Οπως φαίνεται, τελικά μετά από πολύ καιρό και πολύ μεγάλη προσπάθεια, ο στόχος των κεντρικών τραπεζών ΗΠΑ και Ευρωπαϊκής Ενωσης επιτυγχάνεται. Μέσω της αύξησης των επιτοκίων και με την πρόφαση του πληθωρισμού θα καταφέρουν να ρίξουν τις οικονομίες σε ύφεση και τα χρηματιστήρια σε πτωτικό σπιράλ
Οι δείκτες των ευρωπαϊκών οικονομιών είναι ανησυχητικοί. Διάφοροι διεθνείς οίκοι περιορίζουν τις θετικές προβλέψεις τους για τις οικονομίες και μειώνουν τις εκτιμήσεις για τον ρυθμό ανάπτυξης των ευρωπαϊκών χωρών. Κάποιοι θεωρούν ότι ήδη ορισμένες ευρωπαϊκές οικονομίες βρίσκονται σε ύφεση. Οι γερμανικές εξαγωγές υποχωρούν, το ίδιο και το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας. Το κόστος εξυπηρέτησης του ιταλικού χρέους αυξάνεται επικίνδυνα, το ίδιο και το κόστος εξυπηρέτησης των δανείων όλων των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Ολα αυτά οφείλονται στην αύξηση των επιτοκίων του ευρώ που αποφάσισε και συνεχίζει επίμονα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με την πρόφαση της καταπολέμησης του πληθωρισμού. Η αύξηση του κόστους των δανείων, όμως, μετακυλίεται στις τιμές των προϊόντων και των υπηρεσιών δημιουργώντας τελικά αυτή επιπλέον πληθωρισμό. Βεβαίως, από ένα σημείο και μετά οι καταναλωτές δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να αγοράζουν τα ακριβά προϊόντα και η ζήτηση θα μειωθεί. Ομως οι τιμές δεν θα πέσουν.
Ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ ήταν αληθινός και ορθώς η Fed αύξησε τα επιτόκια. Ηταν πληθωρισμός ζήτησης. Στην Ευρώπη, όμως, δεν υπήρχε πληθωρισμός. Υπήρχε μια ξαφνική ανατίμηση των τιμών ενέργειας και όλων των πρώτων υλών λόγω πολέμου στην Ουκρανία. Η απότομη και μεγάλη ανατίμηση που οφείλεται στις ελλείψεις και στη διάσπαση της εφοδιαστικής αλυσίδας δεν αντιμετωπίζεται αναγκαία με αύξηση των επιτοκίων. Δεν είναι πληθωρισμός ζήτησης, ούτε ο περιορισμός της ζήτησης θα ρίξει τις τιμές.
Αντίθετα, η αύξηση των επιτοκίων δημιούργησε πληθωρισμό οδηγώντας τις επιχειρήσεις σε ακόμη υψηλότερες τιμές για τον καταναλωτή. Και καθώς οι κυβερνήσεις ακολουθούσαν αντίθετη πολιτική από τις κεντρικές τράπεζες, έδιναν δηλαδή χρήμα με επιδόματα και αυξήσεις μισθών για να αντιμετωπιστεί η ακρίβεια, τελικά, σε συνδυασμό κυβερνήσεις και ΕΚΤ πέτυχαν την τέλεια συνταγή καταστροφής. Δημιούργησαν πληθωρισμό και ταυτόχρονα προκάλεσαν ύφεση στις οικονομίες.
Τι μας περιμένει τώρα; Καταρχάς κρίση στις εταιρείες real estate στην Ευρώπη (εννοείται και στις ΗΠΑ), νέα γενιά κόκκινων δανείων στις ευρωπαϊκές τράπεζες λόγω κατάρρευσης των μεγάλων εταιρειών διαχείρισης ακινήτων και προβλήματα εξυπηρέτησης χρέους σε όλες τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα αντιμετωπίσουν σύντομα πρόβλημα μείωσης των πωλήσεων και αύξησης του κόστους τους και πολλές δεν θα αντέξουν.
Η παρέμβαση της «προστάτιδος» της σταθερότητας των τιμών και του νομίσματος, δηλαδή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, ήταν ολέθρια, εκτός αν ο στόχος ήταν ακριβώς αυτός. Η αποθέρμανση των οικονομιών και η μετάβαση σε ύφεση. Γιατί όμως να είναι αυτός ο στόχος; Τι εξυπηρετεί η ύφεση που προκαλείται από την αύξηση των επιτοκίων;
Μήπως εντάσσεται στη διαμάχη μεταξύ «κορακιών» και «περιστερών», δηλαδή των κεντρικών τραπεζιτών των χωρών υπό γερμανική επιρροή και των κεντρικών τραπεζιτών των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου, μια διαμάχη που μαίνεται καιρό τώρα σχετικά με τη νομισματική πολιτική που πρέπει να επιβληθεί στην Ευρώπη; Μήπως απλώς για να αυξηθεί η κερδοφορία των τραπεζών από την αύξηση των επιτοκίων των δανείων; Ή μήπως επειδή η ΕΚΤ δεν έχει κανένα άλλο εργαλείο παρέμβασης στις αγορές πλην της αύξησης των επιτοκίων και φοβήθηκε ότι κάτι πρέπει να κάνει για να μη φανεί αδρανής; Εξωφρενικό μεν, πιθανό δε.
Σε κάθε περίπτωση, η πορεία των ευρωπαϊκών οικονομιών δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή θετική, τα προβλήματα είναι μπροστά μας και αυτό δεν θα αφήσει ανεπηρέαστη ούτε την Ελλάδα, η οικονομία της οποίας εξαρτάται πλήρως από τις διεθνείς οικονομίες. Τόσο η επενδυτική βαθμίδα, την οποία κυνηγάει ως ιερό δισκοπότηρο η κυβέρνηση, όσο και οι ξένες επενδύσεις, τις οποίες περιμένουμε ως μάννα εξ ουρανού, εμποδίζονται από αυτές τις εξελίξεις. Και δυστυχώς η ελληνική οικονομία δεν διαθέτει εσωτερική δύναμη για να στηριχθεί στα πόδια της σταθερά αν έξω υπάρχει ύφεση.
Οι ασήμαντες ελληνικές εξαγωγές θα δυσκολευτούν, το ίδιο και ο τουρισμός σε περίπτωση που οι Ευρωπαίοι καταναλωτές ζορίζονται οικονομικά. Και ήδη αυτό συμβαίνει. Δεν είναι λοιπόν καιρός για ανοίγματα επιχειρηματικά ή επενδυτικά υπό αυτές τις προοπτικές, τουλάχιστον μέχρι να δούμε πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στις ευρωπαϊκές οικονομίες και στα διεθνή χρηματιστήρια.
