοθετήσει την πολιτική της φτωχοποίησης του γείτονα , παράγοντας υπερβολικά υψηλά πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών τους (τα πλεονάσματα του ενός είναι ελλείμματα του άλλου – πρόκειται για μηδενικό άθροισμα), καμία δεν τολμάει να αντιδράσει – ούτε να καταγγείλει αυτές τις χώρες για την παράνομη ουσιαστικά συμπεριφορά τους.
Σε κάθε περίπτωση, όσες χώρες ζουν πάνω από τις δυνατότητες της οικονομίας τους, γεγονός που τεκμηριώνεται από τα ελλείμματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών τους, αργά ή γρήγορα αντιμετωπίζουν πρόβλημα στο νόμισμα τους – επειδή τα ελλείμματα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προκαλούνται από υπερτιμημένα νομίσματα, τα οποία απαιτούν την υποτίμηση του νομίσματος της ελλειμματικής χώρας. Εάν βέβαια διαθέτουν όλες το ίδιο νόμισμα, όπως στην Ευρωζώνη, η υποτίμηση «μεταφέρεται» κατά κάποιον τρόπο στους μισθούς – επίσης στο κόστος ζωής, στις εγχώριες επενδύσεις κοκ.
Εκτός από την Ευρώπη, η απόφαση σχετικά με το εάν τα νομίσματα πρέπει να ανατιμηθούν ή να υποτιμηθούν, επαφίεται στις αγορές συναλλάγματος – επειδή εκεί που οι τράπεζες και τα hedge funds που κερδοσκοπούν με μεγάλα ποσά, δεν θέλουν να χαλάσουν οι δουλειές τους. Όταν δε οι χώρες βυθίζονται σε κρίσεις, επειδή οι κερδοσκόποι υπερβάλουν, οπότε «λερώνουν» το νόμισμα μίας χώρας, όπως της Βραζιλίας ή της Αργεντινής (πρόσφατα της Ρωσίας), χωρίς κανέναν αντικειμενικό λόγο, τότε στέλνεται το ΔΝΤ – το οποίο κάνει τα πάντα πολύ χειρότερα, επειδή έχει δεσμευθεί να τοποθετεί την εξουσία των αγορών επάνω από οτιδήποτε άλλο.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, όλα αυτά δεν σημαίνουν πως οι ανεπιθύμητες εξελίξεις οφείλονται πάντοτε στους άλλους – αφού οι ίδιες οι χώρες διαπράττουν πολλές φορές μεγάλα και ασυγχώρητα λάθη. Εν προκειμένω, οι άνθρωποι στη Λατινική Αμερική και όχι μόνο δεν έχουν ακόμη καταλάβει ότι, ο πληθωρισμός καταλήγει πάντοτε σε μεγάλες κρίσεις – οπότε δεν πρέπει καν να ξεκινήσει.
Ο παρατεταμένος πληθωρισμός δε, είναι το αποτέλεσμα της αποτυχίας της πολιτικής ηγεσίας – η οποία δεν καταφέρνει ή δεν προσπαθεί καν να επιτύχει τη συναίνεση όλων των κοινωνικών ομάδων. Να καταφέρει δηλαδή και να καταστήσει σε όλους σαφές ότι, η κατανομή του παραγομένου προϊόντος πρέπει να είναι δίκαιη – ενώ όσοι προσπαθούν να εξαπατήσουν τους άλλους, δεν πρόκειται να τα καταφέρουν ποτέ.
Μία τέτοια προσπάθεια είναι όμως αξιόπιστη, μόνο εάν συνοδεύεται από την προθυμία μίας κυβέρνησης να δρομολογήσει μία φορολογική πολιτική, ικανή να αντιμετωπίσει τις ανισότητες που ήδη υπάρχουν – ενώ αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να αποτραπούν οι μαζικές συγκρούσεις αναδιανομής των εισοδημάτων, με τις επακόλουθες πληθωριστικές φάσεις που μία κεντρική τράπεζα μπορεί να σταματήσει μόνο με βίαιο τρόπο.
Εάν όμως οι ρυθμοί του πληθωρισμού φτάσουν στο 100%, όπως στην Αργεντινή σήμερα, η οικονομία είναι πλέον κατεστραμμένη – ενώ κανένας δεν μπορεί να σταματήσει αυτόν τον πληθωρισμό, με μέτρα νομισματικής πολιτικής. Η μοναδική λύση σήμερα της Αργεντινής, είναι η χειραφέτηση της από τις δυτικές νεοφιλελεύθερες ιδέες για τις αγορές εργασίας, από την αντίστοιχη νομισματική πολιτική, από το δημόσιο χρέος και από τις χρηματοπιστωτικές αγορές – όπως τα κατάφερε στο παρελθόν η Ασία, μετά από τη μεγάλη κρίση της, αλλά με πόνο, με κόπο, με δουλειά, με αίμα και με δάκρυα.
Όποιος πιστεύει πάντως πως οι ακραία νεοφιλελεύθερες ιδέες μπορούν να απελευθερώσουν μία σύγχρονη οικονομία, εντός μίας παγκόσμιας οικονομίας που δεν έχει καμία απολύτως σχέση με μία δίκαιη τάξη πραγμάτων, βασισμένη σε κανόνες, είναι καταδικασμένος να αποτύχει ακόμη πιο οικτρά από τους προκατόχους του – ελπίζοντας να αποφύγει η Αργεντινή αυτήν τη μοίρα και να μην αυτοκτονήσει τελικά.
