Ακίνητα: Κλείνει πριν καν ανοίξει τελικά, το «παράθυρο» για μαζικές διορθώσεις και μειώσεις των αυξημένων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που ίσχυσαν τόσο για τον ΕΝΦΙΑ,όσο και για τις μεταβιβάσεις ακινήτων από πέρυσι.
Το κείμενο του νομοσχέδιου τουυπουργείο Οικονομικών που κατέθηκε στη Βουλή τα μεσάνυχτα της Παρασκευής, αποκαλύπτει ότι τυχόν μείωση των αντικειμενικών, δεν πρόκειται να επηρεάσει ούτε τον ΕΝΦΙΑ του 2022 αναδρομικά, αλλά ούτε και του 2023 ενδεχομένως. Πολύ δε περισσότερο, δεν πρόκειται να γεννήσει αξιώσεις για αναδρομικά πχ για μεταβιβάσεις ακινήτων κλπ.
Και αυτό διότι, όπως αναφέρει η διάταξη:
1. στην περίπτωση που πραγματοποιηθεί επανάληψη της διαδικασίας για συγκεκριμένες ζώνες «οι αξίες που καθορίζονται κατόπιν αυτής ισχύουν από την έναρξη ισχύος της σχετικής απόφασης κι εφεξής». Άρα ό,τι έγινε μέσα στο 2022 δεν αλλάζει.
2. τυχόν διόρθωση ή μείωση θα επέλθει, αφού πρώτα οι δήμοι υποβάλουν τις προτάσεις τους. Πότε θα το πράξουν αυτό; Όταν ανοίξει ειδικά για αυτούς η ηλεκτρονική πλατφόρμα . Και συγκεκριμένα «οι δήμοι δύνανται από τις 10.12.2022 έως και τις 20.1.2023 να υποβάλουν τη γνώμη (…) για τις τιμές ζώνης της χωρικής τους αρμοδιότητας. Οι αιτιολογημένες γνώμες κατατίθενται ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης»… Άρα οι δήμοι θα υποβάλλουν προτάσεις και μετά την Πρωτοχρονιά, ή σχεδόν μέχρι τα τέλη του μήνα –και αν δεν δοθεί άλλη παράταση. Συνεπώς, από τη διάταξη αυτή δεν επηρεάζεται στο παραμικρό ο ΕΝΦΙΑ του 2023, ο οποίος υπολογίζεται και επιβάλλεται με βάση τις Τιμές Ζώνης , όπως αυτές είχαν διαμορφωθεί την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους. Και έτσι δεν θα έχουν προλάβει ως την 1/1/2023 να μεταβληθούν εκείνες που ίσχυαν και την 1/1/2022.
Το σημαντικότερο όλων όμως είναι τι ΔΕΝ αναφέρει η διάταξη
Στις 13 σελίδες της Εκθεσης του Γενικού Λογιστηρίου, όπου γίνεται αποτίμηση του κόστους κάθε άρθρου του προς ψήφιση νομοσχεδίου, για το άρθρο 51 δεν περιλαμβάνει καμία απολύτως πρόβλεψη για απώλεια εσόδων για το Δημόσιο. Τόσο ασήμαντη δηλαδή θεωρείται η όποια «απώλεια» του Κράτους για το 2023 και όλα τα επόμενα χρόνια, που το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους δεν κάνει καμία απολύτως αναφορά, όχι μόνον ποσοτικά (σε ευρώ), αλλά ούτε και υποθετικά! Δεν αναγράφεται πουθενά «ενδεχόμενη απώλεια εσόδων» για το επίμαχο άρθρο 51, όπως αντιθέτως κάνει για άλλα άρθρα του ίδιο νομοσχεδίου, σε περιπτώσεις όπου δεν μπορεί κανείς να κάνει ούτε κατά προσέγγιση μιαν προεκτίμηση, επειδή το τελικό κόστος εξαρτάται από τα πραγματικά περιστατικά –πχ τον αριθμό των δήμων που θα ενταχθούν κλπ.
Τι σημαίνουν όλα αυτά;
Ότι στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν λήξαν το θέμα των νέων αντικειμενικών και μόνο για 3-4 οριακές περιπτώσεις ίσως, σε περιοχές ή σημεία κάποιων ακριτικών ή άλλων δήμων, μπορεί να δεχθεί τώρα τις εισηγήσεις και παρατηρήσεις τους –επειδή δεν τις έκαναν όταν τους είχαν ζητηθεί πριν εκδοθούν οι αποφάσεις.
«Πρώτη και καλύτερη» θεωρείται η περίπτωση της Αστυπάλαιας όπου, όπως όλα δείχνουν, η αντικειμενική θα προσγειωθεί απότομα, αφού «πέταξε» πέρυσι από τα 650 στα … 1.850 έως στα 2.150 ευρώ (αύξηση 200%) ενώ μαζί του «πέταξε» και ο ΕΝΦΙΑ για σπίτι 80 τετραγωνικά σε 14 στρέμματα με ελιές και ζωοτροφές, από τα 1.300 στα 9.000 ευρώ! Αντίστοιχα υποψήφια προς εξέταση είναι η Ιθάκη (με αύξηση 250%), η Ρόδος (+200%), η Κως (+100%) αλλά για ορισμένα σημεία και περιοχές μόνο.
Ολόκληρη η διάταξη του νομοσχεδίου (άρθρο 51) προβλέπει τα εξής για τους ενδιαφερόμενους:
Α) Έκθεση Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους: «Ορίζεται το αναφερόμενο χρονικό διάστημα ως προθεσμία υποβολής απόψεων από τους δήμους επί της διαμόρφωσης των τιμών ζώνης χωρικής τους αρμοδιότητας για τις τιμές ζώνης που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2022, και καθορίζεται η διαδικασία υποβολής και επεξεργασίας τους. (άρθρο 51)»
Β) Αιτιολογική Έκθεση:
Άρθρο 51
Με την αξιολογούμενη ρύθμιση προβλέπεται υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η δυνατότητα επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού τιμών εκκίνησης των περιοχών, οι οποίες είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, κατόπιν υποβολής από την 10η.12.2022 έως και την 20η.1.2023 της προβλεπόμενης γνώμης των δημοτικών συμβουλίων των οικείων δήμων. Είναι γεγονός ότι, κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, βάσει της υπό στοιχεία 57732 ΕΞ 2021 κοινής απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών (Β΄ 2375), διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές, δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία,τα οποία δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα, ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων.
Γ) Διάταξη νομοσχεδίου:
Άρθρο 51
Προσδιορισμός αξίας ακινήτων – Τροποποίηση παρ. 1Α άρθρου 41 ν. 1249/1982
Στην παρ. 1Α του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 (Α΄ 43) προστίθενται εδάφια όγδοο, ένατο, δέκατο, ενδέκατο και δωδέκατο ως εξής:
«Ειδικά για τις τιμές ζώνης που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2022 βάσει της υπό στοιχεία 57732 ΕΞ 2021 κοινής απόφασης του Υπουργού και του Υφυπουργού Οικονομικών (Β΄ 2375) οι δήμοι δύνανται από τις 10.12.2022 έως και τις 20.1.2023 να υποβάλουν τη γνώμη του έβδομου εδαφίου για τις τιμές ζώνης της χωρικής τους αρμοδιότητας.
Οι αιτιολογημένες γνώμες κατατίθενται ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο, που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων, όπως ορίζεται με την υπό στοιχεία 8843 ΕΞ 2020 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (Β΄ 130).
Η Επιτροπή, ύστερα από πρόσβαση στη βάση δεδομένων του προηγούμενου εδαφίου, εξετάζει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, και εισηγείται στον Υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας.
Ο Υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας. Αν πραγματοποιηθεί επανάληψη της διαδικασίας για συγκεκριμένες ζώνες, οι αξίες που καθορίζονται κατόπιν αυτής ισχύουν από την έναρξη ισχύος της σχετικής απόφασης κι εφεξής.»
Ποιοι δήμοι θα σπεύσουν για μείωση αντικειμενικών τιμών ακινήτων
«Παράθυρο» για στοχευμένες διορθώσεις στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων σε περιοχές με υπερβολικές αυξήσεις μετά από τεκμηριωμένες προτάσεις των δήμων ανοίγει το υπουργείο Οικονομικών με διάταξη που περιλαμβάνεται στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο.
Ωστόσο οι όποιες αλλαγές στη φορολογητέα αξία των ακινήτων δεν θα έχουν αναδρομική ισχύ, δηλάδή δεν θα επηρεάσουν το ύψος του ΕΝΦΙΑ για το 2022 και των φόρων σε αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και δωρεές ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2022 οπότε ενεργοποιήθηκαν οι νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων σε όλη τη χώρα. Όπως διευκρινίζει η διάταξη, σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί επανάληψη της διαδικασίας για συγκεκριμένες ζώνες, οι αξίες που καθορίζονται κατόπιν αυτής ισχύουν από την έναρξη ισχύος της σχετικής απόφασης κι εφεξής.
Πηγές του οικονομικού επιτελείου έκαναν λόγο για περιορισμένης εμβέλειας διορθώσεις στις αντικειμενικές τιμές μετά από προσεκτική αξιολόγηση των προτάσεων των δήμων και σύγκριση τους με τις πραγματικές τιμές χαμηλώνοντας το πήχη των προσδοκιών για εκτεταμένες αναπροσαρμογές στις αξίες και «κουρέματα» φόρων
Καθαρό στίγμα προθέσεων για αναθεωρήσεις στις τιμές της εφορίας δίνει το άρθρο 51 του νέου φορολογικού νομοσχεδίου με την εισηγητική έκθεση να αναφέρει χαρακτηριστικά ότι:
- «Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, η δυνατότητα επανάληψης της διαδικασίας καθορισμού τιμών εκκίνησης των περιοχών, οι οποίες είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, κατόπιν υποβολής από την 10η.12.2022 έως και την 20η.1.2023 της προβλεπόμενης γνώμης των δημοτικών συμβουλίων των οικείων δήμων.
- Είναι γεγονός ότι, κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές, δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία, τα οποία δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα, ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων».
Είναι εμφανές ότι το υπουργείο Οικονομικών δίνει δεύτερη ευκαιρία στους δήμους να υποβάλουν την προβλεπόμενη γνώμη τους για τις τιμές ζώνης στην περιοχή τους, καθώς, όπως λένε αρμόδιες πηγές, το 2021 κατά τη διαδικασία προσδιορισμού των αντικειμενικών αξιών παρά το γεγονός ότι εστάλη επιστολή σε όλους τους δήμους για διατύπωση γνώμης μόλις ένας στους δέκα απάντησαν.
Τώρα οι υπόλοιποι 9 στους 10 δήμους έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν προτάσεις με στοιχεία που θα τεκμηριώνουν την αναγκαιότητα μείωσης των τιμών ζώνης εντός των ορίων τους από την 1η έως και την 31η Δεκεμβρίου 2022.
Το σχετικό άρθρο ορίζει ότι οι αιτιολογημένες γνώμες των Δήμων κατατίθενται ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο, που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων. Η Επιτροπή, ύστερα από πρόσβαση στη βάση δεδομένων του προηγούμενου εδαφίου, εξετάζει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, και εισηγείται στον υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας. Ο υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας. Σε περίπτωση που πραγματοποιηθεί επανάληψη της διαδικασίας για συγκεκριμένες ζώνες, οι αξίες που καθορίζονται κατόπιν αυτής ισχύουν από την έναρξη ισχύος της σχετικής απόφασης κι εφεξής.
Εκτιμάται ότι από τους πρώτους δήμους που θα υποβάλουν γνώμη για τις αντικειμενικές αξίες θα είναι της Αστυπάλαιας όπου οι νέες τιμές ζώνης εκτοξεύθηκαν έως 230%, της Λήμνου, ορισμένων περιοχών της Εύβοιας καθώς και δήμοι της Αττικής με μεγάλες αυξήσεις στις τιμές ζώνης, όπως η Δάφνη, το Καματερό, το Μοσχάτο και η Νέα Πέραμος.
Σημειώνεται ότι η ΠΟΜΙΔΑ έχει αποστείλει επιστολή στον πρόεδρο της ΚΕΔΕ, Δημήτρη Παπαστεργίου και τον δήμαρχο Αθηναίων, Κώστα Μπακογιάννη, με την οποία ζητάει από την Τοπική Αυτοδιοίκηση να σταθεί έμπρακτα στο πλευρό των πολιτών που αδικούνται.
Όπως αναφέρει στην επιστολή, «από τη στιγμή που μόνον το 10% των Δήμων υπέβαλε γνώμη για τις αντικειμενικές αξίες το υπουργείο Οικονομικών σε μεγάλο αριθμό ζωνών, ιδιαίτερα στην Αττική και σε άλλες μεγάλες πόλεις της χώρας, καθόρισε σημαντικά αυξημένες τιμές ζώνης, που δεν δικαιολογούνταν από την ύπαρξη ελαχίστων δικαιοπραξιών με υψηλά τιμήματα. Συγκεκριμένα στις 140 ζώνες του Δήμου Αθηναίων, η μέση αύξηση των τιμών τους ήταν 45%, σε 30 δε περίπου ζώνες αυξήθηκαν πάνω από 45%, και έως και 94,74 %. Αρκεί οι Δημοτικές Αρχές να μην αδιαφορήσουν, αλλά να πράξουν το καθήκον τους προς τους δημότες τους που αδικήθηκαν από υπερβολικές αυξήσεις, οι οποίες οδήγησαν σε παράλογη αύξηση των φορολογικών τους υποχρεώσεων».
