«Δεν έχουμε κάποια δείγματα ότι η κερδοσκοπία βαραίνει πάρα πολύ στην αύξηση των τιμών στα τρόφιμα». Την, τουλάχιστον παράδοξη, αν όχι και εξοργιστική εκτίμηση διατύπωσε ο επίτροπος Γεωργίας της Ε.Ε. Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, μιλώντας την περασμένη Τρίτη στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου στο Στρασβούργο και απαντώντας στα σχετικά πιεστικά ερωτήματα των ευρωβουλευτών για το αν η Κομισιόν προτίθεται να πάρει μέτρα ώστε να ανακόψει το ράλι τιμών στα γεωργικά προϊόντα και στα λιπάσματα.
«Δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να γίνει», ήταν η επωδός των απαντήσεών του στα στοιχεία που παρουσίασαν ευρωβουλευτές από χώρες με πολύ υψηλούς δείκτες (όπως π.χ. η Ουγγαρία όπου σε βασικά τρόφιμα οι τιμές έχουν αυξηθεί κατά 49% ή η Ρουμανία στην οποία, όπως είπε ευρωβουλευτής, εξαφανίστηκε το γάλα από τα ράφια). Αμήχανη ήταν και η απάντηση του επιτρόπου όταν άλλος βουλευτής από την Ιταλία αντιπαρέβαλε στην πολιτική της Ε.Ε. την πρόσφατη απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν στις ΗΠΑ να χορηγήσει 20 δισ. ευρώ μόνο για τη στήριξη του γεωργικού τομέα.
Από τις απαντήσεις του επιτρόπου δεν προκύπτει ούτε καν ως πρόθεση η χρήση νέων εργαλείων για την αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών. Βεβαίως ο κ. Βοϊτσεχόφκσι, εκφράζοντας προσωπική -όπως είπε- άποψη, τάχθηκε υπέρ της μείωσης ή και της κατάργησης του ΦΠΑ στα γεωργικά προϊόντα, αλλά αποσαφήνισε ότι ο προϋπολογισμός για τη γεωργία είναι εξαιρετικά χαμηλός. Μόλις το 0,4% του ΑΕΠ της Ε.Ε. προβλέπεται για την ασφάλεια τροφίμων ενώ το γεωργικό απόθεμα για 10 εκατομμύρια γεωργούς στην Ε.Ε. είναι μόνο 500 εκατ. ευρώ.
Παραδέχτηκε ότι το κόστος παραγωγής των τροφίμων αυξήθηκε κατά 30% και ότι η τιμή των λιπασμάτων (για τα οποία ήδη η Επιτροπή έχει παρουσιάσει μέτρα στήριξης των παραγωγών) παραμένει καίριο θέμα. «Παροτρύνουμε τους γεωργούς να δημιουργήσουν τα δικά τους λιπάσματα με φυσικούς τρόπους», είπε ο επίτροπος. Πρόσθεσε ότι το εισόδημα των γεωργών αυξήθηκε παντού και σε μέσους όρους κατά 13% (με εξαίρεση τη Ρουμανία στην οποία είχε μεγάλη μείωση κι αυτό αποτελεί θέμα ελέγχου). Ωστόσο, «το γεωργικό εισόδημα παραμένει χαμηλότερο από την αύξηση των τιμών».
«Και τι θα κάνετε για την κερδοσκοπία των τιμών στα τρόφιμα;» ρωτήθηκε επανειλημμένα. «Η κερδοσκοπία δεν μπορεί να αποκλειστεί. Ωστόσο, οι συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού στην αγορά ελέγχονται από τους εθνικούς οργανισμούς των κρατών-μελών. Δεν έχουμε κάποια δείγματα ότι η κερδοσκοπία βαραίνει πάρα πολύ στην αύξηση των τιμών. Οχι, ο πόλεμος στην Ουκρανία είχε ως απόρροια την αύξηση των τιμών των λιπασμάτων και όλων των προϊόντων και ειδών διατροφής» επέμεινε ο επίτροπος.
Το μόνο θετικό από αυτή τη συζήτηση είναι η διαπίστωση ότι η βιολογική γεωργία, που έχει μικρότερη εξάρτηση από τα χημικά λιπάσματα, αποδείχτηκε πιο ανθεκτική απέναντι στη λαίλαπα του πληθωρισμού. «Οι τιμές των βιολογικών προϊόντων κυμάνθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτά της συμβατικής γεωργίας στην Ε.Ε. Φυσικά, από μόνη της δεν μπορεί να αποτελέσει επαρκή εναλλακτική λύση για τις επισιτιστικές ανάγκες, αλλά τα κράτη-μέλη οφείλουν να αποδείξουν ότι είναι προτιμητέα στους δημόσιους διαγωνισμούς για να πετύχουμε τον στόχο μας, που είναι μέχρι το 2030 στο 25% των εδαφών της Ε.Ε. να καλλιεργούνται βιολογικά προϊόντα», είπε ο Βοϊτσεχόφσκι. Υποσχέθηκε δε, ως επιβράβευση όλων όσοι τηρούν τα περιβαλλοντικά πρότυπα στην αγροτική παραγωγή, ότι η Κομισιόν θα αρχίσει να τους «πληρώνει, έστω και αναδρομικά». Επίσης, πρόσθεσε ότι η Επιτροπή μελετά την ιδέα ανάπτυξης πρωτεϊνούχων συστατικών στην Ευρώπη για μεγαλύτερη απεξάρτηση της γεωργίας.
